W Wilnie rozpoczęły się w sobotę zorganizowane przez Wileńską Młodzież Patriotyczną (WMP) oraz ambasadę RP w Wilnie obchody 75. rocznicy operacji „Ostra Brama” - próby wyzwolenia Wilna przez AK spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem wojsk radzieckich.

Nasze obchody potrwają siedem dni, tyle, ile trwała operacja wyzwolenia miasta

— poinformowała PAP przewodnicząca WMP Magdalena Paszkowska.

Naszym celem jest popularyzacja historii i jej utrwalanie

— wskazała.

Obchody zainaugurowało w sobotę o godz. 9 (8 czasu polskiego) złożenie kwiatów i zapalenie zniczy na Cmentarzu Rossa przy mauzoleum marszałka Józefa Piłsudskiego. Następnie grupa około 30 osób wyruszyła w ponad 50-kilometrowy rajd rowerowy śladami operacji „Ostra Brama”.

W ciągu dnia młodzież odwiedzi ważne miejsca związane z wydarzeniami sprzed 75 lat: Krawczuny, Karwieliszki, Suderwę, Powidaki, Kalinę. Rajd zakończy się wieczorem, o godz. 18 (17 czasu polskiego) w Kalwarii Wileńskiej przy zbiorowej mogile żołnierzy AK, znajdującej się między stacjami wileńskiej Drogi Krzyżowej.

W następnych dniach odbędą się pokazy dwóch filmów: „Cztery życia Lidii Lwow” w reżyserii Rafała Mierzejewskiego, opowiadającego o Lidii Lwow-Eberle, córce rosyjskich emigrantów w międzywojennej Polsce, żołnierzu AK, oraz obrazu „Ułaskawienie” Jana Jakuba Kolskiego, ukazującego dramatyczną rzeczywistość powojennej Polski.

W programie młodzieżowych obchodów jest też gra miejska „Burza w Wilnie”, potyczka intelektualna pt. „Zawsze z Polską w sercu”, dotycząca osiągnięć Polaków poza granicami kraju, wycieczka pt. „Wilno – miasto niezwykłych ludzi i wydarzeń”. Obchody zakończy w piątek ognisko w wileńskim parku na Zakrecie z polską piosenką patriotyczną.

Rocznicowe obchody operacji „Ostra Brama” organizujemy od kilku lat i za każdym rokiem jest coraz więcej chętnych do udziału w naszym programie

— wskazuje Paszkowska. Zaznacza, że „coraz więcej jest też chętnych do współorganizowania wydarzenia, co świadczy o rosnącym zainteresowaniu historią naszej ziemi”.

Operacja „Ostra Brama” stanowiła część akcji „Burza”, zakładającej samodzielne wyzwalanie przez Armię Krajową okupowanych ziem polskich przed wkroczeniem Armii Czerwonej. Rozpoczęła się w nocy z 6 na 7 lipca 1944 roku. Oprócz piechoty i artylerii w sile około 17 tys. żołnierzy Niemcy wyprowadzili tam do walki broń pancerną i siły lotnicze. Okręgi wileński i nowogródzki AK przeciwstawiły im około 10 tys. żołnierzy, wyłącznie piechoty i kawalerii.

Mimo dużej przewagi wroga Polakom udało się wyzwolić znaczną część Wilna. Do 13 lipca, już we współdziałaniu z wojskami radzieckimi, całe miasto zostało oczyszczone z Niemców. Na Górze Zamkowej żołnierze AK wywiesili biało-czerwoną flagę, jednak już po kilku godzinach została ona zerwana przez żołnierzy radzieckich, którzy wywiesili czerwony sztandar. Później dowództwo i żołnierze AK zostali rozbrojeni; większość z nich trafiła do więzień lub została zesłana na Syberię.