Rok Jánosa Esterházyego

Rok 2021 - Rokiem Pamięci Jánosa Esterházyego z okazji 120 rocznicy urodzin sługi Bożego Jánosa Esterházyego.

CZYTAJ: O. Paweł Cebula: János Esterházy - Zdrajca czy święty? Proces beatyfikacyjny polsko-węgierskiego bohatera

Centrum Pielgrzyma im. Jánosa Esterházyego w Alsóbodok (sł.: Dolné Obdokovce) k. Nitry wraz ze Stowarzyszeniem Pázmaneum ogłasza rok 2021 Rokiem Pamięci Jánosa Esterházyego z okazji 120. rocznicy jego urodzin. W ten sposób zapraszają wspólnoty i instytucje kościelne oraz świeckie, organizacje pozarządowe i inne stowarzyszenia do przyłączenia się do inicjatywy upamiętnienia tego męża stanu i  męczennika oraz pogłębienia jego duchowego dziedzictwa.

Sługa Boży János Esterházy urodził się 14 marca 1901 roku w Nyitraújlak (słow. Veľké Zálužie) k. Nitry. Był najwybitniejszym przywódcą Węgrów w Czechosłowacji i na Słowacji w okresie międzywojennym i wojennym, pełnym zmagań i prób. Był gorliwym wyznawcą Chrystusowej Ewangelii, ofiarnym i odważnym obrońcą prześladowanych pośród wielkich niebezpieczeństw, zabierając głos przeciwko wszelkim formom dyktatury ideologii oraz w obronie prawdy, prawa i sprawiedliwości. Ze względu na swoje chrześcijaństwo i węgierskość cierpiał prześladowania, represje, Gułag i skazanie na śmierć, zmienione na dożywocie. Po latach więzienia zmarł śmiercią męczeńską 8 marca 1957 r. w morawskim więzieniu w Mírovie. Od 25 marca 2019 r. trwa w Krakowie jego proces beatyfikacyjny, który pomysłodawcy Roku Pamięci chcą wesprzeć duchowo wydarzeniami i modlitwami jubileuszowego Roku.

Możesz dołączyć do inicjatywy Centrum Pielgrzyma im. Jánosa Esterházyego i Stowarzyszenia Pázmaneum, organizując własne imprezy pamiątkowe lub włączając się w programy organizowane i rekomendowane przez organizacje ogłaszające Rok Pamięci. Skontaktujemy się ze wszystkimi, którzy pragną opracować swój program obchodów Roku Pamięci, również po to, by skoordynować terminy. Opublikujemy planowane programy na stronie internetowej Stowarzyszenia Pázmaneum, Centrum Pielgrzyma im. Jánosa Esterházyego oraz w innych mediach. Programy zaplanowane na rok jubileuszowy (konferencje, wykłady, konkursy, wieczory literackie, wystawy, pokazy filmów) będą odbywały się publicznie lub w Internecie, w zależności od sytuacji epidemiologicznej.

„Służba i męczeństwo Jánosa Esterházyego służą jako duchowy kompas dla Węgrów, żyjących na Słowacji oraz w innych częściach całego świata, a także dla wszystkich innych narodów. Ideały wiary, moralności, patriotyzmu i pojednania, które sługa Boży reprezentuje, są wartościami coraz bardziej potrzebnymi w naszych czasach, widząc sekularyzację, obojętność i napięcie między ludźmi w świecie, który cierpi z powodu kryzysu wartości. Dlatego konieczne jest zwrócenie naszej uwagi i uwagi żyjących z nami narodów na przykład i dzieło sługi Bożego Jánosa Esterházyego. Chcielibyśmy, aby organizacje i instytucje społeczne, zaangażowane w programy obchodów Roku, przekazywały przesłanie Jánosa Esterházyego do wszystkich grup wiekowych i społecznych. Szczególnie ważne jest, aby świadectwo sługi Bożego Jánosa Esterházy, który ofiarował swoje cierpienia i życie Bogu oraz występował w obronie praw swej wspólnoty i wszystkich innych narodów, działało mobilizująco na osoby kształtujące życie społeczne, w tym na osoby sprawujące publiczną władzę. Mąż stanu pochodzenia polsko-węgierskiego, męczennik może odegrać znaczącą rolę w obronie chrześcijańskiej Europy, a także w pojednaniu narodów Czwórki Wyszehradzkiej. Chcielibyśmy, aby wydarzenia Roku Pamięci jak najszerzej promowały aktualność i doniosłość porządku wartości świadomie podejmowanego i odważnie reprezentowanego przez Jánosa Esterházyego”.

