W maju 2020 r., w rocznicę setnych urodzin Karola Wojtyły, papieża Jana Pawła II, ukaże się krytyczny zbiór jego dzieł literackich. List intencyjny w tej sprawie podpisano w poniedziałek w Krakowie.

Zespół literaturoznawców, językoznawców i edytorów rozpocznie pracę na początku października. Trzytomowy zbiór będzie zawierał utwory z lat 1939-2003.

Jak poinformowała koordynatorka przedsięwzięcia Anna Karoń-Ostrowska, projekt zrodził się z inicjatywy krakowskich i warszawskich badaczy, zajmujących się twórczością papieża. Ich intencją jest wydanie zbioru tekstów, które będą pozbawione edytorskich błędów, przeinaczeń i braków w istniejących już publikacjach.

Prace będą miały charakter zarówno benedyktyński – docierania do rękopisów i maszynopisów; i pewnie w jakiś sposób też detektywistyczny, bo mamy nadzieję, że być może uda nam się odkryć jeszcze teksty jak dotąd ukryte w prywatnych zbiorach osób bliskich Ojcu Świętemu

—powiedziała koordynatorka.

Przygotowaniem publikacji zajmą się trzy zespoły badawcze. Pierwszy, pod kierunkiem ks. prof. Jana Machniaka, zajmie się młodzieńczymi utworami Wojtyły. Druga grupa, pod kierunkiem prof. Zofii Zarębianki, opracuje poezje powstałe w latach 1947-2003. Trzeci zespół pod przewodnictwem prof. Jacka Popiela będzie pracował na dramatami z lat 1947-1964.

Metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz podkreślił, że praca, którą za kilka dni podejmą uczeni, jest potrzebna, ponieważ:

cały świat ciągle jest zainteresowany postacią Jana Pawła II

i niedawno kardynał spotkał się z prośbą wydawców o pomoc w wydaniu w języku angielskim dzieł literackich papieża.

Kardynał wspominał także, że ostatnim dziełem literackim Wojtyły przed konklawe był poemat „Stanisław”, potem dopiero w 2003 r. wydał „Tryptyk rzymski”, który Dziwisz określa jako „testament literacki”.

Metropolita warszawskie kard. Kazimierz Nycz mówił, że wydanie krytyczne dzieł Wojtyły jest nie tylko zadaniem ważnym i trudnym, ale i odpowiedzialnym.

Licząc na rzetelność, kompetencje naukowców, wierzę, że powstanie dzieło, które będzie służyło następnym pokoleniom w poznawaniu i pracowaniu nad dorobkiem literackim papieża, św. Jana Pawła II. Wiemy, że ten dorobek jest nie tylko znaczący dla kultury ludzkości, ale także znaczący dla zrozumienia Jana Pawła II w całym jego pontyfikacie i dziele

—powiedział kard. Nycz.

Przewodniczącym komitetu naukowego powołanego do prac nad zbiorem jest prof. Jacek Popiel.

Dla środowiska naukowego zajmującego się literaturą to chwila historyczna. Idea wydania, wcześniej opracowania krytycznego dzieł literackich Karola Wojtyły, Jana Pawła II, wynika z przekonania, że nie można w pełni zrozumieć wielkiej osobowości św. Jana Pawła II, jeśli nie sięgnie się po tę część jego działalności

—powiedział prof. Popiel.

Jak przypomniał, twórczością literacką, teatralną i sztuką Wojtyła interesował się od młodości po ostatnie lata życia.

Pierwsze wiersze Wojtyła pisał już w wadowickim gimnazjum. Również w latach szkolnych debiutował na scenie teatralnej. Zamiłowanie do literatury dramatycznej i teatru sprawiło, że podjął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Porzucił je jednak i wybrał powołanie kapłańskie. Po wyborze na papieża ten rozdział życia uznał za zamknięty, ale po 25 latach milczenia wrócił do twórczości pisząc „Tryptyk rzymski”, uznawany za najbardziej osobiste i dojrzałe z jego dzieł.

Wojtyła jest autorem m.in. zbioru wierszy „Renesansowy psałterz”, poematów „Pieśń o Bogu ukrytym”, „Pieśń o blasku wody”, „Myśląc Ojczyzna”,” „Kamieniołom”. Wśród jego dramatów są „Hiob”, „Jeremiasz”, „Brat naszego Boga”, „Przed sklepem jubilera”, „Promieniowanie ojcostwa”.

W twórczości Wojtyły widać fascynację poezją romantyczną, zwłaszcza utworami Kamila Cypriana Norwida i Juliusza Słowackiego, a także twórczością Stanisława Wyspiańskiego. W utworach Wojtyły powracają pytania o tożsamość, doświadczenie historii, znaczenie spuścizny kultury antycznej i o najważniejsze wartości.

Realizatorami projektu wydania krytycznego zbioru dzieł papieża będą Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie oraz Instytut Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II w Krakowie.

ann/PAP