18 maja 1944 roku zawisła nad ruinami klasztoru na Monte Cassino biało-czerwona flaga, zaś w samo południe plutonowy Emil Czech odegrał Hejnał Mariacki, ogłaszając zwycięstwo 2 Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Władysława Andersa. Zakończyła się jedna z heroicznych bitew II wojny światowej, o której zwycięstwie zadecydowała odwaga, bohaterstwo i poświęcenie oręża polskiego. W walce o wzgórze zginęło 923 żołnierzy polskich, 2931 zostało rannych.

Zwycięska bitwa o Monte Cassino otworzyła wojskom alianckim drogę na Rzym, który został zdobyty 4 czerwca 1944 roku.

Na przełomie 1944 i 1945 roku powstał pomiędzy wzgórzami Monte Cassino a „593” polski cmentarz wojskowy, na którym spoczywa 1072 poległych żołnierzy Rzeczypospolitej. Po śmierci dołączyli do swoich żołnierzy generał Władysław Anders w 1970 roku i generał Bolesław Bronisław Duch w 1980 roku.

Oddalenie od Polski sprawiało, że tworzenie wierszy wpisujących się w tradycję liryki narodowo-patriotycznej stało się dla poetów rzeczywiście kategorycznym imperatywem – wiedzieli, że właśnie wiersz pełni rolę owej jedynej w doli naszej podpory ducha narodowego, wiedzieli też, że na takie właśnie słowa czekają ich towarzysze z żołnierskiego szeregu. Dawniej, przez wieki, wybór taki był dla poetów oczywisty. Dziś trzeba się zeń nieledwie tłumaczyć.

(Justyna Chłap-Nowakowa, Sybir, Bliski Wschód, Monte Cassino. Środowisko poetyckie 2. Korpusu i jego twórczość, Kraków 2004, s. 597.)