Rafał Brzoska przedstawił postulaty mian w prawie, które jego zdaniem, mają zderegulować rynek w Polsce. To m.in. dziewięć zmian rozporządzeń i 14 zmian ustawowych. O przygotowanie tych zmian w ubiegły poniedziałek zwrócił się do prezesa InPostu Donald Tusk, choć zespół ds. deregulacji funkcjonuje przy Ministerstwie Rozwoju i Technologii od roku.
Z końcem stycznia minister rozwoju i technologii, Krzysztof Hetman, ustanowił pełnomocnika do spraw deregulacji i dialogu gospodarczego, którym został wtedy Mariusz Filipek. 10 lutego Donald Tusk zaproponował pokierowanie zespołem prezesowi InPostu Rafałowi Brzosce. Dziś przedstawił on propozycje zmian w prawie, które liczą 9 pozycji dotyczących rozporządzeń i 14 zmian ustawowych.
Zmiany w rozporządzeniach
1. Domniemania niewinności podatnika w rozliczeniach podatkowych.
Fiskus nie będzie mógł kwestionować rozliczeń podatkowych bez solidnych dowodów. To urząd będzie musiał wykazać, że doszło do naruszenia przepisów, a nie przedsiębiorca udowadniać swoją niewinność.
2. Niekaranie podatników i księgowych za niecelowe błędy i pomyłki.
Rozróżnienie pomyłek od celowych nadużyć – podatnicy i księgowi nie będą karani za błędy wynikające z niejasnych przepisów. Przedsiębiorcy będą mogli działać bez obaw, że zmiana interpretacji przepisów doprowadzi do kar finansowych. Urzędy skarbowe miałyby się koncentrować na rzeczywistych nadużyciach, zamiast penalizować drobne błędy.
3. Ograniczenie stosowania kar w VAT oraz podwyższonych o 50% odsetek za zwłokę.
Sankcje mają zostać dostosowane do skali błędu – kary mają być proporcjonalne i uwzględniać, czy naruszenie było efektem pomyłki, czy celowego oszustwa. Ma to zwiększyć przewidywalność wymierzanych kar.
4. Brak możliwości przerwania biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych poprzez wszczęcie dochodzenia w kks na rok przed upływem przedawnienia.
Chodzi o wprowadzenie jasnych i nieprzekraczalnych terminów przedawnienia – przedsiębiorcy będą wiedzieli, kiedy ich zobowiązania podatkowe wygasają. Fiskus nie będzie mógł sztucznie wydłużać kontroli i blokować firm.
5. Nienaliczanie odsetek za zwłokę w przypadku gdy kontrola podatkowa przekroczy 6 miesięcy.
Maksymalny czas trwania kontroli – 6 miesięcy. Przedsiębiorcy mają wiedzieć, kiedy kontrola się zakończy. Skrócenie okresu kontroli oznacza szybszy dostęp do zwrotów podatkowych i odblokowanie środków.
6. Zmiana agresywnej praktyki egzekucji komorniczej.
Blokada konta tylko w uzasadnionych przypadkach – urzędy będą musiały wykazać realne zagrożenie dla budżetu państwa. Możliwość szybkiego odwołania się od decyzji – firmy nie będą pozostawione bez dostępu do środków na długi czas.
7. Zwiększenie liczby wydawanych interpretacji ogólnych przez Ministra Finansów.
Jednolite stosowanie przepisów w całej Polsce – urzędy skarbowe nie będą dowolnie interpretować tych samych regulacji.
8. Wprowadzenie obowiązku stosowania się organów podatkowych do korzystnych dla podatników orzeczeń TSUE.
Jednolite zasady dla polskich firm i ich konkurencji z UE – przedsiębiorcy działający w Polsce nie będą traktowani gorzej niż ich zagraniczni odpowiednicy. Przestrzeganie orzeczeń TSUE ma zapobiec nakładaniu na Polskę sankcji finansowych za niezgodność z prawem unijnym.
9. Nienaliczanie składek zdrowotnych od sprzedaży środków trwałych oraz nieruchomości gruntowych wykorzystywanych do działalności.
Koniec z podwójnym opodatkowaniem – przedsiębiorcy nie będą płacić składki od środków, które nie są realnym dochodem.
Zmiany ustawowe
1. Zastosowanie instytucji „milczącego załatwienia sprawy” przy przekroczeniu przez urzędników czasu instrukcyjnego zawartego w przepisach.
