Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości wydała oświadczenie w związku z kontrolą poselską polityków KO. Poniżej przedstawiamy jego pełną treść.
W związku z pojawiającymi się w przestrzeni medialnej nieprawdziwymi lub niepełnymi informacjami w zakresie naboru wniosków do „Ścieżki SMART” programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG), Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości informuje, że realizuje zadania powierzone jej przez Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w zakresie obsługi programu „Ścieżka SMART” zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, dokumentacją programową i procedurami.
Zasady realizacji programu zostały uzgodnione przez stronę polską w negocjacjach z Komisją Europejską, w efekcie czego został przyjęty program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki. W programie tym rolę Instytucji Zarządzającej pełni Minister Funduszy i Polityki Regionalnej, a PARP jest jedną z Instytucji Pośredniczących. „Ścieżka SMART” to program obsługiwany równolegle przez dwie instytucje – PARP obsługuje firmy z sektora MŚP, zaś Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) duże przedsiębiorstwa. Kryteria dla „Ścieżki SMART” zostały przygotowane przez Instytucję Zarządzającą we współpracy z obiema instytucjami, a także w konsultacjach ze stroną społeczną. Następnie kryteria zostały zatwierdzone przez Komitet Monitorujący FENG 18 stycznia 2023 roku.
Wnioski w ramach naboru „Ścieżka SMART” były przyjmowane od 21 lutego do 9 maja 2023 r. Pierwotny termin zakończenia naboru przypadający na 12 kwietnia został przedłużony do 9 maja 2023 r. z powodu aktualizacji dokumentacji naboru, tj. publikacji nowej wersji załącznika do wniosku o dofinansowanie – modelu finansowego. Zmiana terminu została opublikowana w dniu 29 marca br. zgodnie z decyzją Instytucji Zarządzającej.
O dofinansowanie w naborze prowadzonym przez PARP mogli ubiegać się wyłącznie mikro, mali i średni przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na datę zarejestrowania firmy, w tym także startupy (nowozakładane przedsiębiorstwa).
Projekty składane przez MŚP do PARP i projekty składane przez duże firmy do NCBR są oceniane według tych samych kryteriów wyboru projektów. Dokumentacje naboru (Regulamin wyboru projektów, Wzór wniosku o dofinansowanie, Przewodnik kwalifikowalności wydatków) są tożsame.
Wszystkie dokumenty niezbędne do przygotowania wniosku o dofinansowanie, w tym proces przeprowadzania oceny projektów, były dostępne od dnia ogłoszenia naboru, czyli od 7 lutego 2023 r.
Aby otrzymać wynik pozytywny oceny, projekt musiał spełniać wszystkie kryteria obligatoryjne. Jednym z kryteriów obligatoryjnych była ocena czy projekt dotyczy innowacji produktowej lub innowacji w procesie biznesowym (dotyczącej funkcji działalności przedsiębiorstwa w zakresie produkcji wyrobów lub usług) charakteryzującej się nowością w skali kraju. Ponadto oceniana była m.in. zdolność wnioskodawcy do finansowej realizacji projektu, potencjał wnioskodawcy do realizacji projektu, opłacalność wprowadzanej innowacji. Czas prowadzenia działalności gospodarczej nie był przedmiotem oceny w żadnym z obowiązujących kryteriów wyboru projektów.
PARP odrzuca zarzuty o braku przejrzystości procedury przeprowadzenia oceny wniosków o dofinansowanie. Agencja dopełniła obowiązku opublikowania wyników przeprowadzonej oceny, zakres tych informacji jest zgodny z art. 57 ust. 1 ustawy wdrożeniowej oraz podrozdziałem 9.1. wytycznych Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej dotyczących wyboru projektów na lata 2021-2027, tj. informacja ta zawiera: tytuł projektu, nazwę wnioskodawcy oraz uzyskany wynik oceny (pozytywny/negatywny), a przypadku projektów ocenionych pozytywnie również kwotę dofinansowania.
PARP podkreśla, że ocena w naborze „Ścieżka SMART” została przeprowadzona zgodnie z Regulaminem wyboru projektów, obowiązującymi regulacjami wewnętrznymi i procedurami. Oceny wniosków dokonała Komisja Oceny Projektów składająca się z pracowników PARP i ekspertów zewnętrznych. Oceny każdego wniosku dokonywało co najmniej dwóch zewnętrznych ekspertów z dziedziny danego wniosku oraz jeden zewnętrzny ekspert finansowy. Po zakończeniu oceny wszystkich projektów, co nastąpiło 6 października 2023 r., PARP opracowała wyniki oceny, z której protokół został zatwierdzony 13 października 2023 r. Wyniki oceny zostały opublikowane 19 października 2023 r. Każdy wnioskodawca otrzyma pisemną informację o wyniku oceny. W przypadku projektów ocenionych negatywnie, PARP indywidualnie poinformuje każdego wnioskodawcę o wyniku oceny i uzasadnieniu oceny każdego z kryteriów obligatoryjnych oraz liczbie punktów rankingujących i uzasadnieniu otrzymania takiej a nie innej liczby punktów. W przypadku negatywnej oceny każdy wnioskodawca ma prawo złożenia protestu, w terminie 14 dni od otrzymania pisma zawierającego wynik oceny, o czym zostanie pouczony w tym piśmie.
