Centralne obchody 156. rocznicy wybuchu powstania styczniowego odbędą się w piątek w Szydłowcu (Mazowieckie) i w sobotę w Bodzentynie i Kierzu Niedźwiedzim (Świętokrzyskie) - poinformował Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Uroczystości odbędą się w ramach XIII Marszu Szlakiem Powstańców Styczniowych 1863 Roku. W piątek w Szydłowcu złożone zostaną kwiaty m.in. przed tablicą upamiętniającą 150. rocznicę wybuchu powstania styczniowego, w kwaterze powstańczej na cmentarzu parafialnym przy ul. Kamiennej oraz przed tablicą ks. Aleksandra Malanowicza, kapłana udzielającego wsparcia powstańcom w 1863 r. W miejscowym kościele odprawiona ma być msza św. w intencji powstańców i ojczyzny. Zaplanowano również uroczystości patriotyczne na szydłowieckim zamku.

Udział w obchodach zapowiedział szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk. W sobotę ma on upamiętnić bohaterów powstania styczniowego w Kierzu Niedźwiedzim (pow. skarżyski), a następnie – w Bodzentynie - uhonoruje medalami „Pro Bono Poloniae” osoby wnoszące istotny wkład w upowszechnianie wiedzy o historii walk niepodległościowych i krzewienie postaw patriotycznych w polskim społeczeństwie.

Powstanie styczniowe rozpoczęło się 22 stycznia 1863 r. Manifestem Tymczasowego Rządu Narodowego. Objęło tereny zaboru rosyjskiego i miało charakter wojny partyzanckiej. Jak oceniają historycy, podczas powstania miało miejsce ponad tysiąc starć, a siły polskie liczyły w sumie ok. 200 tys. osób. Jego pierwszym przywódcą był Ludwik Mierosławski, który jednak po miesiącu utracił tę funkcję. Później dyktatorami powstania byli Marian Langiewicz i Romuald Traugutt, który stał się tragicznym symbolem zrywu. Aresztowany wskutek denuncjacji i więziony na Pawiaku został skazany przez rosyjski sąd wojskowy na śmierć przez powieszenie. Wyrok wykonano na stokach Cytadeli Warszawskiej 5 sierpnia 1864 r.

Po zakończeniu powstania Polaków dotknęły liczne represje, m.in. konfiskata majątków szlacheckich, kasacja klasztorów na obszarze Królestwa Polskiego, wysokie kontrybucje i aktywna rusyfikacja. Za udział w powstaniu władze carskie skazały na śmierć ok. 700 osób, na zesłanie co najmniej 38 tys.

ems/PAP