Zwiększenie zakresu zastosowania art. 122a KPA, który stanowi, że „Sprawa może być załatwiona milcząco, jeżeli przepis szczególny tak stanowi.”. Postulujemy zwiększenie liczby przypadków, gdzie przepisy szczególne przewidują możliwość załatwienia sprawy administracyjnej w sposób milczący. Pozwoli to na urealnienie czasu na wydanie decyzji w danym obszarze (np. pozwolenia na budowę). Jeśli decyzja nie będzie wydana do ściśle określonego terminu, to wtedy decyzja zapadnie automatycznie (poprzez uznanie stanowiska strony).
2. Zmniejszenie częstotliwości kontroli działalności gospodarczej (-50%).
Aby poprawić relacje między administracją a przedsiębiorcami, konieczne jest ograniczenie częstotliwości i czasu trwania kontroli o 50 proc. Zmiana do 50 proc. obecnych wartości maksymalnej ilości dni per typ przedsiębiorstwa. [obecnie mikro - 12 dni / mały - 18 / średni - 24 dni / duży 48 dni] -> docelowo mikro - 6 dni / Mały Biznes - 9 / średni B - 12 dni / duży 24 dni].
Poza skróceniem wskazanych w przepisach terminów zakończenia kontroli, proponujemy również wyłączenie naliczania odsetek za zwłokę z okres po upływie ustawowego terminu zakończenia kontroli do dnia jej faktycznego zakończenia. Kontrole powinny być narzędziem wspierającym uczciwą konkurencję i porządek prawny, a nie środkiem do demonstrowania władzy nad obywatelami.
3. Identyfikacja kolejnych usług, które można przenieś do aplikacji mObywatel.
Przegląd usług publicznych, które można zdigitalizować – dodanie kolejnych funkcji i usprawnienie procesu komunikacji z urzędami. Diagnostyka w mObywatelu – możliwość integracji aplikacji z systemem ochrony zdrowia, np. poprzez dostęp do wyników badań czy cyfrowe skierowania. System kolejkowy do lekarzy z AI – sztuczna inteligencja wspierająca optymalizację ruchu w przychodniach i szpitalach, pomagając w lepszym zarządzaniu dostępnością terminów i redukcji czasu oczekiwania na wizytę.
4. Jednakowe prawa na rynku pracy – zatrudnienie cudzoziemców bez dyskryminacji Polaków.
UE promuje mobilność pracowniczą i równość traktowania na rynku pracy. Wymuszanie na pracodawcach stosowania jednej formy umowy dla cudzoziemców (o pracę) może być postrzegane jako krok wstecz w stosunku do integracji europejskiej i współpracy międzynarodowej. W związku z powyższymi argumentami, zasadnicze jest, aby aktualnie procedowane regulacje były ponownie przemyślane, mając na uwadze równość traktowania wszystkich pracowników oraz długoterminowe skutki dla polskiego rynku pracy. Zmiana tego przepisu jest kluczowa, aby zapewnić sprawiedliwość, elastyczność i konkurencyjność w polskiej gospodarce.
5. Ograniczenie nadużyć w stosowaniu aresztów tymczasowych przeciwko obywatelom.
konieczne jest wprowadzenie zmian legislacyjnych ograniczających możliwość przedłużania aresztu oraz promowanie stosowania alternatywnych środków zapobiegawczych, takich jak dozór policyjny czy poręczenie majątkowe. Tylko w ten sposób można zapewnić równowagę między skutecznością postępowania karnego a poszanowaniem praw obywatelskich.
6. Egzekwowanie zasady „Unia Europejska + zero” -brak dobudowywania krajowych przepisów do dyrektyw unijnych.
Polski ustawodawca często implementuje dyrektywy wprowadzając rozwiązania bardziej restrykcyjne / dalej idące, niż te przewidziane w prawie UE. Nieskuteczne stosowanie zasady prowadzi do niepewności prawnej i utrudnia działania zmierzające do deregulacji. Dokonanie inwentaryzacji Akt unijny vs Akt polski.
7. Zrównanie ważności dokumentacji elektronicznej z papierową.
Takie posunięcie usprawni kontakt obywateli i przedsiębiorców z administracją, przyspieszy załatwianie spraw urzędowych, a także ułatwi codzienne funkcjonowanie kierowcom, pacjentom i wszystkim korzystającym z e-usług publicznych. Rozwój cyfrowych rozwiązań będzie impulsem dla nowoczesnej gospodarki i pozwoli nam na pełniejsze wykorzystanie potencjału, jaki daje era cyfryzacji.
8. Wprowadzenie ugód podatkowych w relacji Obywatel-Urząd Skarbowy.
Pozwoliłoby to przedsiębiorcom na negocjowanie warunków spłaty zobowiązań w sposób korzystny dla obu stron. Umożliwiłby firmom szybką i dobrowolną wpłatę ustalonej kwoty w zamian za uniknięcie dodatkowych kar i odsetek. Zapobiegałby upadłości firm, pomagając im kontynuować działalność, utrzymać miejsca pracy i płacić podatki. Wprowadzałby zaostrzone sankcje jedynie dla recydywistów, którzy świadomie i wielokrotnie dopuszczają się uchybień podatkowych.
