Ostatnie przygotowania przed beatyfikacją ks. Jana Machy

Ostatnie przygotowania trwają w sobotę rano w katowickiej katedrze Chrystusa Króla przed mającą się tam rozpocząć o godz. 10.00 mszą św. beatyfikacyjną ks. Jana Machy. W katedrze, której prezbiterium zdobią białe, jasnoherbaciane i czerwone róże, pojawili się już pierwsi wierni.

Przed katedrą, w której w trakcie uroczystości będzie mogło zmieścić ok. 3 tys. osób, ustawiono telebim. Na rusztowaniach pokrywających front świątyni umieszczono bannery z wizerunkiem przyszłego błogosławionego, a także mottem procesu beatyfikacyjnego: „Żyłem krótko, ale myślę, że cel osiągnąłem”. Słowa te zapisał ks. Macha na kilka godzin przed swą męczeńską śmiercią.

Mszy św. beatyfikacyjnej przewodniczył będzie prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych kard. Marcello Semeraro. Reprezentował on również papieża Franciszka podczas wrześniowej beatyfikacji kard. Stefana Wyszyńskiego i matki Elżbiety Czackiej w Warszawie

Kard. Semeraro w piątek odwiedził miejsca związane z ks. Machą w Chorzowie Starym, skąd pochodził przyszły błogosławiony. Pomodlił się przy chrzcielnicy, w której ochrzczono przyszłego księdza, odwiedził jego symboliczną mogiłę, a także spotkał się z rodziną.

W katedrze o godz. 9.00 rozpocznie się czuwanie modlitewne przygotowane przez ks. Roberta Kaczmarka z wydziału katechetycznego kurii we współpracy z Teatrem Cordis – amatorską grupą z Jastrzębia-Zdroju. Grupa ta od września br. wystawia w regionie widowisko taneczne „Hanik 1257”, poświęcone ks. Masze. Podczas czuwania zostaną przedstawione różne momenty z życia ks. Jana.

Nabożeństwo to zakończy się premierowym wykonaniem utworu na organy i skrzypce, skomponowanego na uroczystość przez Juliana i Henryka Gembalskich. W wykonaniu tego utworu zostaną użyte skrzypce ks. Machy – przekazane przez jego rodzinę i odrestaurowane.

O godz. 10.00 rozpocznie się msza św. Obrzęd beatyfikacji przewidziano u jej początku. Odsłonięty zostanie wykonany przed laty przez b. rektora katowickiej Akademii Sztuk Pięknych prof. Antoniego Cygana wizerunek ks. Jana Machy, umieszczony na czas uroczystości w lewej części prezbiterium katedry.

Metropolita katowicki abp Wiktor Skworc zwróci się do delegata papieskiego z prośbą o beatyfikację ks. Machy. Następnie postulator procesu beatyfikacyjnego ks. Damian Bednarski odczyta jego życiorys. Potem odczytana zostanie formuła beatyfikacyjna – list apostolski. Najpierw w oryginale, w języku łacińskim odczyta go kard. Semeraro; potem w języku polskim kanclerz kurii ks. Jan Smolec..

Kolejnym punktem będzie procesja z przekazanymi przez rodzinę duchownego relikwiami. To zrobiony ze sznurka w areszcie różaniec, krzyżyk wykonany z drzazgi ze stołu, zakrwawiona chusteczka znaleziona w spodniach przekazanych rodzinie po egzekucji, a także list pożegnalny napisany kilka godzin przed śmiercią ze słowami: „Żyłem krótko, ale myślę, że cel osiągnąłem”.

Po procesji sprawowana będzie dalsza część mszy św. – w języku łacińskim. Wstęp do homilii i jej zakończenie wygłosi po włosku kard. Semeraro. Całe tłumaczenie odczyta biskup pomocniczy z Katowic Marek Szkudło.

Sługa Boży ks. Jan Macha urodził się 18 stycznia 1914 r. w tradycyjnej śląskiej rodzinie Pawła Machy i Anny z domu Cofałka w Chorzowie Starym. Miał dwie siostry i brata. W rodzinie nazywano go zdrobniale „Hanikiem”. Udzielał się w harcerstwie i sporcie. Działał również w Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży.

W 1934 r. wstąpił do Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. 25 czerwca 1939 r. otrzymał święcenia kapłańskie z rąk biskupa Stanisława Adamskiego w kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach. Po dwumiesięcznym zastępstwie w rodzinnej parafii objął 10 września stanowisko wikarego przy kościele parafialnym św. Józefa w Rudzie Śl. Tam nawiązał łączność z tajną organizacją i rozwinął ożywioną działalność charytatywną wśród rodzin polskich, dotkniętych skutkami i okupacji.

5 września 1941 r. ks. Jan Macha został aresztowany przez gestapo na dworcu w Katowicach. Znaleziono przy nim listę osób, którym on i jego współpracownicy pomagali oraz inne dokumenty wskazujące, że zbierali pieniądze i przekazywali je potrzebującym. Lista była jednym z głównych dowodów w późniejszym śledztwie i procesie całej grupy. 17 lipca 1942 odbyła się przed sądem doraźnym w Katowicach krótka rozprawa, na której ks. Macha i współpracujący z nim kleryk Guertler skazani zostali na śmierć przez ścięcie. Wyrok wykonano 3 grudnia 1942 w katowickim więzieniu.

Ciała ks. Machy nigdy nie wydano rodzinie, najprawdopodobniej zostało spalone w obozie koncentracyjnym Auschwitz.

W liście napisanym kilka godzin przed egzekucją ks. Macha prosił rodzinę, aby urządziła mu na cmentarzu „cichy zakątek, żeby od czasu do czasu ktoś o mnie wspomniał i zmówił za mnie «Ojcze nasz»”. Jego prośba została spełniona po latach, kiedy z inicjatywy kolegów rocznikowych w październiku 1951 r. powstał symboliczny grób ks. Jana na starym cmentarzu parafii św. Marii Magdaleny w Chorzowie Starym. Na szczeblu diecezjalnym proces beatyfikacyjny ks. Jana Machy rozpoczął się w 2013 r. i trwał do 5 września 2015 roku. Następnie dokumentacja została złożona w Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. 16 marca 2016 akta sprawy zostały publicznie otwarte i rozpoczął się etap rzymski procesu beatyfikacyjnego.

Dekret potwierdzający męczeństwo sługi Bożego ks. Jana Franciszka Machy, kapłana archidiecezji katowickiej, papież Franciszek zatwierdził 28 listopada 2019 roku. Przyszły błogosławiony ma zostać ustanowiony patronem m.in. Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Katowicach.

PAP/x. Ryttel