Z okazji 100. rocznicy zaślubin Polski z morzem w niedzielę w Gdańsku na uroczystej sesji zebrał się sejmik pomorski. W sali im. Lecha Bądkowskiego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego obecni są też samorządowcy z sąsiednich województw: zachodniopomorskiego i kujawsko-pomorskiego.

Podczas uroczystej sesji planowane jest przemówienie marszałka pomorskiego Mieczysława Struka oraz przyjęcie okolicznościowej rezolucji z okazji 100-lecia powrotu Pomorza w granice Rzeczypospolitej i zaślubin Polski z Bałtykiem.

Po sesji sejmiku pomorskiego na dworcu PKP Gdańsk-Główny zostanie odtworzone wydarzenie historyczne sprzed 100 laty.

10 lutego 1920 r. w godzinach rannych generał Józef Haller dotarł do Gdańska pociągiem z Torunia. Na dworcu czekały na niego tłumy Polaków i lokalne władze. Podczas spotkania na dworcu dwie platynowe obrączki gen. Hallerowi wręczył dr Józef Wybicki, pierwszy starosta pomorski. Były one prezentem ufundowanym przez polską ludność Gdańska. Symbolizowały zaślubiny Polski z Bałtykiem. Jedną obrączkę Haller wrzucił kilka godzin później w wody Bałtyku podczas uroczystości w Pucku. Drugi pierścień generał nosił na palcu aż do śmierci 4 czerwca 1960 roku w Londynie.

W rekonstrukcji wydarzenia sprzed 100 laty wezmą udział prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz i marszałek pomorski Mieczysław Struk. Wystąpią oni w roli przedwojennej nowej administracji Pomorza. Towarzyszyć im będzie Henryka Flisykowska-Kledzik, córka Alfonsa Flisykowskiego, zastępcy dowódcy obrony Poczty Polskiej w Gdańsku w 1939 roku. Jej obecność będzie symbolizować Polonię w przedwojennym Gdańsku.

W Narodowym Muzeum Morskim w Spichlerzach na Ołowiance odbędzie się w niedzielę wernisaż wystawy czasowej „Puck, 10 lutego 1920 oczami świadków”. Na ekspozycji znajdą się obrazy m.in. Leona Wyczółkowskiego, Włodzimierza Nałęcza, Mariana Mokwy i Michaliny Krzyżanowskiej, pokazujące piękno polskiego wybrzeża. Głównym punktem wystawy będzie monumentalne dzieło Juliana Fałata „Zaślubiny Polski z morzem”.

Dla uczczenia 100-lecia zaślubin Polski z morzem w Dworze Artusa w Gdańsku odbędzie się także prezentacja albumu „Powrót Pomorza w granice Rzeczypospolitej. W setną rocznicę 1920-2020”. Wydawnictwo przygotowała Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gdańsku wspólnie z Instytutem Kaszubskim.

W Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku wieczorem zaplanowano jubileuszowy koncert. Publiczność usłyszy utwór skomponowany specjalnie na 100-lecie zaślubin Polski z morzem przez pianistę Leszka Możdżera. Muzyczne wydarzenie dopełnią uwertura „Legenda Bałtyku” Feliksa Nowowiejskiego i trzyczęściowy poemat symfoniczny Claude’a Debussy’ego „La mer”. Orkiestrą symfoniczną PFB dyrygować będzie Agnieszka Duczmal, a aktor Mirosław Baka odczyta „Manifest Kaszubów”, czyli kazanie wygłoszone 10 lutego 1920 r. podczas zaślubin Polski z morzem przez ks. ppłk Józefa Wryczę.

W Pucku (Pomorskie) odbędą się w poniedziałek obchody 100. rocznicy zaślubin Polski z morzem. W uroczystościach weźmie udział prezydent Andrzej Duda, który tego dnia spotka się także z mieszkańcami Władysławowa i Wejherowa.

10 lutego 1920 r. generał Józef Haller wrzucił do morza platynowy pierścień - symbol odzyskania przez Polskę dostępu do Bałtyku, który kilka godzin wcześniej otrzymał w Gdańsku od miejscowej Polonii.

Główne uroczystości rocznicowe rozpoczną się w Pucku o godz. 10 na placu przed kościołem pw. św. Apostołów Piotra i Pawła, gdzie prezydent RP odsłoni tablicę upamiętniającą 100. rocznicę zaślubin Polski z morzem i powrotu Pomorza do macierzy. Kwadrans później na rogu ulic 1 maja i Stary Rynek Andrzej Duda złoży wieniec pod tablicą upamiętniającą mieszkańców Pucka wywiezionych i pomordowanych przez Niemców w lasach piaśnickich w 1939 roku.