9. Racjonalizacja wymiaru kar w obrocie gospodarczym - tzw. dekryminalizacja obrotu gospodarczego.
Obecne prawo często traktuje błędy w prowadzeniu biznesu surowiej niż brutalne przestępstwa, co jest nie tylko niesprawiedliwe, ale też szkodliwe dla rozwoju gospodarczego.
— Za nierzetelne prowadzenie dokumentacji księgowej (art. 303 §1 Kodeksu karnego), które spowoduje szkodę powyżej 10 mln zł, przedsiębiorca może trafić do więzienia nawet na 25 lat (art. 306b KK). Tymczasem za nieumyślne spowodowanie śmierci człowieka (art. 155 KK) grozi od 3 miesięcy do 5 lat więzienia.
— Kto bierze udział w bójce, narażając kogoś na poważny uszczerbek na zdrowiu (art. 158 §1 KK), może trafić do więzienia na maksymalnie 3 lata. Natomiast przedsiębiorca, który w dobrej wierze źle oszacuje zobowiązania podatkowe, może dostać karę do 20 lat więzienia (art. 306b KK).
— Za spowodowanie ciężkiego kalectwa, paraliżu czy nieuleczalnej choroby (art. 156 §1 KK) grozi od 1 roku do 10 lat więzienia. Tymczasem przedsiębiorca, który wskutek błędu księgowego narazi firmę na wysoką szkodę majątkową, może otrzymać wyrok surowszy niż sprawca trwałego okaleczenia człowieka.
Dekryminalizacja niektórych przestępstw gospodarczych zapobiegnie sytuacjom, w których osoby prowadzące działalność są karane bardziej surowo niż sprawcy przemocy, czy ciężkich przestępstw. Państwo powinno chronić najsłabszych i karać realne zagrożenia, a nie blokować rozwój gospodarki przez nieproporcjonalne przepisy.
10. Integracja istniejących systemów administracyjnych w usługach dla obywateli.
Cyfryzacja administracji i łatwiejszy dostęp do usług publicznych zmniejszy biurokratyczne obciążenia obywateli i przedsiębiorców. Chcemy zidentyfikować jak już istniejące systemy informatyczne mogą zostać zintegrowane, tak aby współdziałały ze sobą w interesie obywatela i przedsiębiorcy. Ma to przynieść np. ograniczenie ilości dokumentów jakie np. mikro-przedsiebiorca zobowiązany jest dostarczyć do urzędu, np. żeby zatrudnić pracownika, uzyskać zezwolenie lub koncesję czy zgodę.
11. Możliwość finansowania przez przedsiębiorcę linii przesyłowych na terenie własnej inwestycji.
Dostęp do energii elektrycznej wg. zapotrzebowania zakładów, a w przypadku braku możliwości przesyłu - umożliwienie samodzielnego finansowania linii przesyłowych w zamian za darmowe korzystanie z tychże linii przez okres amortyzacji inwestycji (przy formalnym przekazaniu do PSE w zarządzanie). Oczywiście realizacja takich inwestycji winna być pod nadzorem certyfikowanych podmiotów, a być może nawet realizowana przez podmioty wybrane przez PSE, a tylko finansowana przez podmiot zainteresowany.
12. Nadużywanie przez urzędników postępowań karno-skarbowych do zawieszania przedawnienia zobowiązań podatkowych.
Powszechną praktyką jest instrumentalne wszczynanie postępowań karnych skarbowych celem zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Organy administracji skarbowej zbyt późno wszczynają kontrole/postępowania lub zbyt opieszałe je prowadzą, w konsekwencji czego nie są w stanie ich zakończyć przed upływem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Postulujemy usunięcie przesłanki zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego z uwagi na wszczęcie postępowania karno-skarbowego.
13. Skrócenie okresu przedawnienia zobowiązań podatkowych.
W przypadku podatków, w zakresie których podatnicy w ślad za deklaracją raportują do urzędu również ewidencje, a więc udostępniają w postaci elektronicznej dane pozwalające zweryfikować poprawność deklaracji podatkowej), (przykładaowo: obecnie JPK_VAT, niebawem JPK_CIT), proponujemy zmianę okresu przedawnienia z 5 lat do 3 lat. Za rok podatnicy będą obowiązani wystawiać faktury za pośrednictwem KSeF, więc administracja będzie dysponowała jeszcze bardziej szczegółowymi danymi, które zasadniczo pozwolą również dokonać weryfikacji rzetelności ewidencji i deklaracji. Zmiana ta powinna objąć:
— Podatników VAT – od lat raportujących transakcje za pomocą JPK_VAT.
