Wczoraj na konferencji prasowej przewodnicząca KE Ursula von der Leyen i wiceprzewodniczący Frans Timmermans, przedstawili pakiet legislacyjny dotyczący klimatu i energii nazwany „Fit for 55”.

Nazwa nawiązuje do nowego celu redukcji emisji CO2 w roku 2030 z dotychczasowych 40 proc. w stosunku do emisji z 1990 roku do 55 proc., aby w ten sposób urealnić osiągnięcie przez UE zerowej emisji netto w 2050 roku (zarówno redukcja CO2 w roku 2030 o 55 proc. jak i zeroemisyjność w 2050 roku dotyczą całej UE , a nie poszczególnych krajów członkowskich).

Przedstawiony przez KE pakiet legislacyjny składa się aż 13 wniosków legislacyjnych (niektóre z nich są nowe, inne stanowią zmiany istniejących już przepisów) ale ze względu na obszerność i skutki dla państw członkowskich, ich akceptacja przez PE i kraje członkowskie zajmie około 2 lat.

Trzeba przy tej okazji wyrazić nadzieję, że ich ostateczny kształt, będzie taki, aby i nie doprowadzić do utraty konkurencyjności przez europejską gospodarkę, a więc nie doprowadzić do jej „zamordowania” na oczach świata.

Głębokie zmiany

Aby osiągnąć ambitny cel redukcyjny już w 2030, KE proponuje głębokie zmiany w podstawowym instrumencie realizacji polityki klimatycznej czyli europejskim systemie handlu emisjami (EU ETS).

Miałyby one polegać z jednej strony na objęciu tym systemem kolejnych sektorów: transportu morskiego i lądowego oraz budownictwa (obecnie objęte są nim elektroenergetyka, ciepłownictwo, przemysł i lotnictwo), a także redukcji liczby dostępnych pozwoleń na emisję CO2 i jeszcze mocniejsze ograniczenie liczby darmowych pozwoleń.

Będzie to oznaczać dalszy wzrost cen tych pozwoleń, już w tej chwili ich cena osiąga 45 Euro za tonę emisji, a w momencie uruchomienia tego mechanizmu, kilkanaście lat temu, wynosiła zaledwie 3 euro za tonę.

W celu złagodzenia ewentualnych negatywnych skutków społecznych wzrostu cen uprawnień, a w konsekwencji cen energii elektrycznej i cieplnej, KE proponuje powołanie Społecznego Funduszu Klimatycznego, tworzonego z wpłat pochodzących z budżetu UE, a także 25 proc. wpływów z handlu emisjami paliw dla transportu drogowego i budownictwa (zdaniem KE w latach 2025-2032 byłaby to kwota ok. 72 mld euro).

Wspólny wysiłek redukcyjny

Kolejnym instrumentem służącym ograniczeniu emisji CO2 jest tzw. wspólny wysiłek redukcyjny (ESR), służący redukcji emisji CO2 w sektorach nie objętych systemem ETS, przy czym rozdział wysiłku redukcyjnego pomiędzy kraje członkowskie w tym mechanizmie jest uzależniony od wysokości PKB na mieszkańca.

Do tej pory najzamożniejsze państwa miały zredukować emisję do 40 proc. poniżej poziomów z 2005 roku, najbiedniejsze utrzymać poziom z 2005 roku, a podniesienie celu redukcyjnego do 55 proc. oznacza konieczność podniesienia tych zobowiązań dla wszystkich krajów członkowskich.

Pakiet zawiera także propozycje podniesienia udziału energii odnawialnej w miksie energetycznym z obecnych 32 proc. do 40 proc. dla całej UE, co także oznacza podniesienie tego udziału dla poszczególnych krajów członkowskich.

Emisje związane z leśnictwem

Kolejnym instrumentem jest zaproponowana przez KE opłata od importu emisji (CBAM) co ma poprawić konkurencyjność europejskich firm, tyle tylko że jej wprowadzenie wymaga zgody na poziomie WTO, a to jak się można domyślać nie będzie ani łatwe, ani szybkie.

Pakiet jest uzupełniony o rozwiązania dotyczące emisji związanych z użytkowaniem gruntów i leśnictwem (LULUCF) i dotyczy pochłaniania CO2, do 2030 roku dla całej UE ma to być 310 mln ton, odpowiednio rozdzielone na poszczególne kraje.

Wreszcie w pakiecie znajduje się propozycja nowelizacji rozporządzenia dotyczącego norm emisji CO2 przez samochody osobowe i dostawcze poprzez obniżenie średnich emisji z nowych samochodów o 55 proc. do roku 2030 i o 100 proc. do roku 2035.

Co najmniej kontrowersyjne

To oczywiście tylko niektóre propozycje zawarte w nowym pakiecie dotyczącym klimatu i energii ale wszystkie one oznaczają nałożenie dodatkowych obciążeń na w zasadzie wszystkie dziedziny naszego życia, co będzie skutkowało wzrostem kosztów, a w konsekwencji i cen.

Wiele z nich jest co najmniej kontrowersyjnych, więc w długim procesie legislacyjnym, należy dążyć albo do ich eliminacji albo złagodzenia ich skutków, trudno bowiem sobie wyobrazić, żeby KE chciała „zamordować” europejską gospodarkę na oczach całego świata.