Nielegalny handel materiałami radioaktywnymi. Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej podała dane za 2023 rok

Handel materiałami jądrowymi i radioaktywnymi pozostaje ograniczony; w 2023 r. odnotowano 168 incydentów w 31 krajach – podała Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA). W 2022 r. było ich 146.

W oświadczeniu napisano, że w ubiegłym roku miało miejsce sześć potwierdzonych lub prawdopodobnych incydentów związanych z nielegalnym handlem lub szkodliwym wykorzystaniem materiałów jądrowych i radioaktywnych. Zdarzenia te zaliczane są do tzw. pierwszej grupy. Jak podała MAEA, odnotowano niewielki ich wzrost w porównaniu z 2022 r.

Dziesięć incydentów znalazło się w drugiej grupie, co stanowi mniej niż połowę liczby z 2022 roku. Zaliczane do niej są przypadki nielegalnego składowania skażonych materiałów na złomowiskach oraz zdarzenia, których charakter jest niejasny.

Liczba incydentów w grupie trzeciej wzrosła o około jedną czwartą - do 152. Zaliczono do nich przemyt lub niewłaściwe użycie materiałów, w tym nieautoryzowane składowanie, transport lub odkrycie materiałów radioaktywnych.

Agencja przekazała dane za Międzynarodową Bazą Danych TIR (ITDB), która działa przy ONZ. Zajmuje się ona m.in. wykrywaniem nielegalnego handlu materiałami jądrowymi, takimi jak uran i pluton, które mogą służyć do budowy bomb atomowych, oraz materiałami radioaktywnymi, takimi jak izotopy stosowane w sprzęcie medycznym. ITDB gromadzi dane ze 145 krajów.

Jak podała MAEA, od 1993 r. mniej niż 2 proc. incydentów z pierwszej grupy zostało sklasyfikowanych jako szkodliwe użycie. Prawie 86 proc. z tej grupy to przypadki nielegalnego handlu, którego celem był zysk. Pozostałe incydenty to oszustwa i wyłudzenia.

Większość incydentów związanych z handlem można scharakteryzować jako „amatorskie”

– napisano w oświadczeniu MAEA. Podkreślono, że zdarzenia z udziałem doświadczonych przestępców „były stosunkowo rzadkie i nie miały miejsca od prawie dekady”. Przypadki kradzieży miały miejsce najczęściej podczas transportu materiałów.

PAP