Szanowni Państwo, wspólnota losów, która we wrześniu 1939 r. połączyła polskich oficerów, urzędników, przedstawicieli inteligencji i społecznych elit, którzy zostali uwięzieni przez NKWD, była wyjątkowa. Siła, z jaką zjednoczyli się w początkowym okresie uwięzienia, umocnieni poczuciem odpowiedzialności za losy ojczyzny, po kilku miesiącach musiała jednak ustąpić wkradającej się niepewności, obawie o własną przyszłość, dolę współtowarzyszy i opuszczonych rodzin. Z obozów jenieckich pisali do matek, żon, krewnych i przyjaciół, dodając otuchy i mając nadzieję na spotkanie w niedalekiej przyszłości. Większości z nich nie było jednak dane wrócić do swoich rodzin. W 80. rocznicę zbrodni katyńskiej razem z redakcją magazynu „Sieci” chcielibyśmy zaprezentować Państwu wybrane pamiątki pochodzące ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, jak i związane z nimi sylwetki polskich bohaterów, ale też ich bliskich, którym przyszło dalej mierzyć się z ich śmiercią. dr Karol Nawrocki, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku

W tym trudnym dla nas wszystkim czasie Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku chce się dzielić swoimi realizacjami w sposób wirtualny. Każdego dnia umieszczamy interesujące materiały, treści edukacyjne, przypominamy o istotnych wydarzeniach, jak i znaczących postaciach, pokazujemy wartościowe projekty w ramach akcji #M2WSwirtualnie, dostępnej na stronie www.muzeum1939.pl oraz na naszych profilach społecznościowych (Facebook, Twitter oraz Instagram). Nie wychodząc z domu, można m.in. poznać naszą wystawę główną oraz czasową, pobrać bezpłatnie wybrane publikacje wydawane przez Muzeum, dowiedzieć się na temat zabytków nieprezentowanych dotychczas, a znajdujących się w naszych zbiorach.

Dzięki stworzonemu Portalowi Historii Mówionej Muzeum II Wojny Światowej -https://historiamowiona.muzeum1939.pl można zapoznać się z treścią zgromadzonych przez Muzeum relacji świadków historii II wojny światowej, a także zobaczyć i odsłuchać m.in. materiały filmowe i audycje radiowe zrealizowane przez Muzeum.

Na muzealnym kanale YouTube odnaleźć można liczne wykłady z konferencji naukowych organizowanych przez MIIWŚ, nasze produkcje filmowe, relacje z wydarzeń, materiały z prezentowanych wystaw, wykłady autorskie i wiele innych ciekawych realizacji. Nie wychodząc z domu, można także odbyć Wirtualny Spacer po terenie historycznej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte spacer.muzeum1939.pl i poznać historię oraz bohaterów tego niezwykłego miejsca. W ramach tego nowatorskiego projektu w ok. 100 oryginalnych panoram Westerplatte wkomponowano kilkadziesiąt archiwalnych fotografii i ponad 30 nagrań, w tym historyczne relacje obrońców Westerplatte, przybliżających nam historię bohaterskiej obrony tego szczególnego miejsca dla historii Polski i świata.

Wirtualne odwiedziny

Zapraszamy do odwiedzania #M2WSwirtualnie.

Po zakończeniu kampanii polskiej w ZSRS w obozach i więzieniach było uwięzionych kilkanaście tysięcy polskich oficerów, policjantów oraz innych osób (leśników, sędziów, urzędników) uznanych za wrogów władzy sowieckiej. Z polecenia Józefa Stalina większość z nich rozstrzelano wiosną 1940 r. w Katyniu, Charkowie, Kalininie (Twer) oraz innych, wciąż niezidentyfikowanych miejscach. Łącznie w zbrodni katyńskiej zamordowano ponad 22 tys. polskich obywateli.

Patent oficerski ppor. artylerii Kazimierza Urbana z 1936 r. Na dokumencie znajdują się podpisy prezydenta RP Ignacego Mościckiego, ministra spraw wojskowych gen. Tadeusza Kasprzyckiego.

Podporucznik Urban (ur. 19 marca 1912 r. w Wilnie) był absolwentem Gimnazjum im. Joachima Lelewela w Wilnie i Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii. W 1939 r. jako adiutant służył w 1 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów Józefa Piłsudskiego, który walczył w składzie 1 Dywizji Piechoty Legionów. Wzięty do niewoli pod Lwowem, więziony w Starobielsku. W Wigilię 1939 r. w liście do matki napisał: „Kochana Mamo! W dniu wigilijnym przesyłam Mamie i wszystkim najserdeczniejsze życzenia spełnienia naszych najtajniejszych westchnień, które mam wrażenie przy silnem chceniu się spełnią (…)”. Kazimierz Urban został zamordowany przez NKWD wiosną 1940 r. w Charkowie. Dar MironyKlajn.

Świadectwo ukończenia Kursu Szkoły Podchorążych Inżynierii w Warszawie z 1932 r. należące do por. Stanisława Mędelewskiego.

