Rok temu, 31 grudnia, zmarł emerytowany papież Benedykt XVI. Miał 95 lat. Był jednym z najwybitniejszych teologów XX i XXI w., bliskim współpracownikiem św. Jana Pawła II. Obejmując urząd następcy św. Piotra, nazwał się „skromnym pracownikiem winnicy Pańskiej”. W testamencie duchowym zachęcał, aby trwać w wierze.

Przed śmiercią emerytowany papież powiedział po niemiecku: „Jezu, kocham Ciebie”

— przekazał argentyński dziennik „La Nación”, powołując się na źródła w Watykanie.

Benedykt XVI był 265. papieżem w historii i zasiadał na Stolicy Apostolskiej od 19 kwietnia 2005 r. do 28 lutego 2013 r. Jeszcze jako prefekt Kongregacji nauki wiary uważany był słusznie za jednego z najwybitniejszych teologów XX i XXI wieku. Po ustąpieniu z urzędu ostatnie lata spędził w klasztorze Mater Ecclesiae na terenie Watykanu.

Siostry i bracia, po wielkim papieżu Janie Pawle II kardynałowie wybrali mnie – prostego i skromnego pracownika winnicy Pańskiej

— to był pierwsze słowa, które wypowiedział kard. Joseph Ratzinger po wyborze na papieża 19 kwietnia 2005 r. Miał wówczas 78 lat.

Pierwsze podróże apostolskie

Pierwszą zagraniczną podróż Benedykt XVI odbył na XX Światowe Dni Młodzieży w Kolonii. Trwały one od 16 do 21 sierpnia 2005 r. pod hasłem „Przybyliśmy oddać Mu pokłon”. W czasie czuwania na błoniach Marienfeld pod Kolonią zaznaczył, że „hałaśliwej i despotycznej władzy tego świata (Bóg) przeciwstawia bezbronną władzę miłości, która na Krzyżu – a potem wciąż od nowa w dziejach – przegrywa, a mimo to stanowi coś nowego, boskiego, co opiera się niesprawiedliwości i ustanawia królestwo Boże”.

To nie ideologie zbawiają świat, ale tylko zwrócenie się do Boga żywego, który jest naszym stwórcą, gwarantem naszej wolności, gwarantem tego, co rzeczywiście jest dobre i prawdziwe

— tłumaczył papież.

Do Polski Benedykt XVI przybył 25 maja 2006 r. Hasłem, które mu towarzyszyło w trakcie podróży, były słowa „Trwajcie mocni w wierze”. Odwiedził wówczas Warszawę i miejsca związane z papieżem Janem Pawłem II: Częstochowę, Wadowice, Kalwarię Zebrzydowską, Kraków i Oświęcim.

W czasie Eucharystii na placu Piłsudskiego w Warszawie 26 maja 2006 mówił, że „nie możemy ulec pokusie relatywizmu czy subiektywnego i selektywnego interpretowania Pisma św.”.

Tylko cała prawda pozwoli przylgnąć do Chrystusa, który umarł i zmartwychwstał dla naszego zbawienia

-– zaznaczył papież.

Szczególnym wydarzeniem papieskiej pielgrzymki była 28 maja wizyta w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau, w miejscu będącym symbolem największego ludobójstwa w historii ludzkości.

W miejscu takim jak to, brakuje słów, a w przerażającej ciszy serce woła do Boga: Panie, dlaczego milczałeś? Dlaczego na to przyzwoliłeś? W tej ciszy chylimy czoło przed niezliczoną rzeszą ludzi, którzy tu cierpieli i zostali zamordowani. Cisza ta jest jednak głośnym wołaniem o przebaczenie i pojednanie, modlitwą do żyjącego Boga, aby na to nie pozwolił nigdy więcej

— powiedział papież.

Nauczanie

W ciągu sześciu lat Benedykt XVI wielokrotnie wypowiadał się na temat relatywizmu.

W przemówieniu do biskupów słowackich 15 czerwca 2007 r. zaznaczył, że „Słowacja i Polska są dwoma krajami w Europie Wschodniej, które posiadają najbogatszą tradycję katolicką, której reżim komunistyczny nie zdołał zniszczyć, ale które teraz są najbardziej wystawione na zawirowania społeczeństw zachodnich, a więc prądy konsumizmu, hedonizmu, laicyzmu i oczywiście relatywizmu”.

