Resort finansów właśnie opublikował dane dotyczące szacunkowego wykonania budżetu w okresie styczeń- kwiecień 2021 roku, z których wynika, że po 4 miesiącach mamy w nim nadwyżkę wynoszącą 9,2 mld zł, co jest zaskakujące, ponieważ wg tzw. szybkiego odczytu dokonanego przez GUS, PKB w Polsce w I kwartale spadło o 1,2 proc.

Dochody budżetu państwa za 4 miesiące tego roku były wyższe o 17,4 mld zł od tych z tego samego okresu roku ubiegłego, przy czym dochody podatkowe były wyższe aż o 21,2 mld zł.

Pozytywne zaskoczenie

To wynik zaskakująco dobry, w sytuacji kiedy część polskiej gospodarki doświadczyła w tym roku blisko 5 miesięcznego lockdownu, ograniczenia w działalności niektórych branż wprowadzono jeszcze w poprzednim roku i trwały one do maja tego roku.

W okresie styczeń-kwiecień 2021 roku zrealizowano dochody w wysokości 147, 1 mld zł, tj. 36,4 proc. planowanych i 137,9 mld zł czyli 28,3 proc. planowanych wydatków, co oznacza, że jak już wspomniałem w budżecie mamy nadwyżkę w wysokości 9,2 mld zł, przy planowanym na cały rok deficycie w wysokości 82,3 mld zł.

Na podkreślenie zasługuje fakt, że mimo recesji, a więc spadku PKB w I kwartale tego roku, wpływy z najważniejszych podatków (VAT, PIT i CIT) za 4 miesiące tego roku były wyraźnie wyższe niż w roku ubiegłym, a wpływy z akcyzy były prawie na tym samym poziomie jak w roku ubiegłym.

Po 4 miesiącach wpływy z podatku VAT były wyższe od ubiegłorocznych aż o 13,6 mld zł (czyli aż o 24,3 proc.), wyższe były także dochody z podatku od instytucji finansowych o 0,2 mld zł czyli o 12 proc., niższe ale o zaledwie 0,1 mld zł (0,3 proc.) były dochody z podatku akcyzowego i od gier.

Z kolei dochody z PIT były wyższe o ok. 4,8 mld zł czyli aż o 26,9 proc., natomiast dochody z podatku CIT były wyższe o 1,7 mld zł czyli o 12,8 proc. (oznacza to także wyższe wpływy do jednostek samorządu terytorialnego (łącznie wszystkie jst mają blisko 50 proc. udziału w PIT i prawie 25 proc. wpływów z CIT).

W tej sytuacji wpływy z podatku VAT po 4 miesiącach wyniosły blisko 71 mld zł, dochody z akcyzy blisko 21,5 mld zł, dochody z PIT wyniosły blisko 22,5 mld zł, dochody z podatku CIT przekroczyły 14,5 mld zł, a podatek od instytucji finansowych zbliżył się do kwoty 1,7 mld zł.

Całościowo dochody budżetowe zbliżyły się do 36,4 proc. tych planowanych, natomiast dochody podatkowe do 36 proc. planowanych, a więc wszystko wskazuje na to, że nie powinno być kłopotów z ich pełną realizacją w ciągu całego roku.

Trochę gorzej wyglądała po 4 miesiącach tego roku realizacja dochodów niepodatkowych wyniosło ono blisko 14,5 mld zł i było niższe o ok. 3,9 mld zł (tj. o 21,1 proc.) w stosunku do ich wykonania w okresie styczeń-kwiecień 2019 roku.

To gorsze wykonanie dochodów niepodatkowych wynika między innymi z braku dodatkowych wpłat z aukcji pozwoleń na emisję CO2, oraz dodatkowych dochodów z tytułu obsługi długu Skarbu Państwa.

Niższe wydatki budżetowe

Z kolei wydatki budżetowe w okresie styczeń-kwiecień 2021 wyniosły, jak już wyżej zaznaczyłem 137,9 mld zł tj. 28,3 proc. tych planowanych, były one także o 10,6 mld zł niższe (tj. o 7,1 proc.) niż w tym samym okresie 2019 roku.

Niższe wykonanie wydatków było głównie spowodowane niższymi środkami przekazanymi do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (mniej o ok. 12,6 mln zł), wynikającymi z bieżącego zapotrzebowania na finansowanie uzupełniające oraz mniejsze środki na obsługę długu Skarbu Państwa (mniej o 1,8 mld zł).

Jednocześnie wyższe było wykonanie wydatków z tytułu środków własnych Unii Europejskiej o ok. 2,2 mld zł, co wynikało przede wszystkim ze wzrostu polskiej składki członkowskiej spowodowane Brexitem, ale także wyższego poziomu budżetu UE na lata 2021-2027 (poziom zobowiązań wzrósł z 1,2 DNB do 1,4 DNB).

Wyższe było także wykonanie wydatków w części budżetowej Zdrowie o 2,4 mld zł , ze względu przekazania dotacji podmiotowej do NFZ oraz przekazania większych środków do samorządów w ramach subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego o kwotę 1,4 mld zł.

W sytuacji kiedy PKB w I kwartale spadł o 1,2 proc., w ujęciu r/r, a jednocześnie wpływy z głównych podatków (VAT, PIT i CIT) za pierwsze 4 miesiące tego roku, są aż o ponad 20 proc. wyższe w ujęciu r/r, świadczy to o poszerzeniu bazy podatkowej i dalszym uszczelnieniu systemu podatkowego.