Nie ma dnia, żeby nie można było wyczytać w jakim dzienniku radosnej wiadomości o „likwidacji” jakiegoś „centralnego gniazda” lub nawet „zarządu” partii komunistycznej. Cóż bardziej pożądanego? Cieszyłem się więc razem z innymi, lecz po pewnym czasie zaczęła mnie niepokoić ta codzienność triumfów policji państwowej. Likwidacja bez końca? A więc cóż jest „zlikwidowanego”? Boję się, czy policja nie ma tu do czynienia z jakąś hydrą, której łby odrastają dziwnie szybko, i to wielokrotnie! A w takim razie cóż będzie dalej? Triumfalne komunikaty w gazetach o tych „likwidacjach” przypominają mi pewnego golibrodę żydowskiego z Rzeszowa w Małopolsce. Miasto to słynie z „rzeszowskiego złota”; warto by zasłynęło także krytycznym zmysłem obserwacyjnym, subtelnością definiowania i mądrością życiową, okazanymi przez jednego ze swych obywateli. W roku wojennym 1915 Lwów był już zajęty, Przemyśl oblegany, czoło armii rosyjskiej zbliżało się pod Rzeszów. Urzędowe biuletyny głosiły oczywiście same zwycięstwa.

Goląc raz pewnego majora austriackiego, pyta ów golibroda, co nowego? Major woła w głos, że wszystko dobrze, zwycięstwo jedno po drugim! A na to brzytwowładny szeptem: „A ja się boję. Ja się bardzo boję…” Zważywszy, że powątpienie wszelkie o zwycięstwie było wówczas dotkliwie karane (aż do szubienicy włącznie!) jako „akcja antypaństwowa”, wypada wyznanie bojaźliwości owego Żyda rzeszowskiego uznać za dowód odwagi. Major nastroszył się wielce i wrzasnął: „Co to ma znaczyć? Kto śmie szerzyć defetyzm?” Żydek w trwodze, jąka się i tłumaczy: „Nu, rozumie się, zwycięstwa, tylko zwycięstwa, ja się tylko boję, że one są coraz bliżej nas…”

Podobnie i ja, choćbym się miał narazić na podejrzenie „akcji państwowej”, wyznam otwarcie, że się boję, czy tych „likwidacji” nie za dużo? Policja nie może nastarczać likwidowaniu! Odnosi się coraz częściej wrażenie, że ilość komunistów wzrasta w jakiejś żywiołowej progresji. Tak jest zresztą w całej Europie, wyjąwszy Włochy. Dopomagają agitacji bolszewickiej biedota z ciemnotą, poparcie Izraela gorliwe i bolszewickie złoto, na które pierwsza w swoim czasie złakomiła się Anglia… Ale to wszystko jeszcze sprawy nie wyjaśnia.

Z badań historycznych wywnioskowałem niezłomne przekonanie, że nigdy nie powiedzie się sprawa, która byłaby propagowana wyłącznie przez ludzi złych. Złość „mniejszości międzynarodowej”, zwrócona od samego początku przeciwko Polsce i wszystkie przekupstwa i żołdy bolszewickie nie zdołałyby same własnymi siłami nic zrobić, gdyż źli sami nigdy niczego nie wytworzą.

Państwa chrześcijańskie nie mogłyby nic ucierpieć od Żydów, gdyby nie było chrześcijan przejmujących się cywilizacją żydowską, przejmujących żydowskie założenia i żydowską metodę rozumowania (zwłaszcza prawniczego). A działalność przekupionych stanowi doprawdy minimalną propozycję w bilansie życia publicznego; jest to groźne etycznie, lecz nie w praktyce.

Słusznie twierdził znakomity Kalinka, że jeden poczciwy głupiec więcej wyrządzi złego państwu i społeczeństwu, niż setka łajdaków. Słuszność Kalinki polega tu na tym, iż zło pozbawione jest mocy twórczej, a posiada ją wszelka zacność, poczciwość, choćby… pozbawiona darów Ducha Świętego. Źli nie obejdą się tedy bez poparcia dobrych, lecz… głupich. Ci poplecznicy poczciwi zła służą mu przede wszystkim do tego, żeby je otaczać opinią dobra i przemycać pomiędzy dobrych jako coś dobrego.

