„Warszawskie Termopile” to kolejna srebrna moneta o nominale 20 zł z serii „Polskie Termopile”. Upamiętnia bohaterskie wykonanie rozkazu osłaniania polskich oddziałów, które zmierzały z rejonu puszczy Kampinoskiej do Warszawy przez żołnierzy batalionu majora Bronisława Czesława Kamińskiego.

Narodowy Bank Polski 17 sierpnia 2023 r. wprowadzi do obiegu srebrną monetę kolekcjonerską o nominale 20 zł, upamiętniającą heroiczną obronę wysuniętych pozycji I batalionu 30 Pułku Piechoty Strzelców Kaniowskich w Młocinach i Placówce, która przeszła do historii jako warszawskie Termopile.

Moneta kolekcjonerska „Warszawskie Termopile” jest kontynuacją serii „Polskie Termopile”. Do tej pory kolekcjonerzy i numizmatycy mogli wzbogacić swoją kolekcję o monety upamiętniające bitwę pod Zadwórzem, obronę Hodowa, obronę odcinka „Wizna”, bitwę pod Wegrowem i bitwę pod Dytiatynem.

Nowa moneta kolekcjonerska NBP z serii „Polskie Termopile”

Na awersie wszystkich monet z serii „Polskie Termopile” widnieje Atena, bogini sprawiedliwej wojny i mądrości.

Zdjęcie: Awers monety „Warszawskie Termopile” z serii „Polskie Termopile”

Na rewersie znajduje się wizerunek majora Bronisława Czesława Kamińskiego oraz Odznaka 30 Pułku Piechoty Strzelców Kaniowskich.

Zdjęcie: Rewers monety „Warszawskie Termopile” z serii „Polskie Termopile”

Obrona polskich oddziałów

W połowie września 1939 r. po przegranej bitwie nad Bzurą rozpoczęło się wycofywanie oddziałów armii „Poznań” i „Pomorze” pod dowództwem generała dywizji Tadeusza Kutrzeby. Wycofywanie oddziałów przebiegało przez Puszczę Kampinoską i szosę zakroczymską aż do Warszawy. Niemcy natomiast dążyli w tym czasie do zamknięcia okrążenia wokół stolicy.

Do ubezpieczenia odwrotu polskich jednostek skierowano na przedpole Warszawy I batalion 30 Pułku Piechoty Strzelców Kaniowskich dowodzony przez majora Bronisława Czesława Kamińskiego. 20 września o świcie batalion opanował zalesione wzniesienia położone na zachód od zabudowań wsi Młociny i utrzymywał tę pozycję, ścierając się z przeciwnikiem i wytrzymując ostrzał artyleryjski

— pisze Mateusz Napieralski w folderze poświęconym emisji monety.

Następnego dnia batalion przeniósł się do sąsiedniej osady Placówka. Zaczęto przygotowania do obrony, obejmujące obsadzanie zachodnich i południowych krańców miejscowości oraz rozlokowanie kompanii stanowiącej odwód w głębi wsi. Punkt dowodzenia majora Kamińskiego został ulokowany w willi, która należała do warszawskiego aptekarza Jana Gessnera. Major obserwował stamtąd ruchy Niemców w okolicy.

Walka z Niemcami

Po godzinie 9.00, gdy Polacy jeszcze budowali stanowiska obronne, na Placówkę niespodziewanie spadł potężny grad pocisków artyleryjskich. Przerażeni mieszkańcy osady schronili się w piwnicach domów. Od strony Wólki Węglowej oraz Radiowa nacierały na polskie pozycje oddziały 24 Dywizji Piechoty Wehrmachtu wsparte pojazdami pancernymi. Niemcy wdarli się do Placówki. Rozgorzał zacięty bój na płonących uliczkach dochodziło do starć na bagnety i saperki

— opisuje walki Mateusz Napieralski.

W bitwie poległ major Bronisław Czesław Kamiński oraz inni oficerowie – kapitan Tadeusz Rudowski, porucznik Karol Lange oraz podporucznicy Wacław Tejchfeld i Stefan Bradmiller. Walka trwała około dwie godziny, po których polski batalion musiał wycofać się z Placówki.

I batalion 30 Pułku Piechoty Strzelców Kaniowskich poniósł ogromne straty – życie straciło ok. 500 żołnierzy, a 250 zostało rannych. Chociaż siły wroga były przeważające, a straty polskiego batalionu dotkliwe, żołnierze majora Kamińskiego skutecznie obronili polskie oddziały zmierzające do Warszawy z rejonu Puszczy Kampinoskiej i tym samym wykonali rozkaz.

Niemiecka zbrodnia

23 września 1939 r. żołnierze niemieccy dokonali zbrodni wojennej na ludności cywilnej Placówki. Rozstrzelali kilku mężczyzn, m.in. rzeźbiarza Józefa Belowa

— przypomina Mateusz Napieralski.

Major Bronisław Czesław Kamiński, który poległ w natarciu, został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Jego podkomendni spoczęli na cmentarzu Wawrzyszewskim. We wrześniu 1979 r. odsłonięto przed Hutą Warszawa monument, który upamiętnia obrońców Placówki.

Banknoty i monety kolekcjonerskie emitowane przez NBP

Banknoty i monety kolekcjonerskie NBP są emitowane z myślą o upamiętnianiu ważnych wydarzeń, wspominaniu bohaterów, wybitnych postaci i autorytetów. Emisja wartości kolekcjonerskich stanowi także okazję do rozwijania zainteresowań polską historią, kulturą, nauką i tradycją.

Monety kolekcjonerskie są wykonywane ze złota i srebra, mogą być dodatkowo uatrakcyjnione poprzez dodanie elementów ozdobnych, wykonanych np. z bursztynu, szkła, krzemienia pasiastego czy ceramiki lub też technik dodatkowych – nadruku w technice tampondruku, druku UV, selektywnego złocenia czy matowienia laserowego.

Narodowy Bank Polski zaprasza kolekcjonerów i numizmatyków do szesnastu Oddziałów Okręgowych NBP zlokalizowanych w miastach wojewódzkich oraz do sklepu internetowego NBP: kolekcjoner.nbp.pl.

Plany emisyjne NBP

W kolejnych miesiącach 2023 r. numizmatycy i kolekcjonerzy będą mogli wzbogacić swoje zbiory m.in. monetami kolekcjonerskimi upamiętniającymi ważne dla Polski historyczne wydarzenia: „30. rocznica wycofania wojsk sowieckich z Polski”, „500. rocznica urodzin Anny Jagiellonki”, czy „Odsiecz wiedeńska”. Szczegółowe informacje o zaplanowanych emisjach monet i banknotów kolekcjonerskich na 2023 rok, datach i nominałach znajdują się są na stronie Narodowego Banku Polskiego w Planie emisji wartości kolekcjonerskich i monet okolicznościowych na 2023 r.

Szczegółowe informacje o nowej monecie kolekcjonerskiej z serii „Polskie Termopile”

„Polskie Termopile” – „Warszawskie Termopile”nominał: 20 zł; metal: Ag 925/1000; stempel: lustrzany; średnica: 38,61 mm; masa: 28,28 g; brzeg (bok): gładki; nakład: do 10 000 szt.

Projektant awersu: Urszula Walerzak; Projektant rewersu: Kajetan Karkuciński; Emitent: NBP

Na zlecenie NBP monety wyprodukowała Mennica Polska S.A.