Głównymi wydarzeniami Roku Pamięci Jánosa Esterházyego będzie uroczysta Msza św. polowa 18 września 2021 r. oraz poprzedzające ją spotkania w Centrum Pielgrzyma jego imienia w Alsóbodok (słow. Dolné Obdokovce) k. Nitry, z okazji 4. rocznicy pogrzebu sługi Bożego u podnóża góry Zobor.

Centrum Pielgrzyma im. Jánosa Esterházyego oraz Stowarzyszenie Pázmaneum proszą przedstawicieli organizacji i instytucji, które zamierzają dołączyć do obchodów Roku Pamięci o zgłaszanie swych inicjatyw, imprez, programów. Zgłoszenia można wysyłać do końca stycznia 2021 r. na adresy e-mail obu organizacji: [email protected] oraz [email protected].

„Działajmy wszyscy w zgodzie i miłości!”

Ottó Csámpai Jr., dyrektor Centrum Pielgrzyma im. Jánosa Esterházyego

Attila Karaffa, prezes Pázmaneum.

Pierwszy koncert

Jako preludium Roku Jánosa Esterházyego w węgierskiej telewizji wyemitowano wyjątkowy koncert kolęd węgierskich, polskich i ukraińskich w wykonaniu Angeliki Korszynskiej-Górny z zespołem. Był to koncert szczególny, zatytułowany „Kolęda za Europę”, będący w istocie modlitwą w intencji Europy.

Koncert został wyemitowany oraz powtórzony przez państwową telewizję, a także przez kanał kultury M5 oraz kanał DunaTv. Obecnie nagranie dostępne jest na kanale miesięcznika rodzinnego pt. KÉPMÁS:

Nagranie sfinansowała węgierska Fundacja im. Wacława Felczaka w Budapeszcie.

Koncert rozpoczął się przywołaniem Listu do Węgrów, który św. Jan Paweł II wystosował tuż przed swoją pierwszą pielgrzymką na Węgry w roku 1991-ym:

Moi kochani Bracia i Siostry, Węgrzy!

Wasz kraj leży w środku Europy, powiedziałbym w jej sercu. Podobnie jak inne narody, w tym mój własny, wasz kraj doświadczył w ostatnich latach niezwykłych i nieprzewidzianych wydarzeń. Jest mi niezmiernie miło, że zmiany polityczne, które zaszły, są zwycięstwem w walce bez użycia przemocy o prawdę i sprawiedliwość.

Przyjeżdżam na Węgry nie tylko po to, aby uczestniczyć w waszej radości z odzyskanej wolności, ale także po to, aby podzielić się waszymi troskami o trudności i problemy dnia dzisiejszego.

Mówię wam teraz: walczcie dalej, bądźcie zjednoczeni i unikajcie uciekania się do gwałtownych i niesprawiedliwych środków! Budujcie społeczeństwo oparte na wartościach pojednania, sprawiedliwości i pokoju!

Przyjeżdżam z wizytą do Kościoła węgierskiego. Spotkam się z wami, moi umiłowani bracia, aby umocnić waszą wiarę w Chrystusa i wasze zaangażowanie w świadectwo w świecie. (…)

Jednak jedność nie powinna być jedynie przywilejem i dążeniem chrześcijan. Drodzy Węgrzy! Konieczne jest, abyście wszyscy zgodzili się na podstawowe wartości prawdziwego humanizmu, takie jak prawda, sprawiedliwość, wolność, wzajemny szacunek i solidarność. Są to wartości zakorzenione w naturze ludzkiej, podniesione i wzmocnione odkupieńczą łaską Jezusa Chrystusa ”.

W trakcie koncertu wykorzystano także następujące cytaty z pism Jánosa Esterházego:

„Życie nie jest czymś ograniczonym tylko do istnienia jednostki, ale manifestacją wieczności. Stwórca powierzył nam życie, abyśmy byli w nim współtwórcami. Tworzenie jest możliwe tylko w kierunku dobra, ideału. To, co jest sprzeczne z dobrem, ideałem, prowadzi do grzechu i upadku. Ludzkość może tylko na grzechu stracić/ zatracić się. Bez wątpienia nauczają tego tysiąclecia historii. Jednak ludzkość nie wyciągnęła jeszcze wystarczającej lekcji. Żelazna ręka prawa musi zawsze interweniować w czasie, aby wstrząsnąć zgubionym. To boli, ta interwencja bardzo boli, ale jest nieunikniona. Cierpienie przesiewa / oczyszcza duszę ludzkości, tak że to, co pozostaje, jest wyuczone z lekcji, pielęgnowane wyraźniejszym okiem i bezpieczniejszą ręką, która je powierzyła: powierzone życie ”. (János Esterházy, 1944)

