XI Festiwal Niepokorni Niezłomni Wyklęci odbędzie się 26–29 września w Gdyni. Planujemy projekcję 60 filmów dokumentalnych oraz fabularnych, polskich i zagranicznych, panele dyskusyjne, Pitching Forum, koncerty, Projekt Młodych dla Historii, aktywności dla młodzieży i dzieci.

FILMY KONKURSOWE

W tym roku po raz pierwszy będą dwa równoległe konkursy filmów polskich i filmów zagranicznych. W konkursie głównym o nagrodę Złotego Opornika powalczy 26 obrazów. To m.in. „Paszporty Paragwaju” Roberta Kaczmarka, „Kresy” Rafała Brylla czy „Mała Moskwa kontra Mały Londyn” Sławomira Koehlera.

Do konkursu zagranicznego zakwalifikowało się 6 filmów zagranicznych i 5 polskich m.in. albańskiego reżysera Besnika Bishy „Dzieci dyktatury”, węgierski dokument o współpracy żołnierzy węgierskich walczących po stronie niemieckiej z Grupą AK Kampinos „Węgierski korytarz…”, historia urodzonego w 1908 roku w Kalkucie, bengalskiego pisarza i językoznawcy, który trafił w 1934 roku do Warszawy.

Przewodniczącym jury międzynarodowego jest amerykański filmowiec, prof. Samuel Bryan, którego ojciec Julien Bryan był jedynym korespondentem wojennym w Polsce podczas walk obronnych we wrześniu 1939 roku. Na Festiwalu będzie można zobaczyć wystawę jego prac, a sylwetkę Juliena przybliży film Eugeniusza Starky’ego „Ostatni korespondent”. Ważnym punktem Festiwalu jest zawsze Konkurs Radiowy, do którego zakwalifikowało się w tym roku 12 dokumentów radiowych.

POKAZY SPECJALNE

Ponadto po raz kolejny na Festiwalu NNW będą pokazy filmów fabularnych, zobaczymy m.in. „Ułaskawienie” Jana Jakuba Kolskiego (po czwartkowej projekcji spotkanie z reżyserem), w piątek pokaz filmu „Legiony” Dariusza Gajewskiego (spotkanie z ekipą filmową), w sobotę film „Onirica” Lecha Majewskiego, tegorocznego laureata Platynowego Opornika (spotkanie z reżyserem). Zobaczymy też film węgierski „80 huzarów” Sándora Sáry i porozmawiamy z Istvánem Kovácsem, który pracował przy tej produkcji. Planowana jest projekcja dokumentu fabularyzowanego „Niepospolita”, w którym zagrała Agata Różecka, prawnuczka rtm. Pileckiego.

NAGRODY

Nagrodę przyznawaną na Festiwalu NNW za całokształt twórczości, za niezłomność w podejmowaniu trudnych tematów „Platynowy Opornik” otrzyma Lech Majewski. Nagrodę im. bł. Władysława Bukowińskiego za umiejętne opowiadanie historii w literaturze dostanie Marek Cichocki. Swoją nagrodę przyzna, po raz pierwszy w tym roku Platforma Europejskiej Pamięci i Sumienia. Najciekawsze filmy zostaną też wysłane na Festiwal Polskich Filmów w Australii.

WYSTAWY

„Oblężenie Warszawy 1939. Fotografie Juliena Bryana” otworzy syn fotografa – Sam Bryan. Dużym wydarzeniem będzie możliwość spotkania z bohaterami zdjęć – Kazimierą Miką i Zygmuntem Aksienowem. Fotografia, która stała się symbolem obrony Warszawy i tragedii mieszkańców miasta, pokazuje małą Kazimierę Mikę płaczącą nad zwłokami swojej 14-letniej siostry Andzi Miki, która podczas bombardowania wybiegła z kamienicy i skryła się pod drzewem. Odłamek bomby zranił ją, a pilot bombowca widząc, że dziewczynka żyje, wystrzelił do niej serię z karabinu, trafiając w szyję. Zygmunt Aksienow został sfotografowany jako chłopiec, kiedy siedział na gruzach domu i trzymał klatkę ze swoim kanarkiem. 

