Specjalne audycje historyczne, słuchowisko, koncert oraz premiera płyty z utworem skomponowanym na specjalne zamówienie rozgłośni – m.in. w ten sposób od 13 grudnia na antenie Radia Gdańsk zostanie uczczona pamięć ofiar zbrodni Grudnia ’70 sprzed pół wieku.

Od 14 do 17 grudnia po godz. 18 na antenie Radia Gdańsk zostaną wyemitowane cztery specjalne audycje historyczne poświęcone wydarzeniom sprzed 50 lat. W ich przygotowaniu dziennikarze rozgłośni Marzena Bakowska i Andrzej Urbański wykorzystali relacje świadków historie i archiwalne nagrania Radia Gdańsk. Audycje znajdą się także w specjalnym dwupłytowym wydawnictwie „#Pamięć. Grudzień ’70”.

Tym wydawnictwem zamykamy tegoroczny projekt #Pamięć. Przypomnę, że w ramach całego cyklu Radio Gdańsk w kwietniu upamiętniło ofiary Zbrodni Katyńskiej i tragedii smoleńskiej, a w sierpniu świętowaliśmy 40 rocznicę Sierpnia ’80. Jednak nie byłoby zwycięstwa Solidarności bez bohaterstwa, poświęcenia i ofiary robotników w grudniu 1970 roku i dopiero ta grudniowa płyta domyka ten misyjny projekt

— wyjaśnia Adam Chmielecki, prezes Radia Gdańsk.

„Grudniowy tren”

Na drugiej płycie w ramach wydawnictwa „#Pamięć. Grudzień ‘70” znajdzie się „Grudniowy tren”. To utwór powstały na specjalne zamówienie Radia Gdańsk właśnie dla uczczenia ofiar Grudnia ’70. Autorem jest kompozytor, dyrygent i pedagog Rafał Janiak, dziekan Wydziału Dyrygentury Symfoniczno-Operowej z Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. Aby skomponować muzyczne epitafium ofiar Grudnia ‘70, sięgnął do źródeł historycznych.

W mojej kompozycji na orkiestrę smyczkową symbolicznie nakreślone zostają ludzkie przeżycia w trzech następujących po sobie częściach: Zimna, głodna, morska noc; Nagły, krwawy, blady świt; Milcząca, grobowa cisza

— opowiada Rafał Janiak.

Światowe prawykonanie utworu będzie miało miejsce 12 grudnia w symbolicznym miejscu – kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni, który od lat 70. XX wieku był ostoją i centrum pomocy dla osób represjonowanych po grudniu i ich rodzin. Z kolei 13 grudnia o godz. 16 w studiu koncertowym i jednocześnie na antenie Radia Gdańsk zabrzmi koncert „#Pamięć. Grudzień ’70” w wykonaniu Orkiestry Kameralnej Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina. Zespół pod batutą Rafała Janiaka wykona nie tylko „Grudniowy tren”, ale również najsłynniejsze polskie utwory elegijne, m.in. Krzysztofa Pendereckiego i Mikołaja Góreckiego. Z uwagi na pandemię oba wydarzenia koncertowe odbędą się bez udziału publiczności.

Słuchowisko „Ostry dyżur”

Z kolei 17 grudnia po godz. 19 na antenie Radia Gdańsk będzie miała miejsce premiera słuchowiska „Ostry dyżur”, opowiadającego historię Grudnia ’70 z perspektywy lekarza pełniącego dyżur w „czarny czwartek” 17 grudnia 1970 r., w dniu brutalnego stłumienia protestu robotniczych w Gdyni. W realizacji słuchowiska brali udział w dużej części ci sami twórcy, którzy w 2019 r. przygotowali dla Radia Gdańsk słuchowisko „Spisek komandorów”: autor scenariusza Wojciech Fułek, reżyser Paweł Chmielewski oraz aktorzy Mirosław Baka, Piotr Cyrwus i Krzysztof Janczar.

Słuchowisko zostanie powtórzone w święta Bożego Narodzenia, docelowo planujemy również wydanie go na płycie DVD. Wspólnie z twórcami sięgamy po różne środki dziennikarskiego i artystycznego wyrazu, bo tego wymaga duch czasu. Jeśli chcemy skutecznie docierać do społeczeństwa, zwłaszcza do młodego pokolenia, z ważnymi treściami dotyczącymi polskiej historii i tożsamości, musimy używać zróżnicowanych narzędzi, zarówno kultury wysokiej, jak i popularnej

— przekonuje Adam Chmielecki.

Grudniowa zbrodnia nie została osądzona, sprawcy uniknęli kary. Ale, jak brzmią słowa wiersza wyrytego na pomniku Poległych Stoczniowców w Gdańsku, „spisane będą czyny i rozmowy”. Oddajemy więc głos świadkom 1970 roku, niech oni przemówią

— podkreśla dr Jarosław Szarek, prezes Instytutu Pamięci Narodowej, który jest partnerem projektu Radia Gdańsk. Pozostali partnerzy to pomorskie spółki Grupa Lotos i Energa.

kb/Radio Gdańsk