„Żyjemy w nieskończenie poważnych i niezwykle trudnych czasach, w których wzrosła nasza odpowiedzialność wobec Boga, naszego narodu, naszej rodziny, naszych potomków i nas samych. Ale bierzemy na siebie tę odpowiedzialność. Nie złamiemy się ani nie zbłądzimy, nie będziemy wchodzić w konflikt z prawami boskimi ani ludzkimi, ponieważ nasze zaufanie i wiara w Boską prawdę są niezachwiane. Ufamy własnym siłom i z podniesioną głową możemy głosić, że nasze sumienia są czyste (…) i że żądamy i chronimy tylko tych praw, o które walczyliśmy w przeszłości i które zdecydowanie nam się należą. (Napisane przez Jánosa Esterházy, 1939. fragment)

„Chcemy zachować ziemię, którą (…) odziedziczyliśmy po naszych ojcach. Chcemy też obronić (…) krzyż. My, którzy urodziliśmy się jako Węgrzy, chcąemy pozostać Węgrami, Węgrami i Chrześcijanami. Bo każdy naród, który gardzi Bogiem i nie chce osiągnąć swoich celów przez Boga, zginie. Chcemy, aby nasi słowaccy i niemieccy bracia również dobrze prosperowali. Musimy razem walczyć o siebie. Jeśli nie jesteśmy zjednoczeni i nie patrzymy na cel, nie pójdziemy naprzód ”. (Przemówienia Jánosa Esterházy, 1932, 1940, fragmenty)

„Ta ziemia jest naszą wspólną ojczyzną, więc musimy wnosić wkład do naszego wspólnego domu poprzez pracę rąk, kiedy Dobry Bóg wyznaczył nasze ziemskie miejsce obok siebie i skazał nas na wspólnotę przeznaczenia. (…) Rozwój przyszłości zmierza w tym kierunku i tylko w ten sposób można osiągnąć pokój, zadowolenie i wspólne szczęście żyjących tu ludów ”. (Przemówienia Jánosa Esterházy, 1932, 1940, fragmenty)

„Tu, u podnóża Karpat, nie żyje tylko jeden naród, nie jest to przestrzeń życiowa tylko jednego narodu - by zaczerpnąć z nowoczesnej frazeologii - ale narody, do których odnosi się wielowiekowa wspólnota przeznaczenia / losu w granicach i poza granicami [państw], narody , które nie tylko poszukują, ale domagają się wszystkiego, co jest konieczne do utrzymania ich moralnej, duchowej, materialnej i ekonomicznej egzystencji.” (Przemówienia Jánosa Esterházy, 1939. fragmenty)

„Każda próba zerwania duchowej i ekonomicznej wspólnoty ludów żyjących u stóp Karpat jest potępiona jako nienaturalna i dlatego a priori kończy się niepowodzeniem”. (Przemówienia Jánosa Esterházy, 1939. fragmenty)

„Tysiącletnia komunia przeznaczenia była dziełem Pana Boga i tej komunii przeznaczenia nie można złamać ludzką siłą”. „Myśl św. Stefana nigdy nie oznaczała uciskającego lub de-nacjonalizującego przedsięwzięcia, a myśl ta nigdy nie chce narzucić swojej władzy temu, co do tej myśli nie przynależy”. (Przemówienia Jánosa Esterházy, 1939. fragmenty)

„Moim zdaniem, małe narody żyjące w dorzeczu Dunaju, zwłaszcza teraz, w tym klimacie wojny, muszą odnaleźć się nawzajem, aby zapewnić sobie spokojne życie w dorzeczu Dunaju lub, jeśli wolisz, w Kotlinie Karpackiej, zachowując swoją niezależność”. (Przemówienia Jánosa Esterházy, 1939. fragmenty)

„Z naszej historii nauczyliśmy się, że nikt nie może uciec od Boskiej sprawiedliwości, choćby przez unikanie ludzkiej sprawiedliwości, a także dowiedzieliśmy się, że tylko przedsięwzięcie, które ma męczenników, może zwyciężyć”. (Przemówienia Jánosa Esterházy, 1939. fragmenty)