— Podatników CIT – od 2025 roku duże firmy oraz podatkowe grupy kapitałowe raportują dane poprzez JPK_CIT, co pozwala na bieżącą weryfikację rozliczeń
— Podatników PIT od dochodów ze stosunku pracy – których wynagrodzenia i zaliczki są raportowane przez pracodawców w systemach skarbowych
— Przedsiębiorców korzystających z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) – od 2026 roku wszystkie faktury będą przechowywane w centralnym rejestrze, co umożliwi administracji skarbowej natychmiastową kontrolę nad transakcjami.
14. Zwolenie podmiotowe w VAT dla mikro firm (zwiększenie do 350tys).
Zapowiedziane podwyższenie limitu zwolnienia podmiotowego z VAT z 200 000 zł do 240 000 zł nadal nie odpowiada realiom gospodarczym i jest nieproporcjonalne w stosunku do inflacji oraz standardów europejskich (kwota wolna od PIT ma być podniesiona z 30.000 do 60.000, czyli 100 proc., a limit zwolnienia – tylko o 20 proc.). Dodatkowo, interpretacja przepisów dotyczących wyłączeń z tego zwolnienia prowadzi do niekorzystnych rozstrzygnięć dla niektórych przedsiębiorców.
W zakresie limitu zwolnienia zasadne byłoby jego dalsze i istotne podwyższenie, aby odpowiadał realiom ekonomicznym i standardom europejskim.
Propozycje zmian w unijnym prawie
W obszarze regulacji unijnych zespół ds. deregulacji zespół postuluje też zmiany w wymogach raportowania ESG dla firm poprzez deregulację lub przynajmniej modyfikację dyrektywy CSRD, tak aby wynikające z niej obowiązki nie obciążały nadmiernie przedsiębiorstw i nie ograniczały ich konkurencyjności. Jak wskazuje zespół, średni koszt dostosowania się małej firmy do wymogów CSRD to 50 tys. euro.
Projekty rozwojowe
Kluczowe jest jednak wprowadzenie regulacji, które:
— Wspierają rozwój AI: Umożliwiając polskim firmom konkurowanie na arenie międzynarodowej i tworzenie nowych miejsc pracy
— Chronią prawa obywateli: Zapewniając bezpieczeństwo danych i poszanowanie prywatności
— Eliminują bariery dla innowacji: Uproszczenie procedur i usunięcie zbędnych obciążeń administracyjnych.
— Sztuczna inteligencja kształtuje naszą przyszłość. Polska stoi przed wyborem: stać się liderem tej rewolucji technologicznej lub pozostać jej biernym obserwatorem. Wspieranie rozwoju AI poprzez odpowiednie regulacje to szansa na dynamiczny rozwój gospodarczy i poprawę jakości życia obywateli.
Kto jest w zespole Brzoski?
Zgodnie z informacjami strony „sprawdzaMY”, która - jak wyjaśnił Rafał Brzoska - jest stroną internetową „społecznej inicjatywy deregulacyjnej”, w zespole powstały cztery rady.
Pierwsza dot. cyfryzacji, rozwoju i wsparcia badań; zasiadają w niej: Maciej Kawecki (nauczyciel akademicki), Piotr Sankowski (informatyk) i Anna Streżyńska (b. minister cyfryzacji w latach 2015-2018).
Druga dot. samej deregulacji; jej członkowie to: Robert Gwiazdowski (profesor akademicki, adwokat i doradca podatkowy), dr hab. n. pr. Przemysław Litwiniuk (prawnik i samorządowiec) oraz Agnieszka Maria Majewska (rzecznik MŚP).
Kolejna grupa ekspertów ma zająć się sprawami samorządowymi. Zasiądą w niej: Jakub Banaszek (prezydent Chełma, wiceprezes Związku Miast Polskich), Krzysztof Kosiński (prezydent Ciechanowa), Rafael Rokaszewicz (prezydent Głogowa) i Tadeusz Truskolaski (ekonomista i prezydent Białegostoku).
Ostatnia z rad zajmie się kwestiami ochrony zdrowia. Są w niej: Dorota Korycińska (prezeska Ogólnopolskiej Federacji Onkologicznej, Krzysztof Łanda (lekarz) i Tomasz Zieloński (lekarz).
CZYTAJ TAKŻE: „Challenge” Brzoski z deregulacją. Swoją propozycję składa teraz Morawiecki! „Jestem gotów do rozmowy i działania”
koal/PAP/sprawdzamy.com
Publikacja dostępna na stronie: https://wpolityce.pl/gospodarka/721512-brzoska-przedstawil-pomysly-ktore-maja-deregulowac-rynek