Spójrzmy uważnie na świat, a zobaczymy, jak złu zależy niezmiernie na tym, by uchodzić za dobro, od tego bowiem zawisło jego powodzenie. Popatrzmy, jak brutal stara się obmyślić dla swoich gwałtów jakieś wyjaśnienie usprawiedliwiające, żeby wykazane było, że on przez swoje postępki staje się dobroczyńcą współobywateli. Systemów opartych li tylko na samym gwałcie w historii powszechnej jest w bród, ale każdy z nich dbał o to, by mu nie zabrakło mówców i pisarzy uznających go za wcieloną sprawiedliwość i potrzebę nieodzowną swego społeczeństwa. Zdzierstwa, bezprawie, terror, zbrodnie wszelkiego rodzaju każą uważać się za zrządzenia i zarządzenia opatrznościowe. Ale gdyby temu nikt nie uwierzył, ilość popleczników zła jakżeż byłaby nikła!

Kto piął się [w górę] depcząc wszelką słuszność, ten chce potem, by zdeptana [przez niego] słuszność stanęła po jego stronie i nie uspokoi się, dopóki nie pojawią się wywody tej słuszności ułożone przez pochlebców zainteresowanych w pomyślności bezprawia. Gwałtownik gotów sądy rozpędzać a delję podszyć sobie wyrokami sądowymi (delja ta na nowo w Polsce jest w użyciu!), dąży jednak do tego, by mieć sądy po swej stronie, bo nie zazna spokoju, dopóki nie będzie mógł obwieszczać na wsze strony, że on działa właśnie w imię sprawiedliwości.

Czyż bolszewiccy gwałtownicy nie postępują tak samo? Ponieważ zło nie posiada samo przez się mocy twórczej, należy wzrost i powodzenie komunizmu przypisać temu, iż w propagandzie biorą udział ludzie prawi, zbałamuceni. W Rosji mamy w armii „Krasnoarmiejców”, tudzież na urzędach pewien procent (jaki, nikt oznaczyć nie zdoła) ludzi uznających komunizm za dobro i służących [mu] w imię dobra. Są to tak zwani „ideowi komuniści”; nie biorą łapówek, żyją w ubóstwie i w porównaniu ze zwyczajną normą życia swych kolegów wprost ascetycznie; a [jednak to właśnie oni] są dla ludności najgorsi, bo najgorliwsi, najbezwzględniejsi. Oni to stanowią trzon sprawy komunistycznej, oni czynią możliwymi rządy bolszewickie. Nieznaczny nawet procent ludzi prawych wystarcza, żeby wytworzyć rusztowanie dla gmachu, który wznieść pomagają.

