Okno Wolności czy Pomnik Pychy?

Jedno z najbardziej wymownych symbolicznych wyobrażeń ikonograficznych XX wieku to słynne Okno Wolności, zaprojektowane w 1910 roku przez George'a Bernarda Shawa, skradzione przez nieznanych sprawców w 1978 roku i odnalezione w 2005 roku. Na uroczystości ponownej prezentacji Window of Freedom w 2006 roku w gmachu London School of Economics wystąpił sam Tony Blair.

Cóż to za niezwykłe okno, skoro jego ponowne odkrycie zaszczycił swą obecnością sam premier Wielkiej Brytanii? Otóż jest to witraż, na którym zgodnie z intencją angielskiego noblisty przedstawiona została ideologia Towarzystwa Fabiańskiego. Była to półjawna organizacja założona w 1884 roku w Londynie, która za swój cel stawiała doprowadzenie do powstania nowego szczęśliwego świata poprzez powszechne wprowadzenie socjalizmu. W odróżnieniu od Marksa i Engelsa, fabianiści proponowali jednak powolne zmiany ewolucyjne, poprzez propagandę i prawodawstwo. Można powiedzieć, że już kilkadziesiąt lat przed Antonio Gramscim sformułowali teorię długiego marszu przez instytucje.

Okno Wolności przedstawia najważniejsze postaci Towarzystwa Fabiańskiego w trakcie wypełniania swej misji. Widzimy więc głównych ideologów organizacji Sidneya Webba i George'a Bernarda Shawa, jak młotami kowalskimi uderzają w znajdującą się na kowadle kulę ziemską. W ten sposób zmieniają oblicze planety. Obok stoi długoletni sekretarz towarzystwa E. R. Pease, który dmie w miechy kowalskie, by dostarczyć żaru, pod wpływem którego Ziemia stanie się bardziej plastyczna pod uderzeniami młotów. Wiele mówiący jest napis pośrodku tej sceny: Pray devoutly hammer stoutly. Stanowcze uderzenia młotem zastępują więc modlitwę, stając się czynnikiem sprawczym globalnych zmian.

Pod spodem widzimy wyznawców Fabian Society, klęczących i oddających cześć świętym księgom socjalizmu. Z tej grupy wyłamuje się jedynie postać po lewej stronie, która ostentacyjnie gra na nosie. To Herbert George Wells, jeden z założycieli fabianizmu, który zerwał jednak z towarzystwem i krytykował je za neomachiavellizm

Najciekawszy element witrażu to umieszczona nad kulą ziemską tarcza z inicjałami F.S. (Fabian Society) herb fabianistów. Przedstawia on wilka w owczej skórze, a więc przywołuje symbol, przed którym przestrzegał w ewangeliach Chrystus. Przebrany za owcę wilk oznacza pozornie pokojowe metody, za którymi kryją się zbrodnicze zamiary.

Przemawiając w 2006 roku w London School of Economics, Tony Blair oddał hołd fabianistom. Powiedział, że Partia Pracy zawdzięcza im wiele ze swego programu gospodarczego, politycznego i intelektualnego.

Grzegorz Górny