Przypominamy, że pozytywna ocena projektu nie jest równoznaczna z zawarciem umowy i udzieleniem dofinansowania. Po zakończeniu procesu oceny projektów, PARP rozpoczęła czynności zmierzające do udzielenia dofinansowania dla projektów ocenionych pozytywnie.
Czynności te obejmują w szczególności weryfikację statusu MŚP, w tym kwestii powiązań osobowych i kapitałowych, przesłanek wykluczenia z możliwości otrzymania finansowania wynikających z przepisów, kwestii karalności i zaległości w należnościach publicznoprawnych, przesłanek wykluczenia w związku z sankcjami dotyczącymi wojny w Ukrainie, źródeł finansowania projektów, objęcia obowiązkiem zwrotu pomocy publicznej.
Dofinansowaniem mogą zostać objęte wyłącznie projekty, które:
1. zostały pozytywnie ocenione przez ekspertów zgodnie z kryteriami wyboru projektów oraz
2.spełniają w zakresie projektów i wnioskodawców przesłanki zawarcia umowy o dofinansowanie określone w Regulaminie wyboru projektów, co potwierdza weryfikacja dokonana przez PARP.
Umowy o dofinansowanie zostaną zawarte wyłącznie z tymi podmiotami, które przejdą pozytywnie weryfikację przekazanych dokumentów i przesłanek zawartych w § 9 Regulaminu wyboru projektów.
PARP pragnie podkreślić, że liczba wniosków złożonych w pierwszym naborze w „Ścieżce SMART” była bardzo duża. Proces oceny każdego z wniosków wymagał zaangażowania co najmniej 3 ekspertów, zorganizowania spotkania on-line z wnioskodawcą. Eksperci oceniali wnioski w autorskim systemie informatycznym przygotowanym przez PARP, a nad prawidłowością tego procesu czuwał w każdym przypadku pracownik Agencji. Łącznie w proces oceny było zaangażowanych ok. 350 osób, w tym ok. 100 pracowników PARP. Ocena została przeprowadzona w wydłużonym terminie 153 dni od dnia zakończenia naboru (w uzgodnieniu z Instytucją Zarządzającą) – z uwagi na dużą liczbę wniosków (ponad 1,5 tys.) nie było możliwe dotrzymanie pierwotnego terminu 90 dni.
Przeprowadzenie oceny ponad 1,5 tys. wniosków było możliwe dzięki ogromnemu wysiłkowi i nakładowi pracy pracowników i ekspertów zewnętrznych, z których każdy dokładał należytej staranności, żeby proces został przeprowadzony prawidłowo, zgodnie z wszelkimi wymaganiami programu. Zarzuty formułowane przez Panów Posłów w przestrzeni publicznej na podstawie pobieżnych obserwacji i bez przeanalizowania całości dokumentacji programu i poszczególnych wniosków o nieprawidłowym przeprowadzeniu tego procesu są zatem nieuzasadnione i niesprawiedliwe, krzywdzące dla wszystkich osób zaangażowanych w realizację tego zadania, a także dla PARP. Demotywują pracowników i ekspertów do dalszego zaangażowania i pracy nie tylko na rzecz PARP, a także w obszarze funduszy europejskich. W efekcie – jeśli z tych względów zasoby PARP zostaną ograniczone – potencjał PARP do obsługi programów finansowanych ze środków publicznych, w tym funduszy europejskich, znacząco się zmniejszy.
Wreszcie PARP dementuje informację, że na wynik oceny danego projektu mogły mieć wpływ czynniki inne niż obowiązujące kryteria wyboru projektów. PARP jako instytucja z 23-letnim doświadczeniem we wdrażaniu programów wsparcia dla przedsiębiorców jest świadoma ryzyk związanych z zarządzaniem publicznymi środkami finansowymi. Zarówno nasi pracownicy, jak i eksperci są przeszkoleni w zakresie działań antykorupcyjnych czy konfliktu interesów, są uwrażliwieni na te kwestie i w sytuacjach jakichkolwiek potencjalnych zagrożeń czy ryzyk postępują odpowiednio z przepisami i procedurami w tym zakresie. Dotychczas PARP nie otrzymała jakichkolwiek sygnałów wskazujących na nieuprawnione ingerencje w proces oceny wniosków.
PARP zwraca także uwagę, że Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 w zakresie działań wdrażanych przez PARP, w tym „Ścieżka SMART”, w czerwcu 2023 r. na wniosek PARP został zgłoszony przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów do osłony tzw. tarczy antykorupcyjnej.
Podkreślamy jednocześnie, że nieprawdziwe lub niepełne informacje wokół naboru „Ścieżka SMART” mogą negatywnie wpływać na decyzje i działania podejmowane przez przedsiębiorców w zakresie planowania nowych przedsięwzięć, a tym samym absorpcji środków unijnych przez polską gospodarkę.
