W tym roku obchodzimy 100. rocznicę wprowadzenia do obiegu nowej polskiej waluty – złotego. Z tej okazji Narodowy Bank Polski wyemituje 25 kwietnia srebrną monetę kolekcjonerską o nominale 1 zł – „100. rocznica wprowadzenia złotego do obiegu”.

Rok 2024 jest ważny dla historii bankowości centralnej w Polsce – w kwietniu obchodzimy 100. rocznicę utworzenia Banku Polskiego SA oraz 100. rocznicę wprowadzenia złotego do obiegu. Oba te okrągłe jubileusze Narodowy Bank Polski uświetnia emitując srebrne monety kolekcjonerskie poświęcone tym tematom.

Złotówka z 1924 roku na monecie kolekcjonerskiej NBP

25 kwietnia br. do obiegu zostanie wprowadzona srebrna moneta kolekcjonerska o nominale 1 zł „100. rocznica wprowadzenia złotego do obiegu”. Wyjątkowość monety została podkreślona jej kształtem w formie klipy. Rewers monety przedstawia wizerunek rewersu monety o nominale 1 zł z 1924 r. Na monecie umieszczono także wizerunek fragmentu portalu nad wejściem do głównej sali Banku Polskiego SA w Warszawie oraz elementy graficzne banknotu o nominale 100 zł z 1934 r.: po lewej stronie alegoria handlu w postaci Merkurego z kaduceuszem, po prawej stronie personifikacja przemysłu. Na awersie monety znajduje się wizerunek awersu monety o nominale 1 zł z 1924 r. Dla wyróżnienia wizerunku 1 złotego z 1924 roku zastosowano selektywne złocenie.

Nowa polska waluta, nowy bank emisyjny

Po odzyskaniu niepodległości w listopadzie 1918 r. bardzo szybko podjęto decyzję o utworzeniu nowego banku emisyjnego oraz wprowadzeniu nowej waluty polskiej – złotego. Wysiłek związany z odbudową państwa, konieczność walki o granice oraz zmagania z rosnącą inflacją uniemożliwiły jednak szybkie wdrożenie zmian.

W grudniu 1923 r. powstał rząd Władysława Grabskiego, którego gabinet stanął przed zadaniem przeprowadzenia reformy skarbowej i walutowej:

Dokonano licznych oszczędności, nałożono daniny majątkowe, urealniono podatki, energicznie rozpoczęto walkę z inflacją oraz przeprowadzono sanację systemu bankowego. Dzięki działaniom naprawczym udało się ustabilizować kurs dotychczasowej waluty – marki polskiej. Zwiększono rezerwy dolarowe, które wraz ze zgromadzonymi zapasami złota miały stanowić zabezpieczenie nowej waluty

— przypomina przebieg reformy dr Grzegorz Jeż w folderze towarzyszącym emisji monety.

Złoty zadebiutował w kwietniu 1924 r. Jego wartość została dokładnie skalkulowana. Nowa polska waluta opierała się na parytecie złota i walut wymienialnych. Ustalono, że nowa waluta musi mieć pokrycie w złocie i walutach obcych przynajmniej w 30%. 1 złoty stanowił równowartość 9/31 g złota, 100 złotych odpowiadało wartości jednej uncji trojańskiej, zaś 1 kg kruszcu kosztował 3 444 złotych. 1 dolar był wart 5,18 złotego, a wartość polskiego pieniądza została związana z frankiem szwajcarskim.

Równocześnie podjęto decyzję o wycofaniu z obiegu dotychczasowego środka płatniczego. Kurs wymiany określono na 1 800 000 marek polskich za 1 złotego. Za emisję złotego odpowiedzialny był Bank Polski Spółka Akcyjna, nowo powołany bank emisyjny, który zastąpił Polską Krajową Kasę Pożyczkową, instytucję utworzoną jeszcze przez okupantów w okresie I wojny światowej.

Reforma okazała się wielkim sukcesem, ponieważ nie tylko zaowocowała uzdrowieniem finansów publicznych, lecz stanowiła także impuls do rozwoju gospodarczego państwa. Jej efektem było również znaczne wzmocnienie pozycji Polski na arenie międzynarodowej.

Szczegółowe informacje o nowej monecie kolekcjonerskiej NBP „100. rocznica wprowadzenia złotego do obiegu”

• nominał: 1 zł

• metal: Ag 999/1000

• stempel: lustrzany, selektywne złocenie

• wymiary: 40,00 x 40,00 mm

• masa: 28,28 g

• brzeg (bok): gładki

• nakład: do 10 000 szt.

• projektant: Urszula Walerzak

• emitent: NBP

• na zlecenie NBP monety wyprodukowała Mennica Polska SA

Więcej o 100 letniej historii polskiego złotego i fundamentach siły polskiej gospodarki można przeczytać w jubileuszowym wydaniu kwartalnika ekonomicznego NBP „Obserwator Finansowy”.

Entuzjastów historii pieniądza niepodległej Rzeczypospolitej zapraszamy do wizyty w Centrum Pieniądza NBP w Warszawie oraz do obejrzenia filmów edukacyjnych:

• „Pieniądz niepodległej Rzeczypospolitej” na kanale You Tube NBP,

• „Zanim powstał Bank Polski SA” i „Złoty i Bank Polski SA” na kanale You Tube Obserwator Finansowy.

Banknoty i monety kolekcjonerskie NBP

Banknoty i monety kolekcjonerskie NBP są emitowane z myślą o upamiętnianiu ważnych wydarzeń, wspominaniu bohaterów, wybitnych postaci i autorytetów. Emisja wartości kolekcjonerskich stanowi także okazję do rozwijania zainteresowań polską kulturą, nauką i tradycją.

Monety kolekcjonerskie są wykonywane ze złota i srebra, mogą być dodatkowo uatrakcyjnione poprzez dodanie elementów ozdobnych, wykonanych np. z bursztynu, szkła, krzemienia pasiastego czy ceramiki lub też technik dodatkowych – nadruku w technice tampondruku, druku UV, selektywnego złocenia czy matowienia laserowego.

Narodowy Bank Polski zaprasza kolekcjonerów i numizmatyków do szesnastu Oddziałów Okręgowych NBP zlokalizowanych w miastach wojewódzkich oraz do sklepu internetowego NBP: kolekcjoner.nbp.pl.

Plany emisyjne NBP na 2024 rok

W tym roku kolekcjonerzy i numizmatycy mogą wzbogacić swoje zbiory o ponad dwadzieścia nowych monet kolekcjonerskich. W maju wyemitowane zostaną dwie monety kolekcjonerskie upamiętniające ważne dla Polski historyczne wydarzenie „230. rocznica insurekcji kościuszkowskiej”. Gratką dla kolekcjonerów, numizmatyków i wszystkich patriotów będzie niewątpliwie banknot kolekcjonerski o nominale 20 zł upamiętniający 80. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, który został zaplanowany do emisji w lipcu 2024 roku.

Narodowy Bank Polski będzie kontynuował w tym roku także emisje w ramach serii monet kolekcjonerskich: „Polskie Termopile”, „Historia monety polskiej”. Wprowadzona zostanie także do obiegu kolejna moneta kolekcjonerska z serii zainaugurowanej w 2023 roku „W Polskę wierzę”.

Szczegółowe informacje o zaplanowanych emisjach monet i banknotów kolekcjonerskich na 2024 rok, datach i nominałach znajdują się są na stronie Narodowego Banku Polskiego w Planie emisji wartości kolekcjonerskich i monet okolicznościowych na 2024 r.