Od strony naukowej wśród dzieł Benedykta XVI do najważniejszych należy zaliczyć pozycje na temat św. Augustyna i św. Bonawentury i pierwszą encyklikę „Deus caritas est” (Bóg jest miłością), wydaną w 2005 r. i poświęconą miłości, w jej wymiarze seksualnym, społecznym i nadprzyrodzonym

— powiedział PAP kard. Gerhard Ludwig Müller, były prefekt watykańskiej Kongregacji Nauki Wiary.

W ocenie hierarchy jedną z najważniejszych i najszerzej czytanych książek napisanych jeszcze przez kard. Ratzingera jest wydane w 1968 r. „Wprowadzenie do chrześcijaństwa”. Z książek dla szerszego grona odbiorców zdecydowanie wybija się „Jezus z Nazaretu”.

13 marca 2007 r. Benedykt XVI opublikował kolejny dokument: posynodalną encyklikę „Sacramentum caritatis”, będącą podsumowaniem synodu biskupów zwołanego jeszcze przez Jana Pawła II z okazji Roku Eucharystii.

30 listopada 2007 r. ogłosił encyklikę „Spe salvi” („Nadzieją zbawieni”) – poświęconą nadziei w życiu chrześcijanina. Następnie – 7 lipca 2009 – wydał encyklikę o katolickiej nauce społecznej, o rozwoju ludzkim w miłości i prawdzie – „Caritas in veritate” (Miłość w prawdzie). W 2010 r. wydał drugą adhortacją „Verbum Domini” – o Słowie Bożym w życiu i misji Kościoła. Dokument powstał w wyniku obrad XII Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów, które odbyło się w Rzymie 5-26 października 2008 r. Benedykt XVI w 2011 r. wydał adhortację „Africae munus” o roli Kościoła katolickiego na kontynencie afrykańskim. 14 września 2012 r. wydał adhortację „Ecclesia in Medio Oriente” o Kościele na Bliskim Wschodzie, komunii i świadectwie.

Testament i pogrzeb

W testamencie duchowym zachęcał, aby trwać mocno w wierze. „Nie dawajcie się wprowadzić w błąd. Jezus Chrystus jest naprawdę drogą, prawdą i życiem, a Kościół ze wszystkimi jego brakami jest zaiste jego ciałem”.

Msza św. pogrzebowa Benedykta XVI pod przewodnictwem papieża Franciszka odbyła się 5 stycznia br. na placu Świętego Piotra w Watykanie. Został pochowany w podziemiach bazyliki Świętego Piotra, czyli tam, gdzie do beatyfikacji w 2011 r. był grób jego poprzednika Jana Pawła II.

Joseph Ratzinger urodził się 16 kwietnia 1927 w Marktl am Inn w Bawarii. Jak większość niemieckich dzieci, został wcielony do Hitlerjugend i trafił do służby pomocniczej obrony przeciwlotniczej. W listopadzie 1944 r. wcielono go do Wehrmachtu. Pod koniec wojny został internowany w amerykańskim obozie dla jeńców wojennych. Zwolniony w lipcu 1945 r. wstąpił razem ze starszym bratem Georgiem do monachijskiego seminarium.

Święcenia kapłańskie obaj bracia otrzymali 29 czerwca 1951 r.

Joseph studiował filozofię i teologię. W 1953 r. obronił pracę doktorską, a cztery lata później uzyskał habilitację. Dziesięć lat był profesorem na kilku niemieckich uniwersytetach.

W 1977 r. został mianowany przez papieża Pawła VI arcybiskupem Monachium i Fryzyngi oraz kardynałem. Cztery lata później papież Jan Paweł II wezwał kardynała Ratzingera do Rzymu i mianował prefektem Kongregacji Nauki Wiary.

Jako prefekt kongregacji opracował m.in. komentarz teologiczny do ogłoszonej w 2000 r. na polecenie polskiego papieża tzw. trzeciej tajemnicy fatimskiej.

CZYTAJ TAKŻE:

— Franciszek zrywa ciągłość z nauczaniem swego poprzednika. Biograf Benedykta XVI opowiada o relacjach między Bergoglio o Ratzingerem

— Drugi sekretarz Benedykta XVI ujawnia szczegóły ustąpienia papieża z urzędu. O czym rozmawiali następcy św. Piotra?

— Watykan po śmierci Benedykta XVI. W Kościele dojrzewa świadomość, iż wchodzimy w schyłkową fazę obecnego pontyfikatu

PAP/rdm