37 lat temu Ali Agca strzelił do Jana Pawła II. Papież swoje ocalenie przypisał opiece Matki Bożej Fatimskiej. Dwie ważne rocznice

Dzisiaj mija 37. rocznica zamachu na Jana Pawła II. Miejsce dokonanego 13 maja 1981 r. zamachu na papieża upamiętnia płytka w bruku po prawej stronie części Placu św. Piotra.

W czasie środowej audiencji ogólnej 13 maja 1981 o godz. 17.00 Ojciec Święty rozpoczął objeżdżanie odkrytym jeepem Placu św. Piotra, błogosławiąc przybyłych pielgrzymów. Dwadzieścia minut później turecki płatny morderca Mehmet Ali Agca trzykrotnie wystrzelił do papieża, ciężko raniąc go. Zamachowca ujęto w pobliżu miejsca zbrodni, Jana Pawła II przewieziono zaś natychmiast do rzymskiej kliniki im. Agostino Gemellego. Tam podczas pięciogodzinnej operacji lekarzom udało się powstrzymać upływ krwi, pozszywać rozszarpane kulami narządy wewnętrzne i uratować życie pacjentowi. Papież przeżył zamach, ale już nigdy nie odzyskał pełni sił.

Agca strzelał, by zabić

— jest przekonany metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz.

Relacja papieża i jego ówczesnego sekretarza zawarta jest w końcowym fragmencie książki Jana Pawła II „Pamięć i tożsamość”: „Ten strzał powinien był być śmiertelny. Kula przeszyła ciało Ojca Świętego, raniąc go w brzuch, prawy łokieć i palec wskazujący lewej ręki. Upadła między papieżem, a mną. Usłyszałem jeszcze dwa strzały, dwie stojące w pobliżu osoby zostały zranione. Zapytałem Ojca Świętego: „Gdzie?”. Odpowiedział: „W brzuch”. „Boli?” - „Boli”. (…)Jan Paweł II: Byłem już właściwie po tamtej stronie.

Mimo iż od zamachu minęło już tyle lat, te tragiczne wydarzenia ciągle pozostają żywe w pamięci wszystkich. Poczułem się, jakby cały świat zawalił mi się na głowę i nie wiem, jak mogłem w szoku fotografować, ale z pewnością kierowała mną ręka Matki Bożej

— wspominał w rozmowie z KAI papieski fotograf Arturo Mari.

Agca został natychmiast aresztowany i szybko osądzony, ale to tragiczne wydarzenie ciągle pozostaje bez wyjaśnienia.Sprzeczne domniemania krążą do dziś na temat motywów, planu i przebiegu zamachu i ewentualnych jego zleceniodawców. Ali Agca, płatny morderca z ugrupowania „Szare wilki”, chciał zamordować „jedynego papieża z bloku wschodniego” już w 1979 r. podczas jego wizyty w Turcji.W kilka tygodni po zamachu na Placu św. Piotra włoski sąd skazał Turka na dożywocie. W grudniu 1983 r. Jan Paweł II odwiedził go w rzymskim więzieniu.

Zamachowiec oskarżał początkowo wywiad bułgarski, wkrótce zmienił zeznania, wikłał się w różnych zeznaniach. Wprowadzając śledztwo na fałszywy trop, starał się zatrzeć swoje kontakty i chronił swoich mocodawców. Jak obliczyli obserwatorzy procesu, w czasie śledztwa Agca podał ponad sto różnych wersji wyjaśnień swojego czynu.

Wielki proces, który miał doprowadzić do wyjaśnienia wszystkich szczegółów zamachu, zakończył się w 1986 r. de facto bez żadnych rezultatów. Tylko jeden z oskarżonych został skazany na więzienie i to za nielegalne posiadanie broni. Pozostali, z braku dowodów, wyszli na wolność.

Istnieją trzy tezy na temat mocodawców zamachu. Według pierwszej pochodzili oni z krajów bloku wschodniego, gdzie w papieżu-Polaku widziano zagrożenie dla ideologii komunistycznej. Inna wersja wskazuje na działania fundamentalistów islamskich, podczas gdy trzecia, która pojawiła się wkrótce po zamachu, utrzymywała, jakoby w sprawę uwikłane były zachodnie służby tajne, w tym amerykańska CIA.

Często powtarzanym wątkiem był udział w zamachu tajnych służb bułgarskich, czemu ostatecznie zaprzeczył sam Jan Paweł II. Podczas wizyty w Bułgarii w maju 2002 roku w rozmowie z prezydentem kraju Georgim Pyrwanowem, w 21 lat po wydarzeniach na Placu św. Piotra, zapewnił, że nigdy nie wierzył w „bułgarski ślad”, gdyż zawsze żywił ciepłe uczucia, szacunek i cześć dla narodu bułgarskiego. Sprawa „bułgarskiego śladu” powróciła na nowo w 2007 r., gdy podkomisja włoskiego parlamentu ujawniła nowe dowody. Na jednym ze zdjęć, wykonanym na Placu św. Piotra w chwili zamachu, widać w pobliżu miejsca zamachu wąsatego mężczyznę w ciemnych okularach - jest nim z pewnością Sergej Antonow, przedstawiciel bułgarskich linii lotniczych Balkan w Rzymie, wymieniany tuż po zamachu jako osoba w nim pośrednicząca.

Alego Agcę ułaskawił 13 czerwca 2000 prezydent Włoch Carlo Azeglio Ciampi, po czym deportowano go do więzienia w Turcji, gdzie rozpoczął odbywanie kary za zabójstwo tureckiego wydawcy. Ostatecznie wyszedł na wolność w styczniu 2010 r.Odsiadując wyrok w więzieniu w Ankonie.