Następnie prezydent Duda, prezes IPN Jarosław Szarek oraz burmistrz Pucka Hanna Pruchniewska odsłonią na Starym Rynku tablicę pamiątkową poświęconą Antoniemu Miotkemu. Antoni Miotk (1874-1942) był współorganizatorem uroczystości zaślubin Polski z Bałtykiem w 1920 roku, członkiem puckich władz miejskich okresu dwudziestolecia międzywojennego, polskim działaczem niepodległościowym, społecznym i kulturalnym.

O godz. 11 w kościele św. Apostołów Piotra i Pawła rozpocznie się msza święta pod przewodnictwem metropolity gdańskiego abp. Sławoja Leszka Głódzia. Po nabożeństwie jego uczestnicy w asyście kompanii reprezentacyjnej i orkiestry Marynarki Wojennej przejdą do portu rybackiego w Pucku, gdzie o godz. 13 odbędzie się akt odnowienia zaślubin Polski z morzem. Tam planowane jest przemówienie prezydenta Dudy.

Po uroczystościach w Pucku Andrzej Duda uda się do Władysławowa, gdzie na placu przed pomnikiem gen. J.Hallera spotka się z mieszkańcami. Potem prezydent złoży wieniec pod pomnikiem Antoniego Abrahama (1869-1923), propagatora polskości Pomorza, zwanego „królem Kaszubów”.

Na zakończenie swojego pobytu w Pomorskiem związanego ze 100-leciem zaślubin Polski z morzem prezydent pojedzie do Wejherowa. Tam na Placu Jakuba Wejhera zaplanowano spotkanie z mieszkańcami, a w kościele parafialnym pw. Trójcy Świętej Andrzej Duda odsłoni tablicę poświęconą inkorporacji Pomorza Gdańskiego do Polski. Ostatnim punktem wizyty prezydenta w Wejherowie będzie udział w uroczystym koncercie w Filharmonii Kaszubskiej. Prezydentowi będzie towarzyszyć małżonka Agata Kornhauser-Duda.

Podczas koncertu utwory o tematyce morskiej zaprezentują Stanisław Sojka, Renata Przemyk, Natalia Niemen, Kwintet Wojciecha Mazolewskiego, Marek Dyjak i zespoły Limboski, Kiev Office oraz Oczi Cziorne. Wykonawcom towarzyszyć będzie Elbląska Orkiestra Kameralna oraz Chór Akademii Morskiej w Szczecinie.

Na uroczystości do Pucka w poniedziałek rano z Dworca Głównego PKP w Gdańsku wyruszy specjalny pociąg. To nawiązanie do historycznego wydarzenia. 10 lutego 1920 r. w godzinach rannych generał Józef Haller dotarł do Gdańska pociągiem z Torunia. Na dworcu czekały na niego tłumy Polaków i lokalne władze. Podczas spotkania na dworcu dwie platynowe obrączki gen. Hallerowi wręczył dr Józef Wybicki, pierwszy starosta pomorski. Były one prezentem ufundowanym przez polską ludność Gdańska. Symbolizowały zaślubiny Polski z Bałtykiem. Jedną obrączkę gen. Haller wrzucił kilka godzin później w wody Bałtyku podczas uroczystości w Pucku, natomiast drugą nosił kolejnych 40 lat na palcu.

W pociągu z Gdańska do Pucka pojadą m.in. samorządowcy oraz rekonstruktorzy historyczni, w tym aktor przebrany za generała Hallera.

Na stacji w Pucku przewidziane jest powitanie przez władze Pucka. Po tej ceremonii rekonstruktorzy, goście i mieszkańcy sformują wspólny pochód i ulicami miasta przejdą na rynek w Pucku. Tam odegrana zostanie „scena balkonowa” z udziałem „generała Hallera”, którego jedna z mieszkanek zaprosi na herbatę. Dowódca Frontu Pomorskiego skorzysta z zaproszenia, pożegna uczestników pochodu i zaprosi ich na dalszy ciąg rekonstrukcji historycznej, która odbędzie się w porcie rybackim. „Generał Haller” wjedzie na nabrzeże konno, następnie zsiądzie z konia i dokona uroczystego aktu zaślubin. Następnie, przy dźwiękach hymnu narodowego wciągnięta zostanie na maszt biało-czerwona bandera. Przewidziane są też krótkie przemówienia burmistrz Pucka Hanny Pruchniewskiej i marszałka pomorskiego Mieczysława Struka.

Hallerowi podczas uroczystości w puckim porcie 10 lutego 1920 r. towarzyszyła dwudziestoosobowa delegacja Sejmu, przedstawiciele rządu, m.in. minister spraw wewnętrznych Stanisław Wojciechowski, wicepremier Wincenty Witos, wojewoda pomorski Maciej Rataj, kontradmirał Kazimierz Porębski oraz dyplomaci: szef misji brytyjskiej i attache wojenno-morski USA.

as/PAP