Papież Franciszek powiedział w niedzielę, że jest „bardzo zasmucony” decyzją o przekształceniu muzeum Hagia Sophia w meczet. Do decyzji władz Turcji odniósł się podczas spotkania z wiernymi na modlitwie Anioł Pański.

Zwracając się do kilkuset osób zgromadzonych na placu Świętego Piotra papież przypomniał, że w niedzielę przypada Międzynarodowy Dzień Morza. Potem dodał zaś:

„Morze przenosi mnie myślami trochę daleko, do Stambułu”.

Podkreślił, że myśli o Hagii Sophii.

I jestem bardzo zasmucony

— wyznał, nie dodając nic więcej na ten temat.

Dekret Erdogana

W piątek prezydent Turcji Tayyip Recep Erdogan podpisał dekret formalnie przekształcający muzeum Hagia Sophia w meczet. Wcześniej turecki sąd unieważnił decyzję rządu z 1934 roku, na mocy przekształcono znajdujący się w budynku meczet w muzeum.

Erdogan przedstawił kopię podpisanego przez siebie dekretu, w którym zadecydowano o przekazaniu kontroli nad meczetem Ayasofya, jak brzmi jego turecka nazwa, Dyrektoriatowi ds. Religii i ponownym otwarciu go dla kultu religijnego.

Według tureckiej prasy na początku czerwca Erdogan podobno poinstruował urzędników państwowych, by „przeprowadzili badania” pod kątem zmiany statusu Hagii Sophii.

„Hagia Sophia może być nadal odwiedzana przez turystów jako meczet, podobnie jak Błękitny Meczet. Nasz naród powinien o tym zadecydować”

— mówił w jednym z wywiadów.

Sprzeciw USA

Przeciwna takim zamiarom jest amerykańska administracja. Szef dyplomacji USA Mike Pompeo wprawdzie pochwalił rząd turecki za utrzymanie budynku „w wyjątkowy sposób” jako muzeum, ale powiedział, że poprzez zmianę jego statusu zdewaluuje się jego dziedzictwo.

Departament Stanu wezwał władze Turcji do dalszego utrzymywania świątyni Hagia Sophia jako muzeum, co - jak dodano - „powinno stanowić przykład zaangażowania Ankary w poszanowanie tradycji wiary i historycznej różnorodności, które przyczyniły się do powstania Republiki Turcji”.

Haga Sophia

Wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO Hagia Sophia w Stambule była wzorem i symbolem wiary zarówno dla Kościoła bizantyjskiego, jak i dla muzułmańskich imperiów osmańskich. Jej budowa została ukończona w 537 roku w ówczesnym Konstantynopolu i przez 900 lat Hagia Sophia była największa chrześcijańską katedrą na świecie. W 1453 roku, po zdobyciu Konstantynopola przez Turków, została zamieniona na meczet i wtedy dobudowano cztery minarety.

W 1967 roku podczas swojej pielgrzymki do Turcji Hagię Sophię odwiedził papież Paweł VI, w 1979 papież Jan Paweł II. W 2006 roku był tam Benedykt XVI, a w 2014 papież Franciszek.

PAP/mall