Powodzenie zła oparte jest na ochotnej pomocy udzielanej mu przez ludzi dobrych wciągniętych w jego służbę. I poza Rosja na nic zdałaby się najbardziej wytężona agitacja, gdyby nie było już w całej Europie komunistów ideowych. Obawiam się, że ich ilość wzrasta. Tu ma się ochotę zawołać: Jakimżeż cudem może Europejczyk uznać tak potworną głupotę i głupią potworność za dobro? Przecież to się sprzeciwia wszelkim składnikom cywilizacji łacińskiej, chrześcijańsko-klasycznej! Skądżeż tedy? Którędy to wchodzi w organizm tej cywilizacji przynależny. Otóż rzeczywiście, żadne bolszewizmy do cywilizacji łacińskiej stanowczo przystępu nie mają i mieć nie mogą. Byłoby to [zaiste] niewykonalne, [ale wtedy tylko] gdyby Europa naprawdę była tą cywilizacją należycie opancerzona. Ale ona jest podziurawiona jak rzeszoto! Nie z walki bynajmniej, lecz z niedbałości naszej! Są to dziury z rdzy, z wilgoci, z zaniedbania itp. Zepsowana jest ta zbroja nasza wcale nie od zbyt długiego używania, lecz od nieużywania. Pług nieużywany rdzewieje, podobnież zbroja. Wielka rewolucja francuska odrzuciła to i owo z naszej starej, wypróbowanej zbroi cywilizacyjnej, obnażyło nieco nasz korpus, a potem przez wiek XIX obnażało się coraz więcej i coraz jaśniej występowała tendencja, by zbroję łacińską zawiesić na kołku, a w XX stuleciu coraz głośniejsze są wołania, że hańbi się, kto ją przyodziewa! Do lamusa wyganiana, rdzewieje i dziurawi się coraz gorzej. Żyjemy w czasach mieszanki cywilizacyjnej. Znane to zjawisko; historia wykazuje kilka ciekawych – lecz groźnych – przykładów, od starożytnej Antiochii poczynając, a kończąc – nie przymierzając – na dzisiejszej Warszawie. Najbardziej zacięci nawet nieprzyjaciele bolszewizmu rzadko kiedy posiadają umysłowość z jednego kawalca, wyrobioną na wskroś z jednej tylko cywilizacji, mianowicie zachodnio-europejskiej, chrześcijańsko-klasycznej, mówiąc krótko: łacińskiej. Nie można być cywilizowanym równocześnie na dwa sposoby, a cóż dopiero na kilka sposobów! Cywilizacja wymaga pewnej metody w urządzeniach życia zbiorowego, konsekwencji, jednolitości. Nie można bezkarnie niby być zwolennikiem rodzinnego ustroju społecznego, a równocześnie okładać dziedziczenie po rodzicach podatkami nadmiernymi tak dalece, iż coraz więcej jest dziedziców niezdolnych przyjąć spadku inaczej jak… z obchodzeniem ustawy. Jeszcze tylko ten podatek podwyższyć, a będzie się równać zniesieniu dziedziczenia przy majątkach mniejszych. Czy to w duchu naszej cywilizacji? Cały marksizm wymierzony jest przeciw cywilizacji łacińskiej. Do jakiejże cywilizacji należy państwo zmierzające do upaństwowienia produkcji, wprowadzające jako „stan pośredni” urządzanie jak największej ilości fabryk państwowych? A co to za cywilizacja, które każe protegować pornograficzne wybryki sekty mariawickiej? Bywały takie rzeczy, ale w cywilizacjach starożytnej Syrii lub w Meksyku indiańskim. Rozpowszechnione dziś zapatrywanie, że sztuka rządzenia polega na tym, żeby nie być [za nic] odpowiedzialnym, że tedy rząd powinien dążyć do zniesienia odpowiedzialności swych członków – pochodzi z cywilizacji turańskiej. Naciąganie [zaś] tekstu ustaw tak, aż się z nich wyciągnie wątpliwości służyć mające do zniweczenia prawa – stanowi jurysdykcję talmudyczną. Mniemanie, że społeczeństwu wolno się organizować tylko o tyle, o ile zezwolą urzędy – pochodzi z cywilizacji bizantyńskiej. Tam też tkwi źródło zapatrywania, że Kościół powinien podlegać państwu. Przykłady mógłbym przytaczać setkami. Dziś, prócz Włoch, niegdzie w Europie życie publiczne nie trzyma się jednej jedynej cywilizacji, nigdzie nie jest konsekwentne. Widać wszędzie jakieś kompromisy pomiędzy cywilizacjami, co z natury rzeczy musi być wielce chwiejne. Istne nieustanne trzęsienie ziemi! A może to dążenie do syntezy? Lecz jakaż synteza [możliwa jest] pomiędzy instytucją rodziny a zniesieniem spadków? Pomiędzy uznaniem ojcostwa a stopniowym odbieraniem rodzinie wychowania dzieci? Pomiędzy konkordatem z Rzymem a wysuwaniem wrogów katolicyzmu na wysokie dostojeństwa państwowe? Pomiędzy prywatnym prawem własności a dysponowaniem tą własnością przez państwo, itp. itp. Synteza możliwa bywa między sprawami i pojęciami jednorodnymi, chociaż nie jednakowymi; ale synteza przeciwieństw jest absurdem, a próby w tym kierunku czynione (świadomie czy nieświadomie) kończą się absurdem i stanem acywilizacyjnym. A gdy się raz w to wpadnie, ciężko na tej równi pochyłej o ratunek. Możemy się cofnąć do barbarii (nawet pod względem technicznym), jeżeli Europa nie zapobiegnie zawczasu grożącej ruinie cywilizacyjnej przy pomocy ponownego skondensowania cywilizacji łacińskiej i przyznania jej metodom wyłącznego monopolu w urządzeniu życia narodowego, społecznego i państwowego. Obecnie zmierza Europa (oprócz Włoch) do stanu, w jakim pogrążona jest znaczna część Orientu. Dobrze ujął to F. Goetel, określając wrażenie wyniesione z Port-Said w te słowa: „Wygląd miasta zewnętrzny, międzynarodowy, przypomina ladacznicę, która każdą część garderoby otrzymała od innego gościa, a tylko koszule ma swoją i ta jest brudna”. Oby Europa powstrzymała się na tej drodze i oby nasza Polska nie była w tym ostatnia! Miejmy w pamięci, że komunizm jest konsekwentny, wiedzący czego chce, kroczący bezwzględnym pochodem do swoich absurdów. Trudno potykać się z nim ludziom nie wiedzącym, czego właściwie chcą, czerpiącym pomysły równocześnie aż z czterech cywilizacji. Skorośmy zachwiali cywilizacją własną, skoro urządzamy sobie mieszankę, w której nie ma nic jasnego, a tylko o wszystkim wolno wątpić, nie dziwmy się, że coraz więcej osób tęskni za jakimś „pewnikiem” i bierze go skąd się da, skoro my żadnego pewnika masom nie dajemy. Jeżeli się jeszcze sferom rządzącym (tj. masonerii) powiedzie podkopać powagę Kościoła, możemy potomkom naszym pogratulować cywilizacji…portsaidzkiej.