Ważną wystawą jest Aleja Wolności Arkadiusza Gołębiewskiego, który dokumentuje bohaterów historii najnowszej robiąc odciski ich dłoni. Ostatni żyjący świadkowie to nasze prawdziwe gwiazdy – oni weszli do pop kultury właśnie dzięki filmom, zdjęciom i literaturze. Odciski dłoni wykonywane przez artystę Marka Zalewskiego pokazują, jak bardzo różnorodne są te ręce, jak są piękne i jak widać na nich indywidualne historie świadków historii.

Oprócz tego przygotowujemy wystawy o Annie Walentynowicz, Lesie Piaśnickim, Kobietach Solidarności i Brygadzie Świętokrzyskiej. Zobaczymy przywiezioną z Rzeszowa gablotę z napisem „Solidarność”, który został odnaleziony na ścianie obozu internowania w Łupkowie. O pracy nad odkuwaniem napisu ze ściany i o osadzonych w Łupkowie opowiada film Arkadiusza Gołębiewskiego „Wolna Rzeczpospolita Łupkowska”, który będzie pokazywany w Gdyni.

GOŚCIE

Festiwal NNW to również bogaty program paneli dyskusyjnych z udziałem polskich i zagranicznych rozmówców. W tym roku gościć będą m.in.: uczestnik Powstania Węgierskiego Maria Wittner, historyk dr István Kovács; dziennikarz, politolog, pisarz Attila Szalai; wiceprzewodniczący węgierskiego Zgromadzenia Narodowego Sándor Lezsák,; premier Węgier w latach 1993-1994 Péter Boross; dyrektor Instytutu Studiów nad Totalitaryzmami dr Peter Blažek; dyrektor Instytutu Maxa Plancka we Fryburgu prof. Albin Eiser; czeska intelektualistka, była dyrektor Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia Neela Winkelmann; albańska historyk, dyrektor Instytutu do spraw Demokracji, Mediów i Kultury dr Jonila Godole; założycielka rumuńskiego portalu konserwatywnego Anca Cornea. Ze Stanów Zjednoczonych przyjadą dr Cathy Gorn, pomysłodawca i Executive Director NHD oraz Pat Ramsey, członek zarządu NHD.

PANELE

Będzie można osobiście porozmawiać z gośćmi Festiwalu NNW podczas wielu paneli, spotkań i dyskusji. To m.in. spotkania z reżyserami Janem Jakubem Kolskim, Lechem Majewskim, Arkadiuszem Gołębiewskim, Robertem Kaczmarkiem; scenarzystą Tomaszem Łysiakiem, historykiem dr. Istvánem Kovácsem. Punktem wyjścia do dyskusji o tym, jak opowiadać historię polską zagranicą będzie pokaz filmu dokumentalnego nakręconego w ramach National History Day przez amerykańską młodzież „Powstanie w getcie warszawskim”. Platforma Europejskiej Pamięci i Sumienia przygotowała panel z udziałem wielu gości zagranicznych o rozliczeniach i próbie szukania sprawiedliwości dla ofiar totalitaryzmów. Warto być niepokornym to dyskusja z udziałem opozycjonistów lat 80. XX wieku. Na Festiwalu NNW nie może zabraknąć prof. Krzysztofa Szwagrzyka i jego ekipy, która od lat poszukuje szczątków naszych bohaterów. Tomasz Łabuszewski (historyka) Janusz Wawrzykowski opowiedzą o  Wyklętych w popkulturze. Porozmawiamy o historii na dużym ekranie czy o patriotyzmie gospodarczym. Ważnym punktem dla filmowców i publiczności będzie spotkanie z przedstawicielami AAN i Archiwum IPN, którzy przybliżą sprawę poszukiwania dokumentów, ich odpowiedniego zabezpieczania i użytkowania. O męczennikach zza Żelaznej Kurtyny opowiedzą ks. Jan Sikorski ks. Paweł Cebula oraz postulator w procesie beatyfikacyjnym ks. Toufara – ks. Tomáša Petráčka. Nie może zabraknąć tematyki Kresowej – Marcin Wikło porozmawia o współczesnych działaniach na tamtych terenach z przedstawicielami NGO-sów: Iloną Gosiewską (Stowarzyszenie Odra-Niemen), Siergiejem Godlewskim (Fundacja Niezależności Obwodu Wołyńskiego), Przemysławem Jaśkiewiczem (Stowarzyszenie Trzy kropki), Jackiem Burym (Fundacja Niepodległości)

