70 lat temu Armia Krajowa przeprowadziła akcję, w której zginęła m.in. aktorka Maria Malanowicz-Niedzielska.

Maria Malanowicz-Niedzielska urodziła się 30 listopada 1899 roku w Wilnie. Miała pięcioro rodzeństwa (bracia - Aleksander, Kazimierz, Jan i siostry - Zofia Butler, Bronisława Srocka)

Aktorka ukończyła Szkołę Dramatyczną Michała Przybyłowicza w Krakowie. Występowała w Teatrze im. Słowackiego, Teatrze "Reduta" Juliusza Osterwy, teatrach w Toruniu, Łucku, Lwowie i Warszawie. Z filmów zachował się jedynie fragment "Geniusza scena”. Najbardziej znaną jej rolą była kreacja Smugoniowej („Uciekła mi przepióreczka").

Była dwukrotnie zamężna. Pierwszy mąż Tadeusz Niedzielski(+64 l.) był inżynierem rolnictwa (UJ) i działaczem ludowym. Ich małżeństwo trwało 6 lat (1922-28). Niedzielski zmarł prześladowany przez reżim stalinowski w dniu 19 marca 1953 r. Pochowany na cmentarzu w Gałkówku obok matki Ksawery z domu Zielińskiej (brała udział w Powstaniu styczniowym) i trzeciej żony Reginy. Jego syn Tadeusz (+26 l.), dowódcą kompanii AK w Łowickim, został rozstrzelany na Pawiaku (24.5.1944).

Drugim jej mężem był aktor Leszek Stępowski (+80 l.) herbu Junosza. Okres okupacji spędził w Warszawie, gdzie brał udział w konspiracyjnych przedstawieniach Szopki J. Strachockiego i w wieczorach poetyckich organizowa­nych przez M. Wiercińską.

Podczas okupacji niemieckiej w czasie II wojnie światowej uczestniczyła w konspiracji (była agentką kontrwywiadu Armii Krajowej). Pracowała też jako kelnerka w Krakowie. Zginęła zastrzelona przypadkowo podczas akcji AK w kawiarni "Za kotarą" w Warszawie. Pochowana w Warszawie na Cmentarzu Ewangelickim.

Akcję, w której poniosła śmierć przeprowadziła grupa bojowa Oddziału II Informacyjno-Wywiadowczego Komendy Głównej Armii Krajowej. Celem było zamordowanie Józefa Staszauera "Astona", oficera Oddziału V KG AK i zdrajcy, który przyczynił się do aresztowań wielu członków podziemia.

W barze "Za kotarą" śmierć poniosło w sumie 13 osób. Wśród ofiar oprócz Malanowicz-Niedzielskiej byli: Józef Staszauer, jego żonę Helena, szwagra Eugeniusz Larsch z żoną (agenci Gestapo), trzech Niemców, Józef Konarzewski "Torunia", dwóch niezidentyfikowanych mężczyzn (agenci Gestapo) oraz Tadeusz Wojciechowski (Tadeusz Chojecki), członek Polski Niepodległej i Tadeusz Zjawiński, klient Chojeckiego.

Bratankiem Malanowicz-Niedzielskiej jest aktor Zygmunt Malanowicz (75 l.).

Maciej Gąsiorowski/rodzina.malanowicz.eu