27 października 1991 roku odbyły się w Polsce pierwsze od II Wojny Światowej w pełni wolne i demokratyczne wybory. 5 grudnia ówczesny prezydent Lecha Wałęsa desygnował Jana Olszewskiego na urząd premiera Rzeczypospolitej.
Dzień po decyzji Lecha Wałęsy, Jan Olszewski został wybrany przez Sejm. Prezydent podjął decyzję o desygnowaniu Olszewskiego, gdy nie powiodła się próba zrobienia premierem prof. Bronisława Geremka i pozostawienie na stanowisku Jana Krzysztofa Bieleckiego.
Od początku swojej misji premier Olszewski borykał się z problemem niemożności zbudowania silnej koalicji, która wsparłaby rząd, dlatego w kilkanaście dni po nominacji podał się do dymisji. Nie została ona jednak przyjęta przez Sejm. Długie negocjacje doprowadziły w końcu do powołania nowego gabinetu. Rząd Jana Olszewskiego powstał 23 grudnia 1991 roku.
W skład nowego rządu weszli m.in. Antoni Macierewicz, Jerzy Kropiwnicki, Artur Balazs, Jan Parys i Krzysztof Skubiszewski.
W gabinecie zasiadali przedstawiciele 4 ugrupowań – Porozumienia Centrum, Polskiego Stronnictwa Ludowego- Porozumienia Ludowego, Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego oraz Partii Chrześcijańskich Demokratów. To właśnie rząd Jana Olszewskiego jako pierwszy podjął kroki ku integracji ze Wspólnotami Europejskimi i NATO. W dokumentach ówczesnego Ministerstwa Obrony Narodowej pisano, że: „członkostwo w NATO jest strategicznym celem polityki obronnej RP”.
Ten sam rząd sprzeciwił się podpisaniu polsko-rosyjskiej klauzuli traktatu o przyjaźni i dobrosąsiedzkiej współpracy, w ramach której bazy wojskowe na terenie Polski, opuszczone przez wojska Związku Radzieckiego, miały przejść w ręce prywatnych spółek, kontrolowanych przez dawne radzieckie służby.
4 czerwca 1992 roku doszło do obalenia rządu Jana Olszewskiego. Operacja przeprowadzona przez przeciwników rządu nazywana jest „Nocną zmianą”.
Bezpośrednią przyczyną oporu większości Sejmu była obawa przed kompromitacją, jakiej musieliby doświadczyć politycy po ujawnieniu przez szefa MSW Antoniego Macierewicza archiwaliów SB - listy polityków figurujących w archiwach MSW jako konfidenci komunistycznych służb specjalnych. Na liście tej znajdował się m.in. Lech Wałęsa, który 4 czerwca wnioskował o odwołanie premiera.
CZYTAJ WIĘCEJ: O przyczynach upadku rządu Jana Olszewskiego:
Jan Olszewski w rocznicę „nocnej zmiany”: „Aneks do raportu WSI powinien zostać opublikowany”
mly/wikipedia/wPolityce.pl
Publikacja dostępna na stronie: https://wpolityce.pl/historia/318242-cwierc-wieku-temu-jan-olszewski-zostal-wybrany-przez-sejm-na-premiera-polski