PKN Orlen i Synthos podpisały umowę ramową dot. wdrażania technologii małych i mikro reaktorów jądrowych, planują powołanie spółki celowej - poinformował we wtorek prezes PKN Orlen Daniel Obajtek.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: „DGP”: Coraz bliżej małych reaktorów jądrowych w Polsce. „Wkrótce powinno dojść do podpisania porozumienia”. SZCZEGÓŁY

Podpisaliśmy umowę ramową o współpracy w zakresie energetyki zeroemisyjnej pomiędzy PKN Orlen a Synthosem SA. Dotyczą rozwoju i wdrażania technologii zeroemisyjnej, technologii jądrowej małych i mikro reaktorów atomowych

— powiedział Obajtek.

Umowa zakłada, że w ciągu trzech miesięcy opracowujemy szczegółowe warunki naszej współpracy

— dodał.

Szef Orlenu poinformował też, że jednym z elementów umowy jest utworzenie spółki celowej w tym zakresie.

Synthos: Powstanie spółka Orlen Synthos Green Energy

W ramach współpracy z PKN Orlen m.in. ws. mikro i małych reaktorów jądrowych powstanie spółka Orlen Synthos Green Energy - poinformował we wtorek prezes Synthosa Zbigniew Warmuz.

Warmuz podczas wspólnej konferencji z szefem Orlenu Danielem Obajtkiem podkreślił, że otwiera się nowa karta współpracy z płockim koncernem, tym razem współpracy energetycznej. Jak wyjaśnił, dotyczyć ona będzie nie tylko mikro i małych reaktorów jądrowych, ale również offshore, czyli morskiej energetyki wiatrowej.

Poinformował, że spółka, która będzie się tym zajmować, będzie nazywać się Orlen Synthos Green Energy.

Warmuz dodał, że SMR-y (Small Modular Reactor - PAP) mimo, iż projekt budzi kontrowersje, to istnieją od wielu lat i są sprawdzoną technologią, szczególnie w wojsku. Przypomniał, że w mikro i małe reaktory atomowe inwestuje Kanada, USA, Wielka Brytania, Czechy, Estonia oraz Rumunia.

Prezes Synthosa powiedział, że w jego ocenie nowe technologie jądrowe „diametralnie mogą zmienić obraz przemysłu w Polsce” m.in. z punktu widzenia koniecznej dekarbonizacji.

Obajtek: Małe reaktory jądrowe łatwiejsze w budowie, tanie w eksploatacji

Małe i mikro reaktory jądrowe są łatwiejsze w budowie, zeroemisyjne, koszt ich eksploatacji jest niski, mogą być stosowane w przemyśle - wyliczał we wtorek prezes PKN Orlen Daniel Obajtek zalety technologii. Jak ocenił, inwestycja w budowę małych reaktorów z czasem przyniesie niższe koszty energii.

Podczas konferencji prasowej Obajtek poinformował, że PKN Orlen podpisał z Synthos SA umowę ramową o współpracy w zakresie energetyki zeroemisyjnej. Dotyczy ona rozwoju i wdrażania technologii zeroemisyjnej, technologii jądrowej małych i mikro reaktorów atomowych.

Szef PKN Orlen przekonywał, że małe i mikro reaktory są technologią bezpieczną, łatwiejszą w budowie, zeroemisyjną, o niskim koszcie eksploatacji. Mogą być stosowane w przemyśle, również mogą zasilić polski system, który - jak mówił - nie musi być mocno przebudowany.

SMR-y (Small Modular Reactor - PAP) są po prostu lokowane i mają stosunkowo średnią moc, do 300 megawatów. Koszt budowy jest niższy w porównaniu z tradycyjną inwestycję w duży atom, szybszy, co gwarantuje zdecydowanie szybszą stopę zwrotu. W przeliczeniu na jedną megawatogodzinę jest zdecydowanie tańszy, co spowoduje z czasem niższe koszty energii dla każdego w Polsce i z czasem niższe koszty energii przemysłu, w co głęboko wierzę

— podkreślił Obajtek.

Dodał, że Orlen jest firmą nowoczesną i innowacyjną, która musi patrzyć w przyszłość: nowe trendy i nowe technologie na świecie.

„Inwestycje w małe reaktory nie są sprzeczne z programem energetyki jądrowej

Inwestycje w małe reaktory nie stoją w sprzeczności z programem energetyki jądrowej państwa - zapewnił we wtorek prezes PKN Orlen Daniel Obajtek.

Prezes PKN Orlen mówił na wtorkowej konferencji prasowej, że technologia GE Hitachi jest najbardziej zaawansowaną technologią w Stanach Zjednoczonych i ma „największy stopień zaawansowania w certyfikacji”.

Jak mówił, to technologia bezpieczna, kopiowana, która w żadnym wypadku nie ogranicza budowy w Polsce dużego atomu.

Idziemy dwutorowo; my jako Orlen będziemy inwestować w technologię SMR-owa, ale nie jest to sprzeczne z technologią i z inwestycjami państwa polskiego również w duży atom

— powiedział Obajtek.

Szef PKN Orlen wyraził przekonanie, że te technologie są dla nas lepsze.

