Po fuzji Orlenu z Lotosem, w rozporządzeniu wskażemy wyraźnie, że Rafineria Gdańska należy do przedsiębiorstw, których niekontrolowana sprzedaż nie jest możliwa - poinformował w niedzielę wicepremier Jacek Sasin.

W niedzielę w Programie Pierwszym Polskiego Radia wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin był pytany o doniesienia medialne dotyczące przejęcia przez Saudi Aramco Rafinerii Gdańskiej i warunków ewentualnej sprzedaży udziałów w rafinerii.

Business Insider Polska poinformował w piątek w publikacji „Aneks do fuzji Lotosu i Orlenu. Saudyjczycy mogą sprzedać udziały w Rafinerii Gdańskiej”, że z jego ustaleń wynika, że „Bruksela nie zgodziła się m.in. na ograniczenia w zbywaniu udziałów w Rafinerii Gdańskiej przez Saudi Aramco”. Jak zaznaczono, „do tej pory był to nieznany powszechnie fakt”.

Niejawna umowa

Wicepremier podkreślił, że nie może informować o szczegółach umowy między Orlenem a Saudi Aramco, ponieważ jest ona niejawna, to tajemnica handlowa.

Przekonywał, że fuzja Orlenu z Lotosem, a także udział w tym saudyjskiej firmy, są niezwykle istotne z punktu widzenia interesów Polski, bezpieczeństwa Polski, możliwości pozyskiwania surowca, który jest bardzo poszukiwany.

Minister zwrócił uwagę, że w procesie fuzji uczestniczyła Komisja Europejska, która stała na straży prawa antymonopolowego.

KE narzuciła nam pewnego rodzaju rozwiązania. Jednym z rozwiązań była konieczność zbycia części akcji Rafinerii Gdańskiej na rzecz podmiotu zewnętrznego (…) Musieliśmy te warunki przyjąć, inaczej nie byłoby zgody KE i cały proces nie doszedłby do skutku (fuzji Orlenu z Lotosem - PAP)

— zaznaczył.

Sasin wskazał, że zbycie dotyczyło mniejszościowego pakietu udziałów w rafinerii (30 proc.).

Minister przyznał, że „zapisy w umowie rzeczywiście się zmieniły w stosunku do tych, które były proponowane”.

Zmieniły się pod wpływem sugestii, czy oczekiwań KE, są dzisiaj zgodne z międzynarodowym prawem handlowym. Chcę wyraźnie powiedzieć, że są tam również dalej w tej umowie zapisy, które powodują, że nie jest możliwe niekontrolowane zbycie tego pakietu 30 proc. udziałów w Rafinerii Gdańskiej, przez tego który je nabył, czyli przez Saudi Aramco

— dodał.

Szef resortu aktywów państwowych przypomniał ponadto o innym bezpieczniku, czyli o ustawie o kontroli niektórych inwestycji, które - jak zapewnił - eliminują ryzyko niekontrolowanej sprzedaży udziałów w kluczowych, strategicznych spółkach.

Są bardzo wyraźne zapisy, że takie przedsiębiorstwo jak właśnie Rafineria Gdańska, Lotos, Orlen - to jest cały wykaz - nie może być jakakolwiek część tego przedsiębiorstwa zbyta, bez zgody polskiego rządu

— powiedział.

Minister dodał, że ustawie towarzyszy rozporządzenie, które wymienia takie przedsiębiorstwa z nazwy. Poinformował ponadto, że będzie ono znowelizowane w związku z przejęciem Lotosu przez Orlen.

W tym rozporządzeniu jest w tej chwili wpisany Lotos, ale finalizujemy prace nad tym żeby uszczegółowić je tak, żeby w tej chwili po fuzji, bo Lotosu w tej starej formie nie ma, tylko żeby była wskazana wyraźnie Rafineria Gdańska i ona w najbliższym czasie w tym rozporządzeniu się znajdzie. Nie będzie możliwe zbycie niekontrolowane. Za każdym razem zbycie jakiejkolwiek części tego przedsiębiorstwa musi być poprzedzone zgodą polskiego rządu

— wyjaśnił.

Przejęcie przez Orlen Grupy Lotos, wcześniej Grupy Energa, a ostatnio PGNiG, odbyło się w ramach budowy przez PKN Orlen multienergetycznego koncernu, mającego m.in. zwiększyć możliwości konkurencyjne na międzynarodowych rynkach oraz bezpieczeństwo energetyczne Polski.

O połączeniu PKN Orlen i Grupy Lotos akcjonariusze obu spółek zdecydowali w lipcu. W czerwcu tego roku PKN Orlen otrzymał od Komisji Europejskiej zgodę na połączenie z Grupą Lotos.

Wcześniej, w styczniu tego roku, zgodnie z wymogami Komisji Europejskiej, PKN Orlen przedstawił środki zaradcze planowane w związku z przejęciem Grupy Lotos. Informowano wtedy m.in., że węgierski MOL przejmie 417 stacji paliw sieci Grupy Lotos w Polsce, natomiast PKN Orlen kupi od MOL 144 stacje paliw na Węgrzech oraz 41 stacji paliw na Słowacji. Obszar logistyki paliw i asfaltu w ramach spółki Lotos Terminale kupi Unimot, natomiast Lotos Biopaliwa kupi firma Rossi Biofuel.

