Wielka przeprowadzka króla Zygmunta III Wazy. 407. rocznica przeniesienia stolicy z Krakowa do Warszawy

Przeniesienie stolicy Polski z Krakowa do Warszawy było procesem żmudnym i długotrwałym. Wielka przeprowadzka rozpoczęła się w 1596 roku. Warszawa, ze względu na swoje centralne położenie, była idealnym łącznikiem pomiędzy głównymi centrami politycznymi ówczesnej Polski i Litwy - Krakowem i Wilnem. Przeprowadzka króla Zygmunta III Wazy zakończyła się 25 maja 1609 roku.

Warszawa w czasie, kiedy stolicą Polski był Kraków, była miastem, w którym łączyły się ważne szlaki handlowe i odbyło się kilka sejmów. Według historyków, Warszawę w dobrym świetle stawiał fakt, że była ona bliższa geograficznie do interesujących Zygmunta III Wazę spraw szwedzkich.

Jako jeden z powodów przeprowadzki podaje się także to, że w 1595 roku Zamek Królewski na Wawelu strawił pożar. Prawdopodobnie został on wywołany eksperymentem alchemicznym, który był przeprowadzany w obecności króla.

Aż do jej upadku nie wydano żadnego aktu prawnego uznającego Warszawę za miasto stołeczne - przysługiwał jej jedynie tytuł miasta rezydencjonalnego Jego Królewskiej Mości. Mimo to, będąc de facto stolicą, czerpała z tego liczne korzyści, przejawiające się chociażby w ożywionej rozbudowie w okresie epoki baroku, przypadającej na czasy Wazów.

Dzięki stałej obecności królewskiej Warszawa wzrastała wraz z rozwojem dworskiego, magnackiego i kościelnego mecenatu, stając się już w XVII wieku środkowoeuropejską metropolią.

Pomimo rezydowania króla w Warszawie, reprezentacyjne funkcje stolicy wciąż spełniał Kraków. To tam koronowano niemal wszystkich następców Zygmunta III Wazy oraz przechowywano insygnia królewskie.

Z czasem to uległo zmianie i Warszawa przejęła od Krakowa wszelkie funkcje polityczne i dyplomatyczne.

Zygmunt III Waza panował w Polsce od roku 1587. Po dwóch latach od śmierci swego ojca, Jana III, która nastąpiła w roku 1592 swoim władcą uczynili go również Szwedzi. Pięć lat później go zdetronizowano, ale w swoje prawa do korony szwedzkiej wierzył aż do śmierci, która nastąpiła 30 IV 1632 r.

wkt/Muzeum Historii Polski/Polskie Radio

---

„Dzieje Polski”. Tom 2 - Andrzej Nowak. Drugi tom świetnie przyjętych, bestsellerowych „Dziejów Polski” pióra wybitnego historyka prof. Andrzeja Nowaka. Pozycja dostępna „wSklepiku.pl”.