24 lutego 1953 roku komunistyczne władze powiesiły gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila” po sfingowanym procesie. „Biorąc pod uwagę olbrzymi ciężar zbrodni, sąd uznał za niezbędne całkowite wyeliminowanie oskarżonego ze społeczeństwa, orzekając karę śmierci” - brzmiało kuriozalne uzasadnienie sądu.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Premier przypomina o egzekucji „kata Warszawy”. „AK udowodniła Niemcom, że polskość ma wymiar nie tylko symboliczny”

Jeden z największych bohaterów

August Emil Fieldorf urodził się 20 marca 1895 r. w Krakowie. W latach 1914-1917 walczył w Legionach Polskich. Później został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej, a następnie - w listopadzie 1918 r. - trafił w szeregi Wojska Polskiego. W wojnie obronnej 1939 r. walczył na czele 51. Pułku Strzelców Kresowych z Brzeżan. Po zakończeniu obrony ewakuował się najpierw do Francji, a później do Wielkiej Brytanii. Do kraju wrócił w lipcu 1940 r. jako emisariusz Naczelnego Wodza i rządu Rzeczpospolitej. Od sierpnia 1942 r. do marca 1944 r. pełnił funkcję dowódcy Kedywu - Komendy Głównej AK. Po Powstaniu Warszawskim gen. Leopold Okulicki, komendant Główny AK mianował „Nila” swoim zastępcą.

Tragiczny los powojenny

Po wojnie ukrywał się pod nazwiskiem Walenty Gdanicki. Choć władze komunistyczne go nie rozpoznały, to jednak został zesłany do pracy na Uralu w marcu 1945 r., po przypadkowym aresztowaniu przez NKWD w Milanówku. Do Polski powrócił w październiku 1947 r., a w lutym 1948 r. ujawnił się korzystając z ogłoszonej przez władzę amnestii. Został aresztowany w listopadzie 1950 r. przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.

Wyrok śmierci

Gen. „Nil” odrzucił propozycję współpracy z komunistami. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci. „Biorąc pod uwagę olbrzymi ciężar zbrodni, sąd uznał za niezbędne całkowite wyeliminowanie oskarżonego ze społeczeństwa, orzekając karę śmierci” - brzmiał fragment uzasadnienia sądu.

CZYTAJ TAKŻE: TYLKO U NAS. Na Rakowieckiej odnaleziono szubienicę, na której stracono gen. Fieldorfa. ZOBACZ ZDJĘCIA

Wiesz dlaczego mnie skazali? Bo odmówiłem współpracy z nimi. Pamiętaj, abyś nie prosiła ich o łaskę. Zabraniam tego

— mówił żonie gen. August Emil Fieldorf zabraniając rodzinie składania prośby o ułaskawienie. Mimo to, o akt łaski wystąpił ojciec generała wraz z żoną „Nila”. Bolesław Bierut nie skorzystał jednak z prawa łaski.

Władze komunistyczne wykonały wyrok na gen. Auguście Emilu Fieldorfie przez powieszenie w więzieniu na Mokotowie w Warszawie 24 lutego 1953 r. Szczątków gen. „Nila” do dziś nie udało się odnaleźć.

CZYTAJ TAKŻE: Nowa aplikacja IPN „Polskie Państwo Podziemne” do pobrania w internecie. „Wirtualna rozgrywka zawiera materiał edukacyjny”

kb/PAP/Polskie Radio/przystanekhistoria.pl