Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) przekazuje beneficjentom środki finansowe w ramach funduszy europejskich, przeznaczone na projekty z zakresu adaptacji do zmian klimatu. W sumie do dyspozycji jest kwota ponad 3,1 mld euro dostępna na projekty realizowane w latach 2021-2029.

Największy w Polsce i Unii Europejskiej program zasilany z pieniędzy unijnych, dla którego Instytucją Wdrażającą jest NFOŚiGW, to Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 (FEnIKS). W jego ramach priorytetem jest wsparcie przedsięwzięć związanych z adaptacją terenów zurbanizowanych do zmian klimatu, gdzie alokacja środków UE wynosi niemalże 2 mld euro.

Jednym z wdrażanych przez NFOŚiGW działań jest „Adaptacja terenów zurbanizowanych do zmian klimatu (FENX.01.02) z alokacją rzędu 560 mln euro. Jest ono skierowane do 44 miast, które uczestniczyły w realizacji inicjatywy „Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców” oraz miasta stołecznego Warszawy. Forma wsparcia obejmuje dotację na poziomie do 77 proc. wydatków kwalifikowanych, a okres inwestycyjny to lata 2021-2029.

Pod działaniem opatrzonym symbolem FENX.01.03 kryje się dział „Gospodarka wodno-ściekowa”, gdzie alokacja środków z Funduszu Spójności wynosi ponad 1 mld euro. Priorytetem w tym projekcie jest wsparcie aglomeracji o liczbie co najmniej 15 tysięcy mieszkańców, które nie spełniają wymogów dotyczących stopnia skanalizowania, wydajności oczyszczalni oraz standardów oczyszczania zgodnych z Dyrektywą 91/271/EWG. Beneficjenci to jednostki samorządu terytorialnego i spółki wodociągowo-kanalizacyjne. Forma wsparcia obejmuje dotację w wysokości 70 proc. wydatków kwalifikowanych, a okres kwalifikowania wydatków to lata 2021-2029. Pierwszy nabór projektów rozpoczął się 31 sierpnia 2023 roku, zakończy 31 października 2023 roku, a przewidywane rozstrzygnięcie nastąpi w drugim kwartale 2024 roku.

Działanie FENX. 02.04 to „Adaptacja do zmian klimatu, zapobieganie klęskom i katastrofom” i obejmuje alokację środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w wysokości ponad 1,4 mld euro. Priorytetem jest wspieranie miast średnich oraz stolic powiatów w zakresie przystosowania do zmian klimatu oraz zarządzania ryzykiem związanym z klęskami i katastrofami. Forma wsparcia to dotacja do 79,71 proc. wydatków kwalifikowanych, a okres kwalifikowania wydatków to także lata 2021-2029.

Kolejne działanie (FENX. 02.05) o nazwie „Woda do spożycia” obejmuje alokację z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w wysokości 180 mln euro. Celem jest wspieranie przedsięwzięć związanych z budową i modernizacją infrastruktury niezbędnej do ujęcia, uzdatniania, magazynowania i dystrybucji wody. Beneficjentami są jednostki samorządu terytorialnego i przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne, realizujące inwestycje służące gminom powyżej 15 tys. mieszkańców. Projekty związane z rozbudową systemów wodociągowych będą mogły być realizowane wyłącznie, gdy zapewniona jest gospodarka ściekowa zgodna z przepisami krajowymi i unijnymi. Pierwszy nabór projektów rozpocznie się 31 października 2023 roku, zakończy 31 stycznia 2024 roku, a przewidywane rozstrzygnięcie, czyli ogłoszenie beneficjentów nastąpi w drugim kwartale 2024 roku.

Nabór wniosków uzupełnia Program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027 (FEPW), gdzie pod nazwą FEPW.02.02 kryje się zadanie „Adaptacja do zmian klimatu”. Ma on na celu wsparcie przystosowania do zmian klimatu oraz zapobiegania ryzyku związanemu z klęskami żywiołowymi i katastrofami, a także odporności z uwzględnieniem podejścia ekosystemowego. Beneficjentami są miasta średnie tracące funkcje społeczno-gospodarcze, inne miasta subregionalne oraz miejscowości o statusie uzdrowiska. Forma wsparcia obejmuje dotację do 85 proc. wydatków kwalifikowanych, a okres kwalifikowania wydatków to lata 2021-2029. Pierwszy nabór projektów dla przedsięwzięć infrastrukturalnych oraz opracowania planów adaptacji rozpoczął się 31 lipca 2023 roku, a zakończy się już 31 października 2023 roku. Wyłonionych beneficjentów poznamy w drugim kwartale 2024 roku.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej