Pion śledczy IPN w Poznaniu umorzył śledztwo dotyczące represji niemieckich wobec ludności polskiej ze Złotowa i jego okolic. Zbrodni nazistowskich, w tym zabójstw, dokonywali przed i w czasie II wojny światowej m.in. funkcjonariusze Gestapo i Wehrmacht.
Postępowanie obejmowało swym zakresem szereg zdarzeń wyczerpujących znamiona zbrodni nazistowskich i zbrodni przeciwko ludzkości, popełnionych przez Wehrmacht, Selbstschutz, Gestapo oraz niemiecką administrację cywilną zarówno po 1 września 1939 roku, jak i w okresie bezpośrednio poprzedzającym wybuch wojny
— poinformował w środę prokurator Sylwester Napieralski, który kieruje Oddziałową Komisją Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Poznaniu.
W postępowaniu karnym dotyczącym niemieckich represji korzystano z zeznań świadków, nielicznych zachowanych materiałów archiwalnych, międzynarodowej pomocy prawnej, a także opracowań i publikacji historycznych.
Postępowanie skupione było między innymi wokół kwestii wysiedleń, połączonych z konfiskatą majątków, obejmujących co najmniej 88 osób narodowości polskiej, dokonanych w okresie pomiędzy styczniem 1939 roku a styczniem 1945 roku
— podał prokurator.
IPN ustalił, że represji dokonywali niemiecki starosta Złotowa Friedrich A., kierownicy urzędu Gestapo w Pile Walter H. oraz Anton Franz Oskar F. oraz inni nieustaleni funkcjonariusze hitlerowskiej tajnej policji państwowej z pilskiej placówki. Postępowanie jednak umorzono, ponieważ postępowanie karne wobec Friedricha A. zostało już wcześniej prawomocnie zakończone (umorzyła je Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Koszalinie), a także ze względu na śmierć Waltera H. i Antona Franza Oskara F. Co do funkcjonariuszy Gestapo z Piły śledczy Instytutu nie ustalili ich tożsamości.
Przedmiotem śledztwa była również kwestia prześladowania Polaków z Ziemi Złotowskiej przez tych samych gestapowców w Pile poprzez wydawanie decyzji o zastosowaniu tak zwanego aresztu ochronnego. W rezultacie doszło do bezterminowego pozbawienia wolności i osadzenia w obozach koncentracyjnych nie mniej niż 50 osób narodowości polskiej.
Naczelnik pionu śledczego IPN w Poznaniu podał też, że prokuratorzy zajmowali się sprawą obozu dla internowanych, który od 2 września do 21 listopada funkcjonował w miejscowości Lipka koło Złotowa. Prowadzili go żołnierze Wehrmachtu z 582 batalionu wartowniczego, który był podległy komendantowi 580 obszaru tyłowego IV Armii Walterowi B.
W tym prowizorycznym obozie pozbawiono wolności około 500 osób spośród polskiej ludności cywilnej, w szczególności przedstawicieli inteligencji oraz działaczy społecznych
— podał Napieralski.
Przypomniał, że więźniów przetrzymywano w ciężkich warunkach bytowych; strażnicy znęcali się nad nimi, reglamentowali żywność i pozbawiali opieki medycznej. Śledztwo w tym aspekcie również umorzono ze względu na śmierć Waltera B. oraz niewykrycia pozostałych sprawców.
Odrębny wątek śledztwa stanowiły zbrodnie niemieckie popełnione w listopadzie 1939 roku w Górce Klasztornej - zabójstwa duchownych Bolesława W. i Franciszka J. oraz co najmniej 36 innych osób narodowości polskiej i żydowskiej
— podał szef pionu śledczego IPN w Poznaniu.
Dodał, że jako winnych tej zbrodni wskazuje się lokalnego dowódcę hitlerowskiej organizacji paramilitarnej „Selbstschutz” (jej oddziały wywodziły się z niemieckiej mniejszości narodowej) SS-Obersturmfuehrera Ericha L. oraz kilku członków tej organizacji. Śledztwo wobec większości z nich umorzono ze względu na ich śmierć (w odniesieniu do jednej osoby ustalono, że wykonano na niej wyrok śmierci w 1954 r. po prawomocnym skazaniu przez Sąd Wojewódzki w Bydgoszczy).
W śledztwie pojawił się też wątek sterylizacji osób narodowości romskiej przez niemieckich lekarzy Kurta S. i Kurta M. Postępowanie w tym zakresie również umorzono, ponieważ prawomocnie ukończyła je wcześniej Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Koszalinie.
ems/PAP
Publikacja dostępna na stronie: https://wpolityce.pl/historia/347446-ipn-umorzyl-sledztwo-ws-zbrodni-niemieckich-na-ziemi-zlotowskiej-morderstw-polakow-dokonowal-m-in-wehrmacht-gestapo-i-niemiecka-administracja-cywilna