Łatwiejszy taki reaktor jest w budowie, jest zeroemisyjny, niski koszt eksploatacji; mogą być stosowane w przemyśle, również mogą zasilić polski system

— dodał.

Jak mówił Obajtek, ten system „nie musi być bardzo mocno przebudowany, ponieważ te SMR-y są rozlokowane i one mają stosunkowo średnią moc - jak powiedziałem one są do 300 megawatów”.

Koszt budowy niższy porównując tradycyjną inwestycję w duży atom

— wskazał.

Prezesi Orlenu i Synthosu: SMR w Polsce możliwy za ok. 10 lat

Prezesi Orlenu i Synthosu wstępnie szacują, że pierwszy reaktor jądrowy typu SMR mógłby ruszyć w Polsce mniej więcej za 10 lat. Obie firmy podpisały umowę ramową ws. współpracy w obszarze małych reaktorów jądrowych oraz morskiej energetyki wiatrowej.

Zgodnie z podpisaną we wtorek przez PKN Orlen i prywatny chemiczny koncern Synthos umową ramową, w ciągu trzech miesięcy obie firmy ustalą szczegóły współpracy w obszarach SMR (Small Modular Reactor) i morskiej energetyki wiatrowej.

Jak powiedział dziennikarzom prezes Synthosu Zbigniew Warmuz, w jego ocenie reaktor BWRX-300 ma szanse powstać „gdzieś za granicą ok. roku 2027-2028”.

Jeżeli się pojawi i zacznie pracować, zostanie sprawdzona, to myślę, że w Polsce realny jest rok 2030-2031

— dodał.

Z kolei prezes PKN Orlen Daniel Obajtek ocenił, że pierwszy taki reaktor może powstać w Polsce w ciągu 7-10 lat.

Niecałe dwa lata temu Synthos podpisał z japońsko-amerykańską firmą GE Hitachi Nuclear Energy (GEH) porozumienie o współpracy przy rozważeniu możliwości budowy w Polsce reaktora BWRX-300.

Na początku 2020 r. GEH rozpoczęło proces licencjonowania w USA, a w październiku 2020 r. spółka Synthos Green Energy zwróciła się do PAA - polskiego dozoru jądrowego o pomoc w ustaleniu zawartości wniosku o wydanie tzw. ogólnej opinii. W ocenie PAA można to uznać za wstępny etap dialogu regulacyjnego.

Jak zaznaczył Warmuz, w Polsce potrzebne są jeszcze regulacje, jakie miałyby pozwolić takim podmiotom jak Orlen i Synthos na budowę elektrowni atomowej małej mocy.

Dzisiaj takich regulacji po prostu nie ma, elektrownię atomową może wybudować tylko państwo, a podmiot prywatny nie. To się musi zmienić

— tłumaczył Warmuz, dodając, że na zmianę regulacji jest kilka lat.

Zaznaczył, że Synthos widzi dla SME zastosowanie przede wszystkim przemysłowe, plus ewentualną produkcję wodoru. Takie reaktory nie będą podstawowym, tylko uzupełniającym źródłem energii z punktu widzenia całego systemu elektroenergetycznego - podkreślił Warmuz.

Na pewno w rozmowach z GEH posunęliśmy się naprzód od czasu podpisania listu intencyjnego

— dodał.

Musimy już myśleć o małych elektrowniach jądrowych, które z czasem wyeliminują elektrownie gazowe

— podkreślał Obajtek.

Z deklaracji prezesów wynika też, że powstanie nowa spółka - Orlen Synthos Green Energy, a być może nawet dwie - jedna dla offshore, druga dla SMR.

W offshore 51 proc. udziałów mogłoby przypaść Orlenowi, a 49 proc. Synthosowi, a w SMR być może 50 na 50, ale z decydującym głosem Synthosu - mówił prezes Synthosu. Zostanie to ustalonej w docelowej umowie - zaznaczył.

BWRX-300 to ostatni projekt GEH. Należy do rodziny reaktorów wodno-wrzących (BWR), które GE buduje od lat 50. Jednocześnie, ze względu na stosunkowo niewielkie rozmiary i moc - 300 MWe - zaliczany jest do SMR - małych reaktorów modułowych.

Ostatni przedstawiciel rodziny reaktorów energetycznych GE to budowane w Japonii ABWR z lat 90. o mocy rzędu 1300 MW. Kolejną generacją miał być uproszczony konstrukcyjnie i wyposażony w pasywne systemu bezpieczeństwa ESBWR o mocy ok. 1650 MW. Projekt ten został certyfikowany przez amerykański dozór jądrowy NRC, ale nie zbudowano żadnego reaktora tego typu.

BWRX-300, zgodnie z zapewnieniami GEH, bazuje na certyfikowanych rozwiązaniach ESBWR, jest jeszcze bardziej uproszczony, a jednocześnie jest znacznie mniej kapitałochłonny.

GEH deklaruje, że przy seryjnej budowie BWRX-a koszt 1 kW powinien wynosić ok 2 tys. dol., co miałoby być porównywalne z kosztami budowy i eksploatacji typowej elektrowni gazowej.

aw/PAP