Dokument IV Departamentu SB przypomniany dziś przez prof. Sławomira Cenckiewicza został zaprezentowany w tomie dokumentów MSW PRL wydanym przez IPN dwanaście lat temu – mówi portalowi wPolityce.pl dr Rafał Łatka, pracownik Biura Badań Historycznych IPN.

CZYTAJ TAKŻE: Cenckiewicz publikuje ważny dokument: Tak najbardziej przestępczy z pionów SB ustawiał schemat konfliktów w Episkopacie Polskim

Wkrótce ukaże się książka dra Rafała Łatki pt. „Episkopat Polski wobec stosunków państwo – Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970–1989”.

Dekada I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka, która miała przynieść liberalizację relacji państwo-Kościół, nie przyniosła ich. Jedynie zmieniono metody działania wobec Kościoła. Metodą stosowaną powszechnie w latach 70. było skłócanie ze sobą biskupów, czyli dezintegracja Kościoła. Zgodnie ze wskazaniami władz partyjnych, gdyż jak twierdził Stanisław Kania: „Dopóki Kościół stanowić będzie monolit, dopóty przychodzić mu będzie ochota na próbę sił i walkę z socjalizmem”. Plany skłócania realizowano przez cały okres lat 70. Przełomem było powstanie grupy D w 1973 r., która miała odpowiadać za wprowadzenie w życie owych działań. Celem było poróżnienie ze sobą głównie prymasa Stefana Wyszyńskiego i kardynała Karola Wojtyły

— podkreśla historyk.

SB próbowało też skłócać ze sobą pozostałych biskupów. Starano się sprawdzać, gdzie występują jakiekolwiek pola konfliktu i stopniowo je poszerzać. Dążono także do konfliktowania biskupów pomocniczych z ordynariuszami, żeby diecezje nie mogły byś sprawnie zarządzane

— dodaje dr Łatka.

Bazowano też na pewnych różnicach zdań występujących w Episkopacie Polski. Przykładem może być podejście do opozycji po 1976 r. Biskup Tokarczuk miał zupełnie inne poglądy na tę kwestię niż biskup Bronisław Dąbrowski. Jednak, jak można sądzić z analizy dokumentacji Episkopatu, SB nie udało się zrealizować celu jakim było doprowadzenie do poważnych konfliktów w łonie Episkopatu. Rzeczywiście różnice zdań występowały, ale nie przerodziło się to w walkę między hierarchami

— podkreśla historyk IPN.

TP