Wczoraj podczas konferencji prasowej w Nidzicy w województwie warmińsko-mazurskim premier Mateusz Morawiecki poinformował o rozstrzygnięciu konkursu na wsparcie inwestycji realizowanych przez samorządy (gminy, powiaty i województwa) w ramach Programu Inwestycji Strategicznych zawartego w Polskim Ładzie.

Dotacje dla samorządów

Każdy samorząd mógł złożyć za pośrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) 3 wnioski: do 5 mln zł. do 30 mln zł i bez ograniczenia kwoty na inwestycje w ramach 4 priorytetów: pierwszy to miedzy innymi, infrastruktura drogowa, wodno-kanalizacyjna, ciepłownicza, gospodarka odpadami; drugi to miedzy innymi, tabor zeroemisyjny, cyfryzacja usług publicznych, poprawa efektywności energetycznej budynków, infrastruktura sportowa, kulturalna i turystyczna; trzeci to modernizacja infrastruktury tramwajowej, kolejowej, gospodarka wodna; czwarty miedzy innymi, inkubatory przedsiębiorczości, parki naukowo-techniczne (sumarycznie 36 rodzajów inwestycji).

Przyznawane dotacje wynoszą do 95 proc. dofinansowania w ramach pierwszego priorytetu, do 90 proc. w ramach priorytetu drugiego, do 85 proc. w ramach priorytetu trzeciego i do 80 proc. w ramach priorytetu czwartego.

Jak poinformował premier środki przyznano 2785 jednostkom samorządu terytorialnego, (a więc otrzymało je aż 97% wszystkich samorządów), zaakceptowano ponad 4 tysiące projektów zgłoszonych przez samorządy na łączną kwotę wynoszącą blisko 24 mld zł.

Środki na inwestycje

I tak najwięcej środków przyznano w ramach priorytetu I, były to 2764 inwestycje na łączną kwotę blisko 17,2 mld zł, w ramach priorytetu II, zaakceptowano 832 inwestycje na kwotę 4,5 mld zł, w ramach priorytetu III, 399 inwestycji na łączną kwotę 2,1 mld zł i wreszcie w ramach priorytetu IV, 45 inwestycji na kwotę 163 mln zł.

Najwięcej środków samorządy chcą przeznaczyć na infrastrukturę drogową, bo aż 11,3 mld zł, infrastrukturę wodno-kanalizacyjnej 4,8 mld zł, na infrastrukturę turystyczną 1,4 mld zł, a na infrastrukturę edukacyjna 1,1 mld zł.

To pierwszy tak kompleksowy i hojny rządowy program finansowego wsparcia dla inwestycji samorządów, największy jak podkreślał premier Morawiecki od 1989 roku, budzący ich powszechne zainteresowanie, ponieważ oferujący bardzo wysoki poziom pokrycia kosztów inwestycji (w I priorytecie nawet do 95 proc.).

Samorządy realizujące do tej pory inwestycje głownie w ramach programów unijnych są przyzwyczajone, że środki te mogą pokryć najwyżej do 50 proc. kosztów (i to kosztów kwalifikowanych wg. przepisów UE), a więc wymagają dużego zaangażowania środków własnych.

Dlatego samorządy bardzo często realizowały inwestycje drobniejsze, mniej kosztowne, wymagające stosunkowo niedużego kwotowo wsparcia ze środków własnych, natomiast duże projekty infrastrukturalne, czekały na tzw. lepsze czasy.

Teraz w ramach Polskiego Ładu pojawiła się możliwość realizacji takich właśnie dużych projektów infrastrukturalnych i to właśnie dlatego samorządy zgłosiły najwięcej wniosków ramach priorytetu I, gdzie poziom dofinansowania rządowego sięga aż 95 proc. kosztów inwestycji.

Wsparcie dla zrównoważonego rozwoju

Uruchomienie tych środków wsparcia inwestycyjnego przez BGK ma dwie ważne zalety, po pierwsze, komisje konkursowe badały nie tylko zasadność proponowanych przez samorządy inwestycji ale także ich efektywność, co daje gwarancje najbardziej sensownego wydatkowania publicznych pieniędzy.

Po drugie, mamy do czynienia ze wsparciem dla zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego Polski, co oznacza, że proporcjonalnie duże środki trafiły także do gmin wiejskich i miejsko-wiejskich, czy powiatów o takim charakterze, które do tej pory w ramach własnych środków budżetowych, nawet nie marzyły o realizacji wielu projektów infrastrukturalnych.

Ponieważ jak zapowiedział premier Morawiecki w ciągu najbliższego okresu 1-1,5 roku do samorządów na wsparcie inwestycyjne ma trafić kwota przynajmniej 100 mld zł, wg zasad wypracowanych przez BGK przy pierwszym naborze wniosków to Program Inwestycji Strategicznych, pozwoli z jednej strony na nadrobienie zapóźnień inwestycyjnych w samorządach słabszych finansowo, z drugiej natomiast będzie kolejnym silnym bodźcem dla rozwoju polskiej gospodarki, w szczególności dla przedsiębiorstw funkcjonujących w tzw. Polsce lokalnej.