„Szczątki ponad 40 osób odnalazł zespół @PoszukiwaniaIPN podczas V etapu prac poszukiwawczych na #GórkiCzechowskie w Lublinie. Przy wielu ofiarach znaleziono guziki wojskowe z orłem w koronie” - poinformował na Twitterze lubelski IPN.

Jak czytamy na stronie internetowej lubelskiego IPN, w dniach 8 maja – 2 czerwca 2023 r. zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN zrealizował piąty etap prac na Górkach Czechowskich w Lublinie

Śladem raportu płk. Rudolfa Ostrzyńskiego

Celem prac była weryfikacja miejsc, w których mogły znajdować się masowe groby ofiar egzekucji z okresu II wojny światowej. Działania te prowadzone były w ramach śledztwa Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (OKŚZpNP) w Lublinie i stanowiły bezpośrednią kontynuację prac podjętych w listopadzie 2022 r.

— czytamy komunikat lubelskiego IPN.

Miejsce do prac wytypowano w oparciu o raport płk. Rudolfa Ostrzyńskiego. Na podstawie zebranych świadectw oraz ustaleń z wizji lokalnych określił on orientacyjne lokalizacje miejsc, w których po na przełomie 1947 i 1948 r. przeprowadzono ekshumacje.

Dokonano również analizy zeznań i relacji, jak również archiwalnych zdjęć lotniczych oraz danych przestrzennych. Posiłkowano się także ustaleniami społeczników.

Badania skoncentrowano w centralnej części wąwozu, w okolicy tzw. mogiły legionisty. W listopadzie 2022 r. ujawniono w tym rejonie szczątki ludzkie. Część z nich została wówczas podjęta i przekazana do dalszych badań. Pozostałe, zlokalizowane w profilach bocznych, pozostawiono do dalszego etapu prac, zabezpieczając je uprzednio przed zniszczeniem lub przemieszczeniem.

Trzy zbiorowe mogiły

W trakcie omawianego sezonu badawczego natrafiono na szczątki zgrupowane w 3 zbiorowych mogiłach oraz liczne kości luźne, odkrywane poza nimi, jednak głównie w południowej części wykopu.

W pierwszej mogile odsłonięto łącznie 12 kompletnych szkieletów, w drugiej – 13. O ile pierwsze dwie zawierały szkielety ludzkie kompletne i ułożone anatomicznie, choć nie zawsze w naturalny sposób, o tyle układ szczątków w mogile trzeciej wskazuje na wyraźną ingerencję ludzką w ich pierwotny układ. Tylko 5 szkieletów złożonych w jej północnej części było kompletnych i spoczywało w układzie anatomicznym. Część południowa, na tym etapie badań z bliżej nieokreśloną ilością szczątków, była zniszczona przez detonacje saperskie. Świadczą o tym liczne, odkrywane pomiędzy kośćmi destrukty łusek czy pocisków oraz odłamki od amunicji wielkokalibrowej. Działania te doprowadziły do przemieszczenia złożonych tu ciał z ich pierwotnego układu i kompletnego zatarcia pierwotnych granic jamy grobowej. Określenie minimalnej liczby ofiar pochowanych w tej mogile, będzie możliwe dopiero po szczegółowych badaniach antropologicznych

— piszą na stronie poszukiwania.ipn.gov.pl Artur Piekarz (OBPiI IPN w Lublinie) oraz Krzysztof Radka (BPiI).

Na tym etapie analiz można powiedzieć, że łącznie w trakcie prac ujawniono i podjęto kompletne lub częściowo kompletne szczątki należące do co najmniej 35 osób. Pozostałe, podjęte we fragmentach zwiększają tę liczbę do około 40 osób. Nie można jednak jeszcze oszacować całkowitej minimalnej liczby pochowanych tu osób

— dodają.

Guziki formacji mundurowych II RP

Szczególnie cennymi znaleziskami były zachowane przy niektórych szkieletach guziki formacji mundurowych II RP. W tej grupie szczególnie licznie występowały guziki wojskowe z orzełkiem w koronie. Zidentyfikowano także guziki Związku Strzeleckiego, a także guzik Straży Pożarnej.

Wszystkie zabezpieczone w trakcie badań szczątki przewieziono do Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej UM w Lublinie, gdzie zostaną podane dalszym, szczegółowym badaniom.

Odnalezione przedmioty zostały zabezpieczone przez technika policyjnego i włączone jako materiał dowodowy do śledztwa prowadzonego przez prokuratora OKŚZpNP w Lublinie.

opr. rdm/poszukiwania.ipn.gov.pl