To, że tzw. luka VAT-owska spadła, jest faktem niezaprzeczalnym; została ona ograniczona w ciągu kilku lat z ponad 20 do poniżej 10 proc. - podkreślił w rozmowie z PAP główny ekonomista banku BGK Mateusz Walewski.

CZYTAJ WIĘCEJ:

- Premier Morawiecki: Część mediów należących do zagranicy i część opozycji postanowiły posłużyć się tzw. kłamstwem VAT-owskim

- Premier Morawiecki odpowiada TVN24: Stop fake news. Autorzy „Superwizjera” rozmijają się z faktami, tworzą fałszywy obraz rzeczywistości

„To był jeden z najszybszych spadków notowanych w UE”

Walewski przywołując się dane Komisji Europejskiej oraz innych instytucji zwrócił uwagę, że luka VAT w Polsce w istotny sposób się zmniejszyła.

Ta luka w ciągu kilku lat - jak informuje Komisja Europejska - z ponad 20 do mniej niż 10 proc. teoretycznych wpływów podatkowych. To był jeden z najszybszych spadków notowanych w UE

—podkreślił.

Ekonomista wyjaśnił, że poprawie ściągalności VAT przyczyniły się reformy instytucji skarbowych, informatyzacja jak i uruchomienie specjalnych mechanizmów. Wymienił m.in. Jednolity Plik Kontrolny (JPK) czy mechanizm podzielonej płatności (split payment).

JPK to zestaw informacji o transakcjach gospodarczych, które przedsiębiorcy muszą przesyłać urzędowi skarbowemu lub na jego żądanie. Celem tego mechanizmu jest szybsza kontrola rozliczeń dokonywanych przez firmy.

Split payment polega na dzieleniu płatności, która wpływa do sprzedawcy na dwie części – kwotę netto i należny od transakcji VAT. Podatek VAT trafia na wydzielony rachunek, z którego nabywca nie może swobodnie korzystać. Z niego opłacany jest np. VAT na rzecz kontrahentów. Jeśli przedsiębiorca chce dysponować zgromadzonymi na rachunku VAT środkami na inne cel niż opłacenie danin musi w tej sprawie złożyć wniosek do urzędu skarbowego.

Walewski dodał, że „luka VAT spadała w tym czasie w całej UE, ale w Polsce zdecydowanie szybciej od średniej”.

To jest niezaprzeczalny fakt i to jest podstawa polskiego sukcesu w tej sprawie

—zaznaczył.

Ekonomista zwrócił uwagę, że zwiększenie ściągalności podatku VAT od przedsiębiorców, to też efekt ograniczenia szarej strefy, ograniczenia działań mających na celu wyłudzenie zwrotu tego podatku.

Przy wzroście dochodów z VAT jest też oczywiście element cykliczności - to oczywiste. Prawdopodobnym jest, że jak wróci koniunktura to luka będzie rosnąć, pytanie jak bardzo. Na pewno nie będzie to rząd wielkości jak kilka lat temu, bo zastosowanie w przeszłości odpowiednich mechanizmów - poprawiających ściągalność - można uznać już za element stały

—podsumował.

CZYTAJ TAKŻE: ZBIGNIEW KUŹMIUK: Skoro uszczelnienie VAT to ściema, niech TVN wyjaśni, skąd rodzinom wypłacono 135 mld zł

Luka VAT-owska w Polsce zdecydowanie zmalała

Luka VAT-owska w Polsce zdecydowanie zmniejszała się w ciągu ubiegłego pięciolecia - mówił PAP Jakub Rybacki z Polskiego Instytutu Ekonomicznego. W jego ocenie 2020 r. prawdopodobnie przyniesie jej rozszerzenie, gdyż w pandemii aktywność gospodarcza spowalnia.

Jak powiedział Jakub Rybacki z zespołu makroekonomii PIE, luka VAT-owska w Polsce zdecydowanie zmniejszała się w ciągu ubiegłego pięciolecia.

Jeżeli popatrzymy, jak zmieniały się prognozy deficytu budżetowego, to mieliśmy systematyczne rewizje rynkowe rządowych szacunków w górę, a zatem te przychody z VAT były realizowane lepiej niż zakładano

—zaznaczył Rybacki.

Zastrzegł, że nie ma jednolitej metodologii, która tę lukę szacuje. Przypomniał, że resort finansów określał lukę VAT w 2019 r. na ok. 12 proc., think-tank CASE na 10 proc.

2020 r. najprawdopodobniej przyniesie rozszerzenie luki VAT. Jest to zmiana związana z tym, że ten współczynnik rośnie w momencie słabej koniunktury, spada w momencie dobrej koniunktury

—wskazał. Według niego będzie prawdopodobnie „istotnie wyższa niż w latach 2017-2019, wyższa niż 14 proc.”.

Aktywność gospodarcza spowalnia, a to oznacza, że jest mniejsza konsumpcja tzn., że są mniejsze przychody z VAT-u w stosunku do potencjalnych poziomów, jakie obserwowaliśmy parę lat temu

—powiedział.

W środę minister finansów Tadeusz Kościński mówił na antenie Programu I Polskiego Radia, że „nasza luka VAT spadła przez ostatnich kilka lat przynajmniej o połowę”. Dodał, że Polska jest teraz w czołówce państw europejskich z najniższą luką. Jak podkreślił, jeszcze pięć lat temu luka VAT w Polsce, według różnych szacunków, wynosiła ok. 22 - 24 proc.

kk/PAP