90. rocznica śmierci marszałka Piłsudskiego. Polska delegacja oddała w Rzymie hołd przed popiersiem Naczelnika Państwa

Polska delegacja udająca się na obchody 81. rocznicy bitwy o Monte Cassino z szefem UdSKiOR Lechem Parellem na czele oddała dzisiaj hołd marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu i złożyła kwiaty przed jego popiersiem w Rzymie. W tym roku przypada 90. rocznica śmierci Naczelnika Państwa i współtwórcy niepodległej Polski.

Uroczystości z okazji 81. rocznicy bitwy o Monte Cassino organizuje na terenie Republiki Włoskiej Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Rzymska tradycja

Pomnik stojący przy viale Maresciallo Pilsudski wykonał jeden z najbardziej znanych rzeźbiarzy okresu dwudziestolecia Henryk Kuna (1879-1945). Widnieje tam napis po włosku: „Temu, który przywrócił Polsce jej miejsce w świecie”.

Inicjatorem upamiętnienia marszałka Piłsudskiego w Rzymie był jego wieloletni adiutant i przyjaciel, generał Bolesław Wieniawa-Długoszowski, w latach 1938-1940 ambasador Polski we Włoszech. Pomnik został odsłonięty 19 grudnia 1937 r., a w ceremonii uczestniczył ówczesny burmistrz Wiecznego Miasta Piero Colonna. Obecna była wtedy również delegacja wojskowa z Warszawy z Wieniawą-Długoszowskim na czele.

Było to miejsce obchodów Święta Niepodległości 11 listopada, odwiedzane zwłaszcza przez żołnierzy 2. Korpusu Polskiego. Zachowało się zdjęcie z 11 listopada 1944 r., a więc prawie pół roku po bitwie o Monte Cassino, na którym widać kilkudziesięciu polskich żołnierzy wraz z ambasadorem przy Watykanie Kazimierzem Papée. Również rok później, już po wojnie, 11 listopada 1945 r. odbyła się tam rocznicowa uroczystość.

W kolejnych latach powojennych kwiaty przed popiersiem marszałka Piłsudskiego składali kombatanci i przedstawiciele Polonii. Od 1989 r. jest to miejsce stałych oficjalnych obchodów polskich świąt państwowych. W 2010 r. przeprowadzono gruntowną konserwację popiersia, a do prac włączyły się władze Rzymu.

Walki o Monte Cassino

Polska delegacja w sobotę odwiedzi także miejsca związane z lądowaniem aliantów w styczniu 1944 r. w Anzio, w regionie Lacjum.

22 stycznia 1944 r. żołnierze sił sojuszniczych w ramach operacji „Shingle” wylądowali nieopodal Anzio. Celem desantu było uzyskanie przewagi nad niemieckimi siłami stacjonującymi w obrębie tzw. linii Gustawa oraz bezpośrednie uderzenie na Rzym. Operacja nie powiodła się i desant został uziemiony w okolicach Anzio aż do końca maja.

Masyw Monte Cassino wraz ze znajdującym się na wzgórzu klasztorem benedyktynów był w czasie II wojny światowej kluczową niemiecką pozycją obronną na tzw. linii Gustawa, mającą uniemożliwić aliantom zdobycie Rzymu. 18 maja 1944 r. po niezwykle zaciętych walkach 2. Korpus Polski dowodzony przez gen. Władysława Andersa zdobył Monte Cassino wraz ze znajdującym się tam klasztorem. W bitwie zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych.

Dowódca 2. Korpusu gen. Władysław Anders w swoich wspomnieniach pt. „Bez ostatniego rozdziału” przedstawiał okoliczności podjęcia decyzji o udziale polskich sił w tej bitwie.

Wykonanie tego zadania ze względu na rozgłos, jaki Monte Cassino zyskało wówczas w świecie, mogło mieć duże znaczenie dla sprawy polskiej. Byłoby najlepszą odpowiedzią na propagandę sowiecką, która twierdziła, że Polacy nie chcą się bić z Niemcami. Podtrzymywałoby na duchu opór walczącego Kraju. Przyniosłoby dużą chwałę orężowi polskiemu. Oceniałem ryzyko podjęcia tej walki, nieuniknione straty oraz moją pełną odpowiedzialność w razie niepowodzenia. Po krótkim namyśle oświadczyłem, że podejmuję się tego trudnego zadania

— napisał Anders.

CZYTAJ TEŻ:

— 90 lat temu zmarł marszałek Józef Piłsudski, ojciec polskiej niepodległości. „Niech trwa pamięć o wielkim polskim patriocie”

— IPN upamiętnił Marszałka Józefa Piłsudskiego w 90. rocznicę śmierci. „Polska była państwem, które należało zdobyć i zbudować”

maz/PAP