„(…) Aby być uczciwym, potrzeba wiary w Boga i życia zgodnego z wymogami moralności religijnej. Otrzymałem religijne wychowanie i im lepiej postępuję w latach, tym lepiej widzę, że coś można ustanowić i utrzymać tylko przy pomocy Boga. Węgierskie cnoty nie wystarczyłyby, aby Węgry przetrwały tysiąc lat, wymagały też Bożego błogosławieństwa. (…) Możemy ufać własnym siłom tylko wtedy, jeśli niezmordowanie wytrwamy na tysiącletnim szlaku chrześcijaństwa”. (Przemówienia Jánosa Esterházy, 1940, 1942)

„Wiem, że będą - bo zawsze byli - tacy, którzy nie znając świata myśli i historycznego tysiącletniego rozwoju narodu węgierskiego, dochodzą do wniosku, że naród węgierski ma trudności z integracją z różnymi nowymi prądami dnia dzisiejszego. (…) Tym tylko tyle powiem, że Węgrzy - jak każdy inny wartościowy naród, który trzyma się własnych tradycji - mają swoje osobliwości, bez których nie byliby tym, czym są, i właśnie te osobliwości to zapewniły najlepiej i zapewnią godne miejsce w przyszłości. Tak jak my nie chcemy narzucać przemocą innym swoich cech, tak inni niech nie pragną narzucać nam swoich cech. My, Węgrzy, nie jesteśmy narodem stworzonym z dani na dzień. (…) Los Węgier wiąże się ze zwiększonym cierpieniem. (…)(Przemówienia Jánosa Esterházy, 1940, 1942)

Naszym celem i aspiracją może być nic innego, jak zachowanie wszystkich członków węgierskiej rodziny tutaj, wśród nas, w obecnych trudnych okolicznościach i nieprzewidywalnych szansach na przyszłość. Zapewnijmy duchowe, moralne, materialne warunki życia, pozostańmy wszyscy niezachwianymi chrześcijańskimi - Węgrami, którzy, jeśli łączy nas wiele cierpień, bólów i smutków w złych czasach, chcemy żyć razem w lepszych czasach, do których wszyscy mamy prawo ”.(Przemówienia Jánosa Esterházy, 1940, 1942)

„Głęboko ubolewam, że traktowanie nas, Węgrów w całym kraju dzisiaj wydaje się uzasadniać przekonanie, że ci, którzy skrzywdzili Węgrów, nie mogą być odwetem, a wręcz przeciwnie, popełniają czyn zasługujący na pochwałę i nagrodę”.(Przemówienia Jánosa Esterházy, 1939, 1940, 1941, 1942)

„W ostatnich czasach Węgrów i Węgrów w ogóle przedstawiano tak, jakby Węgry były krajem barbarzyńskim, jakbyśmy wszyscy byli barbarzyńcami”.(Przemówienia Jánosa Esterházy, 1939, 1940, 1941, 1942)

„Strach jest zawsze matką nienawiści. Tylko ten nienawidzi, kto czuje się słabym. I nienawidzi tego, o którym myśli, że jest silniejszy od niego samego, ponieważ myśli, że jest wobec niego bezbronny, i z tego rodzi się strach. Silni, którzy się nie boją, nigdy nie nienawidzą. Węgier nigdy nie zaznał nienawiści do żadnego ludu, narodu czy jednostki ”. „My, Węgrzy (…) żądamy praw i nie błagamy o łaski. Walczymy o pełny zwrot naszych nabytych praw. Nigdy nie ulegniemy, dla niczyjego interesu, będziemy protestować ab ovo przeciwko wszelkim próbom klasyfikowania nas, Węgrów, jako gorszych/ nizszych ”. „(…) Kwestią naszego istnienia jest jedność”. (Przemówienia Jánosa Esterházy, 1939, 1940, 1941, 1942)

„Ani na chwilę nie zrzekniemy się naszych praw i jestem przekonany, że osiągniemy to dzięki wytrwałej pracy, ale osiągniemy to zawsze pamiętając o wspomnianym już politycznym credo, że pokój w Europie Środkowej musi być zapewniony”.(Przemówienia Jánosa Esterházy, 1939, 1940, 1941, 1942)

„Naród węgierski musi być świadomy, że musi przestrzegać chrześcijańskich zasad ustanowionych przez naszego pierwszego świętego króla, założyciela kraju”. (Przemówienia Jánosa Esterházy, 1939, 1943).

