W Kościele katolickim obchodzimy w niedzielę uroczystość Trójcy Przenajświętszej. Prawda, że Bóg jest w trzech osobach – Ojca, Syna i Ducha Świętego jest jedną z największych tajemnic wiary chrześcijańskiej. W Polsce uroczystość ta kończy czas Komunii Wielkanocnej.

CZYTAJ RÓWNIEŻ:

-Biskupi apelują o ewangelizację dzieci i młodzieży. Zebranie plenarne KEP: Katecheza w parafii nie oznacza rezygnacji z lekcji religii

-Ważne wezwanie papieża Franciszka do pielgrzymów, w tym Polaków! „Módlcie się u stóp Krzyża o pokój w Europie”

Pierwsze sformułowania dogmatu o Trójcy powstały na początku III wieku, zaś dogmatyczne wyrażenie prawdy o Trójcy Świętej jest zasługą dwóch soborów w Nicei w 325 r. i w Konstantynopolu w 381 roku. Natomiast nazwa Trójca Święta zostaje ustalona na synodzie w Aleksandrii w 362 rok.

Prawda o Trójcy Świętej uznaje istnienie jednego Boga, a jednocześnie trzech tak zwanych „osób boskich”: Ojca, Syna i Ducha Świętego, które różnią się od siebie relacją, ale nie naturą. Sobór nicejski uznał, że Syn Boży jest współistotny Bogu Ojcu.

W czasie dyskusji sformułowano wówczas i zapisano w końcowym dokumencie wyznanie wiary:

Wierzymy w jednego Boga Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych, i w jednego Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Bożego, zrodzonego z Ojca, jednorodzonego (…) Wierzę w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, który od Ojca i Syna pochodzi. Który z Ojcem i Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę; który mówił przez proroków(…).

Sformułowanie credo było w pewnej mierze odpowiedzią na tezy głoszone przez Ariusza. Według arianizmu Syn Boży nie był Bogiem z samej natury, lecz tylko pierwszym i najdoskonalszym ze stworzeń, czyli uznawał, że był czas, kiedy Syn nie istniał. Z kolei Duch Święty według nauki Ariusza był pierwszym stworzeniem Syna, przez co zaprzeczał dogmatowi o Trójcy Świętej.

Na Soborze Nicejskim I i na Soborze Konstantynopolitańskim I, arianizm został uznany za herezję i potępiony. Zanikł dopiero ok. VII w. Odrodził się w czasie reformacji w XVI w. Do nauki Ariusza nawiązywali bracia polscy i socynianizm.

Szerzej prawdę o Trójcy rozwinęły sobory: efeski w 431 r. i chalcedoński w 451 r.

Najobszerniejsza wykładnia dogmatu o trójjedynym Bogu jest dziełem ojców kapadockich: św. Bazylego Wielkiego, biskupa Cezarei Kapadockiej (ok. 329–379 roku), jego brata, św. Grzegorza z Nyssy (335–395 roku) i św. Grzegorza z Nazjanzu (329–391 roku).

Zgodnie z dogmatem o Trójcy Świętej - Bóg Ojciec jest stwórcą życia we wszystkich jego formach i przejawach. Jezus jest jedynym Synem Bożym, który pochodzi z własnej natury i zgadza się na wcielenie w Człowieczeństwo, aby wypełnić zamysły Ojca. Wreszcie Duch Święty, który pochodzi od obu, jest tym, który napełnia życiem i inspiruje w sercach czyny i słowa dobra.

Klasycznymi źródłami teologii chrześcijańskiej o Trójcy Świętej są traktaty „O Trójcy Świętej (De Trinitate)” Augustyna z Hippony i Hilarego z Poitiers oraz „Suma Teologiczna” św. Tomasza z Akwinu.

Pamiętajmy o spowiedzi

Katechizm Kościoła Katolickiego w p. 234. wskazuje, że „tajemnica Trójcy Świętej stanowi centrum wiary i życia chrześcijańskiego. Jest tajemnicą Boga w sobie samym, a więc źródłem wszystkich innych tajemnic wiary”. W dokumencie zaznaczono, że tajemnicy o Trójcy człowiek sam nie może poznać, jeśli nie zostanie mu to objawione przez Boga.

Wiara katolicka polega na tym, abyśmy czcili jednego Boga w Trójcy, a Trójcę w jedności, nie mieszając Osób ani nie rozdzielając substancji: inna jest bowiem Osoba Ojca, inna Syna, inna Ducha Świętego; lecz jedno jest Bóstwo, równa chwała, współwieczny majestat Ojca i Syna, i Ducha Świętego

— przekazuje Katechizm w p. 266.

Jako święto liturgiczne uroczystość Trójcy Przenajświętszej została wprowadzona około XII w., a w 1334 r. papież Jan XXI rozszerzył ją na cały Kościół.

W żadnej innej religii nie mówi się o trzech Osobach Boskich, które równocześnie są jednym Bogiem.

Zgodnie z przykazaniami kościelnymi „katolik przynajmniej raz w roku ma obowiązek przystąpić do spowiedzi”, oraz „przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym przyjąć Komunię Świętą”.

Czas wielkanocny w Kościele powszechnym kończy się w uroczystość Zesłania Ducha Świętego. W Polsce czas komunii wielkanocnej został wydłużony do uroczystości Trójcy Świętej. Decyzję w tej sprawie podjęto w czasie 205. Konferencji Episkopatu Polski 21 marca 1985 r.

Na kartach Biblii jest wiele miejsc mówiących o istnieniu Boga Ojca, Syna Bożego – Jezusa Chrystusa oraz Ducha Świętego. Jednym z najbardziej znanych jest np. opis Zwiastowania Pańskiego, w którym ewangelista Łukasz zaznacza, że Bóg posłał archanioła, by zwiastował Maryi, że porodzi Syna Bożego – i że stanie się to za sprawą Ducha Świętego.

Drugim tekstem jest opis przejęcie przez Jezusa Chrztu w Jordanie.

Gdy się modlił, otworzyło się niebo i Duch Święty zstąpił na Niego, w postaci cielesnej niby gołębica, a z nieba odezwał się głos: „Tyś jest mój Syn umiłowany, w Tobie mam upodobanie

— czytamy w Ewangelii według św. Łuksza.

W kościołach prawosławnych w Dniu Trójcy Świętej odprawiane są jedne z najbardziej uroczystych w roku mszy świętych; podłogi w cerkwiach ściele się świeżo skoszoną trawą, a ikony przyozdabia brzozowymi gałązkami; na drugi dzień, w poniedziałek świętuje się Dzień Ducha Świętego.

Trójcę przedstawia słynna ikona Andrieja Rublowa, powstała na początku XV w. dla ławry Troicko-Siergiejewskiej. Przedstawia ona trzech aniołów wpisanych w okrąg, który symbolizuje idealną równość. Linia sylwetek bocznych postaci układa się w kształt kielicha, zaś ich skrzydła są ze sobą połączone, co daje symbol wspólnoty i jedności. Siedząc przy stole postacie te zapraszają widza, by wszedł do środka, by przez wiarę włączył się w tę wspólnotę Osób Bożych poprzez modlitwę, kontemplację i swoją miłość.

aw/PAP