Agca wielokrotnie prosił Jana Pawła II o wstawienie się za nim u włoskich władz sądowniczych. Prokuratura zawsze jednak odpowiadała, że dotychczas zamachowiec składał sprzeczne zeznania, jeśli chodzi o przebieg czynu i wskazanie jego mocodawców. Watykan z zadowoleniem przyjął wiadomość o ułaskawieniu terrorysty. Rzecznik prasowy Joaquin Navarro-Valls oświadczył wtedy, że decyzja ta, „podjęta podczas Wielkiego Jubileuszu, daje tym większą satysfakcję Ojcu Świętemu”.

Ten pontyfikat nie mógł się tak skończyć - twierdzi dr Gabriel Turowski z Krakowa, od lat bliski przyjaciel Karola Wojtyły. Po zamachu 13 maja 1981 był on członkiem zespołu konsultantów w klinice im. Gemellego. Swoje wspomnienia zawarł w wydanej w 2001 wraz z papieskim fotografem Arturo Marim książce „Zamach”. Zwrócił w niej uwagę na szereg cudownych wydarzeń, które uratowały życie Ojca Świętego, wymieniając przede wszystkim fakt, że w chwili, gdy padły strzały, Papież pochylił się i podniósł dziecko.Jedna z kul wystrzelonych do Jana Pawła II, trafiła w kobietę uczestniczącą w audiencji: Amerykankę polskiego pochodzenia, urodzoną w Wadowicach dokładnie tego samego roku i dnia, co Karol Wojtyła.

Zamach nastąpił co do minuty o tej samej porze, co objawienie Matki Bożej w Fatimie: o godz. 17.19

— przypomniał prof. Turowski. Jego zdaniem, to zadecydowało o wielkim kulcie, jakim Jan Paweł II otaczał Matkę Bożą Fatimską i Jej orędzie.

13 maja to również rocznica objawień Matki Bożej w Fatimie. Od 13 maja 1917 roku troje pastuszków w pobliżu portugalskiej wsi Fatima przeżywało wielokrotnie objawienia maryjne. Wiadomość o tym szybko się rozeszła i do Fatimy zaczęły przybywać dziesiątki tysięcy pielgrzymów. Od tego czasu Fatima jest jednym z najliczniej odwiedzanych sanktuariów maryjnych na świecie.

Prezentujemy najważniejsze wydarzenia z tym związane. Oto one:

1917: 13 maja, a potem 13 każdego następnego miesiąca aż do października troje młodych pastuszków w Cova da Iria przeżywało objawienia maryjne. „Jasna pani”, która ukazywała się im przy rosnącym tam dębie, przekazała im trzy „tajemnice”, z których trzecia została ujawniona dopiero w 2000 roku.

Kwiecień 1919: początek budowy kaplicy. W tym samym miesiącu umiera jedno z dzieci-wizjonerów, Franciszek Marto na skutek epidemii grypy. Jego siostra Hiacynta również umiera z powodu grypy w 1920 roku. Objawiająca się trójce dzieci Maryja zapowiedziała rychłą śmierć dwojga z nich.

Czerwiec 1927: biskup z Leiria sprawuje po raz pierwszy Eucharystię w Cova da Iria.

13 maja 1928: położenie kamienia węgielnego pod bazylikę o którą prosiła Maryja.

13 października 1930: biskup Leirii wyraża zgodę na oddawanie czci Maryi Dziewicy w Fatimie.

Październik 1953: konsekracja bazyliki.

13 maja 1981: zamach na Jana Pawła II na placu św. Piotra. Papież został ciężko ranny, a swoje ocalenie przypisał opiece Matki Bożej Fatimskiej.

12/13 maja 1982: Jan Paweł II pielgrzymuje do Fatimy, a kulę, która przeszyła jego ciało, umieszcza w koronie figury Matki Bożej.

13 maja 2000: podczas swojej trzeciej podróży do Fatimy Jan Paweł II beatyfikuje dwoje pastuszków: Franciszka i Hiacyntę Marto.

26 czerwca 2000: na życzenie Jana Pawła II Watykan publikuje tzw. trzecią tajemnicę fatimską. Po upływie zastrzeżonego czasu zgody na jej ujawnienie nie wydał w 1960 roku Jan XXIII.

13 lutego 2005: umiera ostatnia z trójki wizjonerów fatimskich, siostra zakonna Maria Łucja Santos. W kilka tygodni później umiera Jan Paweł II.

13 maja 2007: na uroczystości 90. rocznicy objawień fatimskich nie mógł przyjechać papież Benedykt XVI, ponieważ w tym czasie otwierał w Brazylii zgromadzenie generalne biskupów Ameryki Łacińskiej CELAM. Swoim legatem do Fatimy mianował byłego sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej, kard. Angelo Sodano. W ramach tych uroczystości poświęcono nowy kościół Trójcy Świętej. Świątynia ma 9 tys. miejsc siedzących jest jednym z największych na świecie kościołów katolickich. Jak dotychczas, jest to największa budowla sakralna XXI wieku.

13 lutego 2008: w trzecią rocznicę śmierci s. Łucji papież Benedykt XVI znosi przewidziany prawem kanonicznym termin pięciu lat od śmierci, aby otworzyć proces beatyfikacyjny.

13 maja 2010: Benedykt XVI (2005-2013) odwiedza Fatimę na swoje osobiste życzenie.

13 maja 2013: nowo wybrany papież Franciszek zawierza swój pontyfikat Matce Bożej Fatimskiej.

13 maja 2017: uroczystości 100. rocznicy objawień fatimskich. Papież Franciszek złożył wizytę w Fatimie.

wkt/KAI