Od 15 marca 2007 r., czyli od czasu wejścia w życie ustawy lustracyjnej, zapadło ponad 1290 prawomocnych orzeczeń sądowych, zgodnych z wnioskami prokuratorów Biura Lustracyjnego IPN - dowiedziała się PAP. W sumie do 30 września 2020 r. wpłynęło do Instytutu ponad 464 tys. oświadczeń lustracyjnych.

CZYTAJ RÓWNIEŻ:

-Wzruszające! IPN opublikował nieznaną fotografię „Inki” z lipca 1946 r. „Uśmiechnięta, jeszcze nie wiedziała, co ją czeka…”

-Akcja IPN i ABW. Odzyskano ponad 100 tajnych dokumentów SB nielegalnie przetrzymywanych przez byłego oficera wywiadu PRL

Informacje o działalności Biura Lustracyjnego od 2008 r. do końca września br. przedstawił PAP prok. Jarosław Skrok, który kieruje jego pracami od czerwca 2018 r. Prokuratorzy - w pionie lustracyjnym to obecnie 34 osoby w całym kraju - m.in. weryfikują prawdziwość oświadczeń lustracyjnych dotyczących komunistycznej przeszłości osób, które ubiegają się o funkcje publiczne, w tym o najwyższe stanowiska w państwie.

Do zasobu oświadczeń lustracyjnych Biura Lustracyjnego IPN wpłynęło łącznie 464 114 oświadczeń lustracyjnych, z których zweryfikowano 112 686

— przekazał prok. Skrok, przypominając, że w każdym przypadku prokuratorskiego postępowania przygotowującego postępowanie lustracyjne przeprowadza się kwerendę archiwalną, a w razie konieczności przesłuchuje świadków, powołuje biegłych i odbiera wyjaśnienia od osób pełniących funkcje publiczne.

Ustawa lustracyjna, czyli ustawa o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-90 oraz treści tych dokumentów, ma zapewnić, by ważne funkcje publiczne w Polsce pełniły osoby, które nie były uwikłane we współpracę z organami bezpieczeństwa PRL, i które przez to dają - jak zapisano w preambule ustawy - „gwarancje uczciwości, szlachetności, poczucia odpowiedzialności za własne słowa i czyny, odwagi cywilnej i prawości”.

Biuro Lustracyjne IPN skierowało łącznie 1789 wniosków o wszczęcie postępowań lustracyjnych

Prokurator podał także inne statystyki dotyczące lat 2008-2020. W tym czasie Biuro Lustracyjne IPN skierowało łącznie 1789 wniosków o wszczęcie postępowań lustracyjnych ze względu na to, że podczas analizy oświadczeń lustracyjnych prokuratorzy nabrali wątpliwości co do ich prawdziwości. Dodatkowo przygotowali oni 358 stanowisk w sprawach autolustracyjnych.

Z kolei liczba świadków, najczęściej byłych funkcjonariuszy SB, których przesłuchano podczas weryfikacji oświadczeń lustracyjnych, sięga 10 077 osób. W ramach toczących się przed sądami postępowań lustracyjnych prokuratorzy pionu lustracyjnego odnotowali też 8213 dni wokandowych.

Zapadło już łącznie ponad 1290 prawomocnych orzeczeń sądowych uznających oświadczenia lustracyjne za niezgodne z prawdą

Podkreślić należy, że od dnia wejścia w życie ustawy lustracyjnej z 2006 r. (ustawa weszła w życie 15 marca 2007 r. - PAP) zapadło łącznie ponad 1290 prawomocnych orzeczeń sądowych uznających, iż analizowane oświadczenia lustracyjne były niezgodne z prawdą w zakresie nie wykazania faktu pracy, służby lub współpracy z organami bezpieczeństwa państwa komunistycznego. W tych przypadkach osoby składające nieprawdziwe oświadczenia lustracyjne zostały mocą orzeczeń sądowych pozbawione pełnionych funkcji publicznych, a także objęte zakazem pełnienia takich funkcji na okres od 3 do 10 lat

— dodał prok. Skrok.

Bardzo istotna rola lustracji polega także na jej działaniu prewencyjnym, w tym sensie, że zapobiega ubieganiu się o stanowiska publiczne osób, które mają powody obawiać się lustracji ze względu na konieczność złożenia oświadczenia lustracyjnego.

Do zadań Biura Lustracyjnego IPN należy nie tylko prowadzenie rejestru oświadczeń lustracyjnych i ich analiza związana z przygotowywaniem postępowań lustracyjnych, ale także prowadzenie tzw. katalogów dostępnych dla każdego obywatela online. I tak w katalogu osób pełniących najważniejsze funkcje publiczne w państwie znajdują się informacje o 5252 osobach - liczba dotyczy wyłącznie tych osób, które funkcje te sprawują obecnie.

To ważne, żeby o tym pamiętać. To katalog, który pozwala sprawdzić informacje o obecnych urzędnikach państwa - od prezydenta, marszałków Sejmu i Senatu, szefa rządu wraz z podległymi mu ministrami, poprzez np. sędziów Sądu Najwyższego czy Trybunału Konstytucyjnego, Rzecznika Praw Obywatelskich, prezesa Narodowego Banku Polskiego aż po wójtów, burmistrzów i prezydentów polskich miast

— zwrócił uwagę prok. Skrok.

Biuro Lustracyjne IPN prowadzi także tzw. katalog osób „rozpracowywanych” przez organa bezpieczeństwa PRL

Biuro Lustracyjne IPN prowadzi także tzw. katalog osób „rozpracowywanych” przez organa bezpieczeństwa państwa komunistycznego. Spis ten jest formą upamiętnienia i docenienia tych osób, które walczyły w PRL-u o suwerenną Polskę. W katalogu tym znajdują się informacje zarówno o kluczowych opozycjonistach PRL-u, jak osoby, które nie są powszechne znane z działalności opozycyjnej. Obecnie znajdują się w nim informacje o 15 tys. 776 osobach - najczęściej działaczach opozycji antykomunistycznej. W tym roku ten katalog wzbogacił się o 1021 nowych publikacji.

Ponadto Biuro Lustracyjne IPN przygotowuje i publikuje na podstawie dokumentów zgromadzonych w Archiwum IPN katalog zawierający dane osobowe pracowników, funkcjonariuszy i żołnierzy organów bezpieczeństwa państwa, ze wskazaniem stopnia służbowego zajmowanych stanowisk oraz organów bezpieczeństwa państwa, w których pełnili służbę lub pracowali. Od 2008 r. do 30 września br. trafiły do tego katalogu informacje o 92 tys. 578 osobach.

Pracownicy pionu lustracyjnego IPN wraz ze współpracownikami przygotowują również katalogi zawierające dane osobowe osób, które zajmowały kierownicze stanowiska m.in. w byłej PZPR, a także były wysokimi przedstawicielami władz PRL, np. sekretarzami i podsekretarzami państwa komunistycznego. Katalog ten w tym roku poszerzył się o 1351 nowych publikacji; w sumie od 2008 r. zgromadzono w nim informacje o 30 tys. 450 osobach.

aw/PAP