KONCERTY

Galę Zamknięcia uświetni Adam Makowicz, wybitny muzyk jazzowy, który nagrał kilkadziesiąt płyt i występował w najważniejszych salach koncertowych na świecie współpracując z największymi współczesnymi muzykami.

Tradycją stało się też honorowanie na Festiwalu NNW bardów Solidarności, którzy jednocześnie występują dla zgromadzonej publiczności i gości. W tym roku zagrają Leszek Długosz i Stanisław Markowski. Dzieci trzech wielkich bardów (którzy zostaną uhonorowani Drzwiami do Wolności): Kaczmarskiego, Łapińskiego i Gintrowskiego przygotowują muzyczną opowieść o ich przyjaźni i wspólnym śpiewaniu.

Muzyczno-słowne wspomnienie o Krzysztofie Klenczonie zaprezentują Czerwone Gitary i Jan Pospieszalski.

Ważne! 27 września odbędzie się prezentacja 13 projektów biorących udział w Pitching Forum – jest to publiczna prezentacja poszukujących finansowania 13 projektów filmowych o tematyce historycznej przed gronem decydentów/producentów/dystrybutorów. Skutecznie pomagamy od lat filmowcom i producentom, ucząc ich prezentacji swoich projektów i organizując warsztaty pitchingowe i scenariuszowe. Kilka filmów zgłoszonych do warsztatów jest już obecnie w fazie produkcji, co nas bardzo cieszy.

MŁODZI DLA HISTORII

Ważną częścią Festiwalu NNW jest Projekt Młodzi dla Historii, który od lat przyciąga młodzież, pokazując nowoczesne i ciekawe formy zainteresowania historią najnowszą. Jak co roku przyjedzie ponad 200 osób, które brać będą udział w konkursach. Do konkursu filmowego zakwalifikowało się 10 filmów, w teatralnym weźmie udział 5 spektakli, a do stylizacji modowych zgłoszono pięcioro uczestników. Dla młodych ludzi przygotowane zostały warsztaty filmowe i teatralne, wykłady, spotkania z twórcami.

Co roku na Festiwal przyjeżdżają zwycięzcy jednego z konkursów organizowanych przez National History Day w USA. Z Long Island zawitają nauczycielki historii nauczycielki Melissa Jacobs i Samantha Gerantabee oraz czterech uczniów – Abhinav Goyal, Prameet Vijay Shah, Aarya Shiv Agarwal, Aditya Lodha.

NHD to największa organizacja pozarządowa w USA, która w nowoczesny sposób propaguje naukę historii wśród młodzieży. W konkursach NHD bierze udział prawie 700 tys. uczniów, 20 tys. nauczycieli i 50 tys. wolontariuszy. W tym roku młodzież z Ameryki zaprezentuje 10-minutowy dokument „Powstanie w getcie warszawskim”, który opowiada o odwadze i determinacji Żydów z bronią w ręku sprzeciwiających się niemieckiej machinie Holokaustu.

Nie zabraknie atrakcji dla dzieci!

Szykuje się duże wydarzenie na Placu Grunwaldzkim! Kazimierz Tarnas, „cesarz” polskiego filmu dziecięcego, organizuje podczas Festiwalu NNW otwarty casting do swojego najnowszego filmu.

Twórcy Muzeum Bajek będą opowiadać maluchom bajki, a Adam Szklarek poprowadzi zajęcia z budowanie modeli okrętów z drewna.