Porucznik Stanisław Mędelewski (ur. 27 czerwca 1909 r. w Służewie) dwa lata przed wybuchem wojny trafił do Centrum Wyszkolenia Saperów w Modlinie, gdzie został wykładowcą. W czasie kampanii polskiej walczył w szeregach batalionu sformowanego z kadry uczelni. Po przedostaniu się w okolice Kowla i walkach z oddziałami Wehrmachtu, a później Armii Czerwonej osadzono go w obozie jenieckim w Starobielsku. Stamtąd wysyłał listy do rodziny. Porucznik Stanisław Mędelewski został rozstrzelany przez NKWD w kwietniu 1940 r. w Charkowie. Dar Ireneusza Jaworskiego.

Czarno-biała fotografia portretowa przedstawiająca ppor. rezerwy ­Henryka Rasiewicza.

Podporucznik rezerwy Henryk Rasiewicz (ur. 11 lipca 1898 r. w Gnieźnie) był weteranem I wojny światowej i uczestnikiem powstania wielkopolskiego. W czasie wojny polsko-bolszewickiej służył w 17 Pułku Piechoty. Wraz z awansem na stopień podporucznika w 1925 r. otrzymał przydział do kadry Okręgu Korpusu VII. Przed wojną prowadził z żoną Małgorzatą skład bielizny w Brodnicy. We wrześniu 1939 r. służył w 67 Pułku Piechoty, wchodzącym w skład 4. Dywizji Piechoty. Podporucznik Rasiewicz został rozstrzelany w Katyniu w 1940 r. Pozostawił córki Helenę i Jadwigę oraz syna Kazimierza. Dar Janusza Mery.

Drewniane wrzeciona typu ruskiego należące do Ireny Stankiewicz, z d. Szyprowskiej, wdowy po ­zamordowanym por. Mieczysławie Stankiewiczu Irena Stankiewicz, z d. Szyprowska (ur. w 1913 r. w Grodnie), była żoną por. Mieczysława Stankiewicza. W 1940 r. została deportowana do Kazachstanu. Porucznik Mieczysław Stankiewicz (ur. w 1906 r. w Białymstoku) ukończył Gimnazjum im. Króla Zygmunta Augusta w Białymstoku oraz Szkołę Podchorążych Inżynierii w Warszawie. Awans na stopień porucznika otrzymał w 1933 r. i rozpoczął służbę w 6 Baonie Saperów. We wrześniu 1939 r. objął dowództwo 1 kompanii 56 batalionu saperów. Został zamordowany wiosną 1940 r. w Katyniu. Irena Stankiewicz powróciła do Polski w 1946 r. Dar Marii Rutkowskiej.

List rtm. rez. Aleksandra Kornela Kowala z obozu w ­Kozielsku do rodziny Rotmistrz rezerwy Aleksander Kornel Kowal (ur. 4 września 1893 r.) ukończył austriacką szkołę oficerów rezerwy i w 1918 r. rozpoczął służbę w Wojsku Polskim. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, a w 1925 r. został przeniesiony do rezerwy. W 1939 r. dostał się do niewoli sowieckiej i został uwięziony w obozie w Kozielsku. W listopadzie pisał do bliskich: „Najdrożsi moi (…) Bardzo martwię się Wami, z czego żyjecie i czy dzieci wróciły i jak zdrowie mamy, jak przetrwała tą grozę. Starajcie się o kogoś, aby dopomógł Wam przetrwać”.

Rtm. Kowal został rozstrzelany przez NKWD w Katyniu wiosną 1940 r.

Czarno-biała fotografia dr. Stefana Wąsowskiego z żoną Czesławą Dunin-Wąsowicz Podpułkownik lekarz Stefan Franciszek Wąsowski (ur. 10 października 1880 r. w Drzewicy) był ordynatorem Szpitala im. św. Wincentego á Paulo Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia w Lublinie. W sierpniu 1939 r. w obliczu rosnącego zagrożenia wybuchem wojny zgłosił się do wojska jako ochotnik. Otrzymał przydział do 2 Szpitala Okręgowego w Chełmie. 9 września 1939 r. ewakuował się ze szpitalem do Tarnopola, a osiem dni później został aresztowany i przewieziony do obozu jenieckiego w Kozielsku. W kwietniu 1940 r. zamordowano go w Katyniu. Dar Jolanty Kościukiewicz.

Głowica sztandaru należąca do gen. Józefa ­Dowbora-Muśnickiego. Pamiątka rodzinna ­Janiny Lewandowskiej z d. Dowbor-Muśnickiej

Generał Józef Dowbor-Muśnicki był dowódcą I Korpusu Wojsk Polskich utworzonego w Rosji w 1917 r. i ojcem ppor. pilot Janiny Lewandowskiej, z d. Dowbor-Muśnickiej. Ppor. Lewandowska (ur. 22 kwietnia 1908 r. w Charkowie) ukończyła Wyższą Szkołę Pilotażu, a także liczne kursy radiotelegraficzne, m.in. w Centrum Wyszkolenia Łączności w Zegrzu, Lwowie oraz Dęblinie. W 1939 r. wraz z grupą innych pilotów dostała się do niewoli sowieckiej. Przebywała w obozach w Ostaszkowie i Kozielsku. Była jedyną kobietą rozstrzelaną przez NKWD w Katyniu.