Przelęknie się sam siebie i sam sobie wyda się potworem niejeden, kto działał przeciwko cywilizacji łacińskiej, nie zdając sobie długo sprawy, że działa na rzecz bolszewizmu. Na przykład szerzy się w Polsce teoria, że społeczeństwo winno być opanowane całkowicie przez władze państwowe, bo interes najwyższy społeczeństwa wymaga, ażeby państwo było jak najsilniejsze, a musi być silne przede wszystkim wewnątrz, jeżeli ma być silne na zewnątrz. A zatem droga do stanowiska mocarstwowego Polski wiedzie przez ukrócenie społeczeństwa na rzecz urzędów państwowych! A tymczasem w rzeczywistości siła polityczna nie jest niczym innym, jak tylko emanacją… społecznej. Ale o tym nie mogą wiedzieć nieuki. Podobnych przykładów można by spisać cały tom. Ubijanie społeczeństwa właściwe jest cywilizacji bizantyńskiej, w wyższym zaś jeszcze stopniu turańskiej. Co będzie z Polską, jeżeli będzie się ja wtłaczać gwałtem na tory bizantyńskie, a nawet turańskie? Gdzież tam dla nas miejsce?!

A tymczasem na Zachodzie ten i ów poczyna zastanawiać się, czy po to warto było wznawiać Polskę, żeby [przez nią] orientalne metody życia publicznego szerzone były ku Zachodowi. Pokazało doświadczenie, że moskiewszczyzny [jest] w nas znacznie więcej niż „duchowej germanizacji”.

Niemieckie wpływy były minimalne, i zrzuciła je Polska z siebie jednym wstrząśnięciem; ale moskiewskie zamiłowania wżarły się jakżeż głęboko! Szerzy się kult „naczalstwa”, któremu wolno wszystko, a państwowość identyfikuje się po moskiewsku z jedną osobą, jakby w mistycznej tęsknocie do jakiegoś mistycznego Mikołaja III! Takimi starzyznami nie zdobędziemy „rządu dusz” w Polsce; przy takich hasłach nie wytworzymy nowych przejawów i wyższego szczebla cywilizacji polskiej, tj. łacińskiej w Polsce. Droga orientalna wiedzie w [swym] dalszym ciągu – wiadomo dokąd.

Albo [będziemy] nawracać do „łaciństwa”, albo [nastąpi] polska kiereńszczyzna i koniec narodu w pan-bolszewizmie.

Ogół musi mieć jakieś hasło stanowcze. Minął czas połowiczności, socjalizm kruszy się na korzyść swej nieuchronnej konsekwencji – komunizmu. Bolszewizm jest hasłem stanowczym i dlatego zyskuje zwolenników na tle walki z Kościołem i cywilizacją łacińską. Zwyciężą go tylko hasła stanowcze.

Niniejszy artykuł ukazał się pierwotnie w 1930 roku na łamach „Myśli Narodowej”, został właśnie wznowiony w zbiorze „Teksty z Myśli Narodowej”, który ukazał się nakładem Wydawnictwa Prohibita i zawiera wszystkie artykuły opublikowane przez Konecznego w tym czasopiśmie. (www.prohibita.pl). Wydawnictwo Prohibita konsekwentnie od lat przypomina zapomniane dzieła wielkiego polskiego historyka i historiozofa. W tej samej serii ukazały się m.in. „Geografia historyczna”, „Tło cywilizacyjne odsieczy wiedeńskiej” oraz „Jan III Waza i misja Possewina”