PARP jako instytucja dystrybuująca środki unijne jest kontrolowana przez krajowe i unijne organy kontrolne. Wyniki kontroli i audytów potwierdzają pozytywną ocenę naszej działalności i najwyższą jakość realizacji zadań. Jest to możliwe dzięki najwyższym standardom zarządzania i kontroli wdrożonym w Agencji.
Jednocześnie wzywamy do zaprzestania rozprzestrzeniania nieprawdziwych lub niepełnych informacji godzących w dobre imię PARP.
Politycy KO po kontroli poselskiej w PAPR
Lista projektów zakwalifikowanych do dofinansowania w ramach konkursu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości jest nietransparentna, bez oceny punktowej, jest na niej m.in. firma założona w dniu zakończenia naboru wniosków o kapitale zakładowym 5 tys. zł - mówili w czwartek Dariusz Joński i Michał Szczerba (KO).
Posłowie KO rozpoczęli w środę kontrolę poselską w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości dotyczącą konkursu „Ścieżka SMART” zorganizowanego przez PARP. O dofinansowanie ze środków unijnych na projekty badawczo-rozwojowe mogli ubiegać się mikro, mali i średni przedsiębiorcy.
Jak poinformował Dariusz Joński podczas konferencji przed siedzibą PARP, tak naprawdę kontrola dopiero się zaczyna i będzie kontynuowana także w piątek.
Będziemy tu częściej, niczym w NCBRR (Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, PAP). Tu mamy konkurs, który został ogłoszony na wiosnę na kwotę prawie 1,8 mld zł w ramach nowego okresu programowania UE. Wzięliśmy na tapetę trzy firmy: jedna to firma brata byłego ministra zdrowia Łukasza Szumowskiego, druga to firma związana z Danielem Obajtkiem i trzecia to słynna firma, która pośredniczyła w sprzedaży Pegasusa
— powiedział Joński.
Michał Szczerba doprecyzował, że pierwsza z firm, Molecure ma dostać dofinansowanie w wysokości 32,5 mln zł, druga - TT Plast, 28 mln zł, natomiast trzecia firma, Matic, 5 mln zł.
To miały być środki dla małych i średnich przedsiębiorstw na projekty badawczo-rozwojowe. 1540 polskich firm starało się o te środki. Złożyły projekty na ponad 15 mld zł. Okazało się, że wyłoniono 198 projektów na kwotę blisko 2 mld zł
— wskazał Szczerba.
Mamy wrażenie, że okręt PiS tonie i na sam koniec ktoś próbuje zrobić duży skok na pieniądze
— dodał Joński. Jak zaznaczył, po raz pierwszy spotkał się z sytuacją, kiedy opublikowana lista ocenionych pozytywnie projektów była bez punktacji.
Dostaliśmy dzisiaj tę punktację. Niektóre firmy, które się zakwalifikowały do dofinansowania, dostały jeden punkt. Chcemy to przenalizować. Zaapelowaliśmy do prezesa PARP, by wstrzymać konkurs, nie wypłacać tych pieniędzy do czasu wyjaśnienia
— powiedział Joński.
Szczerba zapowiedział, że w piątek, razem z Jońskim, ujawnią kolejną firmę zakwalifikowaną do dofinansowania, która wzbudziła ich wątpliwości.
To jest ten sam scenariusz, który prześledziliśmy w NCBR. Termin składania wniosków miał być do 12 kwietnia. Na prośbę bliżej nieokreślonej osoby poproszono ministerstwo funduszy o przesunięcie terminu składania wniosków na 9 maja. I odnajdujemy jeden podmiot, z Krakowa, który składa wniosek i otrzymuje ponad 5 mln zł. Firma jest rejestrowana 9 maja rano w KRS, 9 maja po południu składa wniosek, kapitał założycielski 5 tys. zł. Firma dostaje 5 mln zł
— powiedział Szczerba.
W zeszły czwartek „Gazeta Wyborcza” podała, że Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości zdecydowała o przyznaniu tuż przed wyborami 28 mln zł spółce TT Plast. W jej władzach zasiada Bernadetta Obajtek, bliska krewna Daniela Obajtka, a sam prezes Orlenu jest związany biznesowo ze współwłaścicielem firmy.
PARP zamieściło w ub. tyg. na swojej stronie informację o wynikach oceny projektów w pierwszym naborze w ramach „Ścieżki SMART” dla MŚP. Jak zaznaczono, pozytywna ocena projektu nie jest równoznaczna z zawarciem umowy i udzieleniem dofinansowania.
Poinformowano, że po zakończeniu procesu oceny projektów, rozpoczęto czynności weryfikacyjne związane z udzielaniem dofinansowania dla projektów ocenionych pozytywnie.
tkwl/oświadczenie PAPR/PAP
Publikacja dostępna na stronie: https://wpolityce.pl/gospodarka/668552-parp-reaguje-na-kontrole-poselska-szczerby-i-jonskiego