PKN Orlen podkreślał wówczas, że wynegocjował jednocześnie z Saudi Aramco, iż koncern ten kupi 30 proc. akcji gdańskiej rafinerii Grupy Lotos i uzgodnił długoterminowy kontrakt na dostawy od 200 tys. do 337 tys. baryłek ropy dziennie, przy czym docelowy wolumen dostaw saudyjskiego surowca powinien wynieść 20 mln ton rocznie.

Jak informował wtedy PKN Orlen, dostawy te mogą zaspokajać do 45 proc. łącznego zapotrzebowania całej Grupy Orlen - już po przejęciu Lotosu - zarówno w Polsce, jak i na Litwie oraz w Czechach.

Co z VAT-em?

Będziemy musieli przywrócić wyższe stawki VAT nie tylko w przypadku energii elektrycznej, ale także w przypadku paliw i nawozów; możemy za to utrzymać zerowy VAT na żywność - tłumaczył w niedzielę wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin.

Wicepremier w niedzielę w Programie Pierwszym Polskiego Radia odniósł się m.in. do kwestii funkcjonowania tzw. tarczy antyinflacyjnej i wynikających z niej obniżonych stawek podatków na niektóre dobra.

Sasin przyznał, że ze względu na decyzję Komisji Europejskiej, która zakwestionowała niektóre działania w związku z tarczą, polski rząd będzie musiał przywrócić wyższe stawki VAT na energię elektryczną czy paliwa.

Będziemy musieli niestety ten VAT przywrócić, nie tylko w tym zakresie (energii elektrycznej - PAP), ale w obszarze pozostałych surowców energetycznych, również nawozów

— powiedział.

Minister podkreślił, że polski rząd otrzymał informację od Komisji, że obniżenie stawek VAT „jest niezgodne z prawem europejskim i musimy ten VAT przywrócić i akcyzę w przypadku chociażby rynku paliwowego, gdzie ona funkcjonuje”.

Jedynym odstępstwem, które udało się nam uzyskać - tu walczyliśmy do samego końca jest - możliwość utrzymania zerowego VAT-u na żywność. To, że żywność będzie tańsza, to jest zasługa również naszego rządu, który taką odważną decyzję podjął, a potem wywalczył w Komisji Europejskiej zgodę na to. Natomiast w przypadku surowców energetycznych i również energii elektrycznej takiej zgody uzyskać się nie udało

— dodał.

Kilka dni temu także wicepremier i minister rolnictwa Henryk Kowalczyk informował, że Polska skorzysta z możliwości utrzymania zerowej stawki VAT dla podstawowych produktów spożywczych, a prawdopodobnie będziemy musieli dostosować się do wytycznych KE ws. przywrócenia wyższej stawki VAT m.in. na paliwa.

Na początku listopada Komisja Europejska, odpowiadając na pytania PAP, poinformowała, że obecne ramy prawne nie pozwalają na zastosowanie zerowej stawki VAT na gaz ziemny i nawozy, natomiast paliwa silnikowe nie mogą korzystać z żadnej obniżonej stawki VAT, nawet tymczasowo.

W ramach tarczy antyinflacyjnej, która została przedłużona do końca 2022 r., stawka 0 proc. VAT obejmuje podstawowe produkty spożywcze opodatkowane wcześniej 5 proc. podatkiem. Stawka 0 proc. VAT ma także zastosowanie do nawozów, środków ochrony roślin i innych środków wspomagających produkcję rolniczą (zamiast 8 proc.), a także do gazu ziemnego (zamiast 23 proc., a od 1 lutego 2022 r. 8 proc.). Stawka 5 proc. VAT z kolei stosuje się także do energii elektrycznej i cieplnej (zamiast 23 proc., a od 1 lutego 2022 r. 8 proc.), a 8 proc. VAT do paliw silnikowych (zamiast 23 proc.).

Tarcza Antyinflacyjna obniża stawki akcyzy do poziomu minimum unijnego na energię elektryczną i niektóre paliwa silnikowe, tj. olej napędowy, biokomponenty stanowiące samoistne paliwa, benzynę silnikową, gaz skroplony LPG; zwalnia z tego podatku energię elektryczną wykorzystywaną przez gospodarstwa domowe; obniża akcyzę do poziomu minimum unijnego na lekki olej opałowy. Ponadto tarcza wyłącza sprzedaż paliw silnikowych z podatku od sprzedaży detalicznej.

Premier Mateusz Morawiecki zapowiedział, że tarcza antyinflacyjna pozostanie, choć przyjmie nową formę - ze względu na brak zgody na nią ze strony Komisji Europejskiej.

Przeciwnie, ze strony KE nawet mamy groźby, że będą nakładane kary, jeżeli nie wycofamy się z dotychczasowych działań osłonowych, obniżek stawek podatkowych VAT” - mówił szef rządu. „Chcemy zastąpić je innym mechanizmem obrony przed inflacją, aby rzeczywiście to zamrożenie ceny dla gospodarstw domowych (…) i małych i średnich firm, dla gospodarstw, szpitali, szkół, utrzymać

— deklarował premier.

Zapewnił jednocześnie, że „tak długo, jak się da, i nie będzie gwałtownego sprzeciwu KE, utrzymamy zerowe stawki VAT na żywność”.

gah/PAP