Zryw w obronie niepodległości, wiary katolickiej i wolności szlacheckich – 248. rocznica zawiązania Konfederacji Barskiej. POSŁUCHAJ PIEŚNI KONFEDERATÓW [WIDEO]

"Puławski w Barze", obraz K. Szlegla/ Wikimedia Commons/CC BY-SA 3.0/ Mathiasrex, Maciej Szczepańczyk
"Puławski w Barze", obraz K. Szlegla/ Wikimedia Commons/CC BY-SA 3.0/ Mathiasrex, Maciej Szczepańczyk

248 lat temu zawiązana została Konfederacja Barska, przez wielu historyków oceniania jako pierwsze w Polsce powstanie narodowe. Był to zryw w obronie niepodległości, wiary katolickiej i wolności szlacheckich, podjęty przeciwko ustawom sejmowym przeprowadzonym przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Konfederację zawiązano w Barze na Podolu 29 lutego 1768 r. z inicjatywy marszałka nadwornego Jerzego Augusta Mniszecha oraz biskupa Adama Stanisława Krasińskiego.

Jak przypomina Radio Maryja, powstanie wymierzone było głównie przeciwko dominacji Rosji i uległemu wobec carycy Katarzyny II Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu. Polska chyliła się wtedy ku upadkowi. Widoczne były ogromne dysproporcje w liczebności wojska polskiego i sąsiadujących mocarstw.

Konfederacja Barska przez wielu historyków zaliczana jest do pierwszego powstania narodowego. Konfederaci Barscy to pierwsi polscy zesłańcy na Sybir. Można powiedzieć, że niestety otworzyli te bramy Sybiru dla przyszłych pokoleń

— podkreśla w katolickiej rozgłośni historyk dr Robert Derewenda, dyrektor Instytutu im. ks. Franciszka Blachnickiego.

Konfederaci wypowiedzieli wojnę Rosji i zaatakowali garnizony wojsk rosyjskich znajdujące się od czasu bezkrólewia w 1763 r. w Rzeczypospolitej. 23 marca 1768 r. na Radzie Senatu podjęto uchwałę o wezwaniu wojsk rosyjskich w celu stłumienia konfederacji barskiej.

Konfederatów poparła ziemia krakowska, gdzie 21 czerwca 1768 r. Michał Czarnocki marszałek krakowski wystosował uniwersał do mieszkańców powiatów, wzywając ich, by przystąpili do konfederacji. Uniwersał wzywał katolików „by wzięli pod siebie to przekonanie, że lepiej przestać żyć, aniżeli patrzeć na nadwerężenie wiary świętej katolickiej, tudzież widząc oczywista zgubę Ojczyzny”. W 1768 r. konfederacja szybko rozprzestrzeniła się na Małopolskę, Wielkopolskę i Ukrainę, w 1769 r. objęła Litwę.

Konfederaci mogli liczyć na pomoc Kozaków i Turcji, która 25 września 1786 r. wypowiedziała wojnę Rosji pod pretekstem żądania opuszczenia Polski przez wojska rosyjskie. Pomoc Polakom okazała również Francja, skąd płynęły pieniądze, broń i instruktorzy wojskowi (m.in. Charles François Dumouriez). Posłem Generalności przy dworze wersalskim był Michał Wielhorski. Austria z kolei pozwoliła Generalności (dowództwu powstania) na rezydowanie w Preszowie, a później w Cieszynie. Kluczową rolę w zabiegach dyplomatycznych odegrał bp kamieniecki Adam Stanisław Krasiński (brat Michała). 16 grudnia 1768 r. pod gwarancją Francji konfederaci zawarli nieformalny traktat przymierza polsko-tatarsko-tureckiego, którego artykuł 4. zobowiązywał Turcję i Chanat Krymski do niezawierania pokoju z Rosją aż do czasu przywrócenia poprzedniego systemu rządów w Rzeczypospolitej. Państwa te miały też zagwarantować niepodległość Polski zgodnie z klauzulami traktatu pruckiego z 1711 r.

Czytaj dalej na następnej stronie ===>

12
następna strona »

Dotychczasowy system zamieszczania komentarzy na portalu został wyłączony.

Przeczytaj więcej

Dziękujemy za wszystkie dotychczasowe komentarze i dyskusje.

Zapraszamy do komentowania artykułów w mediach społecznościowych.