Zgoda od prawicy do lewicy i narodowa strategia dochodzenia odszkodowań wojennych od Niemiec – w Grecji

Grecja już wyliczyła, z użyciem nowoczesnych wielodyscyplinarnych metod naukowych, wartość strat materialnych i kulturalnych, zadanych jej przez nazistowskie Niemcy podczas II wojny światowej. Wyliczenie nie obejmuje jeszcze strat ludzkich: utraconego życia, zdrowia i przyrostu demograficznego Greków, w tym greckich Żydów.

Same straty materialne i kulturalne Grecji z lat 1941-1945 wyliczono ostatecznie we wrześniu 2016 roku – po 18 miesiącach wspólnej pracy wielu instytucji i ekspertów – na 279 miliardów euro. Według przelicznika inflacyjnego Eurostatu oznacza to obecnie w 2017 roku 282 miliardy euro, czyli 320 miliardów dolarów amerykańskich.

Pracami nad wyliczeniem wartości greckich strat wojennych – zatem możliwych roszczeń wobec Republiki Federalnej Niemiec o odszkodowanie – kierowała międzypartyjna komisja parlamentarna, utworzona w marcu 2015 roku jednogłośną uchwałą Parlamentu Helleńskiego. Weszli do komisji posłowie (grecki parlament jest jednoizbowy) wszystkich bez wyjątku partii koalicji rządzącej i opozycji parlamentarnej. Zadanie najwyższej i historycznej wagi podjęły wspólnie partie prawicy, centrum i lewicy, a nawet „antysystemowe” partie skrajnej prawicy i skrajnej lewicy. Istotna była rola dwóch tradycyjnych wielkich partii, które wcześniej przez kilka pokoleń rządziły Grecją na zmianę lub razem, a w styczniu 2015 roku zostały naraz odsunięte od władzy przez radykalnie lewicową partię SYRIZA. To chrześcijańsko-demokratyczna partia Nowa Demokracja i socjaldemokratyczna partia PASOK, zasłużone dla odbudowy greckiej demokracji, znane na świecie i należące do dwóch największych klubów Parlamentu Europejskiego.

Osiągnięto konsensus narodowy w kraju, którego dziedzictwo historyczne po II wojnie światowej obejmowało wojnę domową, pucz i dyktaturę wojskową, najgłębszy na obszarze Unii Europejskiej kryzys ekonomiczno-społeczny i inne wydarzenia dramatyczne i dzielące. Grecja wypracowała – jak ogłosił światu premier Aleksis Tsipras – narodową strategię dochodzenia odszkodowań wojennych od Niemiec. Dzięki zgodzie narodowej strategia ma mocną legitymizację, zdolność przetrwania przyszłych demokratycznych zmian władzy i odporność na próby podważania z zagranicy.

Po obliczeniu strat, Grecja od jesieni 2016 roku nie podjęła dalszych widocznych starań o reparacje wojenne od Niemiec. Ale większość negocjacji i konsultacji dyplomatycznych na świecie zawsze była, jest i prawdopodobnie będzie tajna, a przygotowanie skutecznego pozwu do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze wymaga co najmniej roku. Rok jeszcze nie minął.

CZYTAJ TAKŻE: Odszkodowania wojenne od Niemiec: parlament Grecji rozpatrzy raport komisji wszystkich partii, wysłany też Parlamentowi Europejskiemu