„Wszystkim narodom, które z nami mieszkają oferujemy pokój i przyjacielską prawicę [rękę] (…) Ale moim obowiązkiem jest ostrzec każdego, że Pan Bóg nie dlatego pozwolił, aby nasz naród tu mieszkał przez tysiąc lat, aby go teraz zniszczyć. (…) Zawsze mieliśmy tylko jeden krzyż, a o naszym losie decydowało to, że jesteśmy Węgrami. Zawsze mieliśmy jedną ideę, abyśmy mogli żyć po węgiersku i wychowywać naszych potomków, i następne pokolenia, aby i oni również mogli pozostać Węgrami”.(Przemówienia Jánosa Esterházy, 1939, 1943).

„Jeśli nie raz wykonujemy syzyfową pracę, to wynika to z układów. To, że musimy cierpieć za coś, z czym nie mamy nic wspólnego i mieć nie możemy, jest prawdopodobnie wynikiem niewyklarowanych stosunków. Jak powiedziałem wcześniej, musimy z nadzieją to znosić i czekać cierpliwie, z samodyscypliną, spokojnie, ponieważ w naszej obecnej sytuacji wyznacza to nam nasze wyższe powołanie, które musimy podjąć nie tylko dla naszego narodu, ale także dla dobra Europy”.(Przemówienia Jánosa Esterházy, 1939, 1943).

„Nasz los jest w rękach Pana Boga! Z samodyscypliną, spokojem i wytrwałością podejmujemy walki, które na nas przychodzą. Podejmujemy się tego, ponieważ my, podobnie jak wszyscy europejscy Węgrzy, mamy powołanie nie tylko obywatela Węgier, ale także powołanie europejskie. Świadomość tego pomaga nam przezwyciężyć przeszkody złośliwych ludzkich machinacji i umacnia nas w naszej odwiecznej wierze, że zawsze będziemy trwać tam, gdzie wola naszego Boga wyznaczyła nam miejsce”.(Przemówienia Jánosa Esterházy, 1939, 1943).

„Niestety w dzisiejszej Europie panują nadzwyczajne warunki”.(Pisma Jánosa Esterházy, 1936, 1939, 1942)

„Wielkim ruchom świata i dzisiejszej Europy towarzyszą ciągłe wstrząsy. Nie możemy również uniknąć ich skutków. Pod tym względem nie możemy być narodem wybranym, ale staniemy nim, jeśli będziemy z naszą duchową i moralną siłą, z naszymi węgierskimi cnotami, węgierską wiarą i wieczną nadzieją kontynuować drogę, którą obraliśmy”. (Pisma Jánosa Esterházy, 1936, 1939, 1942)

„(…) musimy patrzeć w przyszłość, musimy widzieć, że w coraz bardziej chaotycznej sytuacji międzynarodowej, zbliża się czas, w którym losy ludów, narodów i państw będą rozstrzygane, nie wolno nam na chwilę zejść z drogi poważnych rozważań i zdrowego rozsądku”. (Pisma Jánosa Esterházy, 1936, 1939, 1942)

„Musimy być przygotowani na pogorszenie się warunków. (…) co z pewnością zwiększy wykorzystanie całej naszej ludzkiej energii do samego końca, ale na te trudne czasy czekam ze spokojem i pewnością siebie. Jeśli, jak dotąd, nadal naszym ideowym azymutem będzie naród i chrześcijańska miłość bliźniego, to nie możemy się zachwiać ani rozpaść i nie zdołają na przezwyciężyć żadne starania, mające na celu coś, co jest sprzeczne z naszą istotą. To jest moje niezachwiane święte przekonanie”. (Pisma Jánosa Esterházy, 1936, 1939, 1942)

„Do tej pory równość wszystkich narodów była zapewniona przez chrześcijańską koncepcję, ponieważ gwarantuje ona, że żaden naród nie będzie dążył do zniszczenia drugiego”.(Przemówienia Jánosa Esterházy, 1932, 1940, 1941, 1943, 1944.)

„My, Węgrzy, we wspólnocie narodów, w zespole europejskim, a więc w nowej Europie, która się teraz tworzy, możemy pozostać wartościowi, cenieni przez wszystkich tylko wtedy, gdy zachowamy wszystkie nasze węgierskie cechy”. (Przemówienia Jánosa Esterházy, 1932, 1940, 1941, 1943, 1944.)

