Opłaty koncesyjne. Trybunał Konstytucyjny wydał rozstrzygnięcie! "Ważny wyrok dla ochrony praw majątkowych przedsiębiorców"

Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną dotyczącą określenia podstawy, sposobu obliczenia oraz wysokości opłaty koncesyjnej wnoszonej przez przedsiębiorstwo energetyczne - czytamy w komunikacie TK. W ocenie Trybunału, przepisy rozporządzenia dot. opłaty koncesyjnej dla firm energetycznych są niezgodne z art. 64 ust. 3 i art. 217 Konstytucji. „To ważny wyrok dla ochrony praw majątkowych przedsiębiorców”- podkreślono w komunikacie.

7 sierpnia 2025 r. TK orzekł, że przepisy rozporządzenia dot. opłaty koncesyjnej dla firm energetycznych naruszają art. 64 ust. 3 i art. 217 Konstytucji – bo daniny publiczne muszą być określane ustawą

— podał Trybunał Konstytucyjny w dzisiejszym komunikacie.

TK: Opłata koncesyjna to forma daniny – wymaga precyzyjnych regulacji ustawowych, których zabrakło. To ważny wyrok dla ochrony praw majątkowych przedsiębiorców

— dodano.

Przedsiębiorstwo energetyczne złożyło skargę

Skarżąca była przedsiębiorstwem energetycznym, któremu została udzielona koncesja na obrót paliwami ciekłymi. Na skutek trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: Prezes URE) cofnął tę koncesję. Spółka nie uiściła opłaty koncesyjnej za 2015 rok. Prezes URE ustalił wysokość opłaty koncesyjnej za ten rok, stosując kwestionowane przepisy rozporządzenia. Skarżąca odwołała się od wspomnianej decyzji, lecz sądy nie podzieliły jej poglądu co do niezgodności kwestionowanych przepisów rozporządzenia z art. 217 Konstytucji

— czytamy w pełnym komunikacie TK.

W uzasadnieniu skargi konstytucyjnej, przywołując stanowisko wyrażone w doktrynie, wykazano, że opłatę koncesyjną należy uznać za rodzaj daniny publicznej, w związku z czym jej elementy konstrukcyjne należy oceniać pod kątem wymagań przewidzianych w art. 217 Konstytucji, tj. wszystkie elementy konstrukcyjne podatku oraz daniny publicznej muszą być ustanawiane ustawą. (…) Skarżąca zauważyła, że ustawa wskazuje jedynie podmiot zobowiązany do wniesienia opłaty koncesyjnej (art. 34 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne). Przepis ten nie wskazywał pozostałych elementów obowiązku daninowego. Nie zawierał ich też art. 34 ust. 3 wspomnianej ustawy. Elementy opłaty koncesyjnej były natomiast zawarte w przepisach rozporządzenia. Skarżąca zarzuciła, że kwestionowane przepisy rozporządzenia są niezgodne z art. 31 ust. 3 Konstytucji i art. 64 ust. 1 i 3 Konstytucji oraz art. 217 Konstytucji w związku z art. 21 ust. 1 Konstytucji przez to, że naruszają jej własność (prawo własności) poprzez określenie podstawy obliczenia opłaty koncesyjnej wnoszonej przez przedsiębiorstwo energetyczne, sposobu obliczenia wysokości tej opłaty oraz samą jej wysokość wbrew zasadzie wyrażonej we wskazanych wzorcach konstytucyjnych, podczas gdy ingerencja w prawo własności w drodze nakładania danin publicznych wymaga ustalenia wszystkich elementów obowiązku daninowego w drodze ustawy

— wskazuje Trybunał.

O czym rozstrzygał TK?

TK musiał w tej sprawie rozstrzygnąć, „czy istnieje konieczność orzekania o przepisach, które utraciły moc obowiązującą”, jak również: „czy kwestionowane przepisy rozporządzenia wydano z naruszeniem przywołanych norm prawnych zawartych w przepisach Konstytucji”.

Zdaniem Trybunału, w niniejszej sprawie zostały spełnione przesłanki wskazujące na celowość objęcia kontrolą konstytucyjności nieobowiązującego przepisu, gdyż wydanie orzeczenia o zakwestionowanym w skardze konstytucyjnej akcie normatywnym jest konieczne dla ochrony konstytucyjnych wolności i praw skarżącej w tym wypadku spółki z o.o. i jej udziałowców. Następnie Trybunał przyjął, w oparciu o stanowisko doktryny i dotychczasowe orzecznictwo Trybunału, że opłata koncesyjna stanowi rodzaj daniny publicznej, a zatem powinna ona spełniać podwyższony standard poprawności legislacyjnej, statuowany w art. 217 Konstytucji. Ponadto Trybunał uznał, że przywołanie przez skarżącą jako wzorca kontroli art. 64 ust. 3 Konstytucji jest uzasadnione, ponieważ służy wyeksponowaniu oddziaływania kwestionowanej regulacji prawnej na przysługujące skarżącej prawo własności. W konsekwencji, zdaniem Trybunału, adekwatnym wzorcem kontroli w niniejszym postępowaniu jest zasada szczególnej określoności regulacji daninowych, wywodzona z art. 64 ust. 3 Konstytucji w związku z art. 217 Konstytucji. Biorąc pod uwagę treść art. 217 Konstytucji, przepis ustawy zawierającej regulacje daninowe powinien bezwzględnie określać wszystkie istotne elementy takich unormowań

— czytamy.

Z tego punktu widzenia niniejszy wyrok Trybunału Konstytucyjnego stwierdzający niekonstytucyjność normy, która była podstawą ostatecznego rozstrzygnięcia wobec skarżącej oraz innych podmiotów, stanowi podstawę do uruchomienia środka określonego w art. 190 ust. 4 Konstytucji, a to wznowienia postępowania

— podkreślono.

W składzie orzekającym zasiadali następujący sędziowie TK: Stanisław Piotrowicz - przewodniczący, prezes TK Bogdan Święczkowski - sprawozdawca, sędzia TK Jarosław Wyrembak.

aja/X, trybunal.gov.pl