„Fundament chrześcijański, na którym stoimy sami, zapewnia pełny i doskonały rozwój naszej węgierskości. Jeśli odejdziemy od tego, osłabiamy się duchowo i moralnie, ale także liczbowo. To nie jest teoria, nie hipoteza, ale naucza jej również historia Węgrów ”. (Przemówienia Jánosa Esterházy, 1932, 1940, 1941, 1943, 1944.)

„Niestety, ludzkość bardzo oddaliła się od Chrystusa, a konsekwencje tego teraz cierpi świat”. (Przemówienia Jánosa Esterházy, 1932, 1940, 1941, 1943, 1944.)

„Jedyną siłą, która może budować, jest miłość. A my chcemy budować: lepszą, szczęśliwszą przyszłość. I możemy to zrobić tylko dzięki twórczej mocy miłości”. (Przemówienia Jánosa Esterházy, 1932, 1940, 1941, 1943, 1944.)

„Chcemy żyć, tworzyć, pracować! Naszym credo jest, że naszej twórczości i pracy, nieśmiertelnej węgierskiej kultury potrzebujemy nie tylko my, ale także nasze państwo i nasza szersza ojczyzna, Europa”. (Przemówienia Jánosa Esterházy, 1932, 1940, 1941, 1943, 1944.)

„Proszę was o jedno: nie traćmy z oczu wielkiego skarbu naszych serc i dusz, naszej narodowej samoświadomości i naszej wiary w naszego Pana Chrystusa. Pielęgnujemy i chronimy to, ponieważ jest to jedyna pozytywna wartość, której nikt nie może nam odebrać, a której cudowna moc pomoże nam przetrwać nawet najtrudniejsze próby ”. (Przemówienia Jánosa Esterházy, 1932, 1940, 1941, 1943, 1944.)

„Jeśli zamykamy jakiś okres, jak rok w nieskończoności czasu, naszym ludzkim obowiązkiem jest zbadanie naszego sumienia, rozpoznanie naszych błędów i rozważenie, co musimy zrobić, aby je naprawić i wyeliminować. My, którzy zostaliśmy postawieni na wiodącej pozycji dzięki zaufaniu i wyborowi naszych wyborców, mamy również odpowiedzialność wobec naszego Boga, naszego narodu, naszych bliźnich i naszych potomków, i to z tego powodu przeprowadzamy badanie naszych dusz ze zwiększoną rygorystycznością i publicznie informujemy o jego wyniku ”. (Przemówienie/ Apel Jánosa Esterházyego, 1938.)

„Niech każdy trwa tam, gdzie Los go postawił, niech będzie siłą napędową okrojonej, walczącej węgierskiej rodziny, na którą teraz czekają coraz ważniejsze i coraz większe zadania”. (Przemówienie/ Apel Jánosa Esterházyego, 1938.)

„Z wiarą i zaufaniem do Boga, niech każdy wypełnia swój obywatelski obowiązek, swoją codzienną pracę, a w tych trudnych czasach historycznych niech stara się jak najlepiej przestrzegać przykazania sumienia i miłości”. (Przemówienie/ Apel Jánosa Esterházyego, 1938.)

„Proszę Pana Boga o błogosławieństwo dla wszystkich naszych węgierskich braci i sióstr mieszkających gdziekolwiek. Wiem, że ich modlitwa, ich kochające braterskie współczucie będzie towarzyszyć wszystkim krokom, jakie teraz podejmiemy na nowych ścieżkach ”.(Pisma Jánosa Esterházy, 1938.)

„(…) Z Bożą pomocą walka o szlachetne i wielkie cele nigdy nie może zawieść. Żaden lud, żaden naród nie może zostać zniszczony, jeśli nie zrzecze się praw, które zapewniają jego istnienie i dobrobyt. Ufajmy w węgierską przyszłość, ufajmy w ciągle odradzającą się moc węgierskiego geniuszu i ufajmy sobie, wtedy pomoc Pana Boga zawsze będzie z nami!”.(Pisma Jánosa Esterházy, 1938.)

Dziś, 6 stycznia, nad grobem sługi Bożego Jánosa Esterházyego w Alsóbodok (sł.: Dolné Obdokovce) k. Nitry odprawiona zostanie msza się. To już tradycja - w każdą pierwszą środę miesiąca odprawiane są msze św. o Jego beatyfikację oraz o wypełnienie duchowego testamentu, którym jest wezwanie do pojednania narodów Europy środkowej i wschodniej.

PCF, Sil