W tym tygodniu została zaprezentowana ocena realizacji Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR) przygotowanej przez ówczesnego wicepremiera Mateusza Morawieckiego po 4 latach od jej przyjęcia w lutym 2017 roku przez rząd premier Beaty Szydło.

Przypomnijmy, że ten strategiczny dokument wyznaczający cele rozwojowe do roku 2030, zawierał zarówno propozycje zmian instytucjonalnych, także konkretne zamierzenia inwestycyjne, które miały zmieniać polska gospodarkę, a także cały zestaw wskaźników makroekonomicznych na podstawie których, można oceniać postępy w jego realizacji. Obliczenia Rządowego Biura Monitorowania Projektów wskazują, że po 4 latach zrealizowano ok 67% tzw. flagowych projektów SOR, chociaż do końca obowiązywania strategii zostało jeszcze 10 lat.

Dyrektor Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) Piotr Arak w swej ocenie SOR podkreśla realizacje zmian instytucjonalnych takich jak powołanie Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR), zreformowanie Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK), czy Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu (PAIIH).

Te trzy instytucje okazały się kluczowe w walce z kryzysem i recesją w gospodarce spowodowaną pandemią Covid19, BGK miedzy innymi zarządza tzw. funduszem covidowym z którego finansowane są kolejne Tarcze rządowe, natomiast PFR zarządza funduszem, z którego są finansowane Tarcze Finansowe.

To sprawność tych instytucji spowodowała zmniejszenie szoku i skali recesji w polskiej gospodarce, dzięki nim do przedsiębiorców i pracowników przy pomocy bardzo zróżnicowanych instrumentów, udało się przekazać do tej pory ponad 185 mld zł, a w przeciągu kolejnych kilku tygodni, trafi do nich dodatkowo przynajmniej 15 mld zł.

Dyrektor PIE zwraca także uwagę na osiągnięcie już w 2020 roku poziomu dwóch ważnych wskaźników ekonomicznych zdecydowanie szybciej niż projektowano w SOR tj. poziomu PKB per capita w stosunku do średniej unijnej i wskaźnika zatrudnienia. Poziom PKB per capita w Polsce z uwzględnieniem siły nabywczej naszej waluty, wyniósł 77% średniej unijnej i wzrósł od roku 2016 aż o 8 punktów procentowych (z 69% w 2016 roku do 77% w roku 2020).

Natomiast wskaźnik zatrudnienia (obejmujący zatrudnienie w grupie wiekowej od 15 do 64 lat) wzrósł aż o 10 punktów procentowych (z 63% w roku 2016 do wspomnianych 73% w roku 2020) i to mimo recesji w polskiej gospodarce w 2020 roku (spadek PKB wg. wstępnych szacunków GUS wyniósł -2,8%).

To zdecydowane przyśpieszenie skracania dystansu rozwojowego do najbardziej zamożnych krajów UE miało miejsce głównie w latach 2018-2020, przy czym w dwóch pierwszych latach dlatego, że wzrost PKB w Polsce był wyraźnie szybszy niż w krajach Europy Zachodniej, natomiast w roku 2020 z kolei spadek PKB w Polsce, był wyraźnie niższy i niż w pozostałych krajach UE.

Polska gospodarka odnotowała w 2018 roku wzrost PKB wynoszący 5,1%, a w 2019 roku 4%, podczas gdy średnia unijna wzrostu oscylowała w granicach 3%, natomiast w roku 2020 był to spadek PKB wynoszący -2,8%, podczas gdy spadek PKB w całej UE wyniósł aż -6,3%, a w strefie euro był jeszcze wyższy i wyniósł -6,8%.

Jak podkreślają ekonomiści rezultatem realizacji SOR jest nie tylko znaczne przyspieszenie zbliżenia się do średniej unijnej pod względem PKB na głowę mieszkańca ale duża redukcja ubóstwa i doganianie państw krajów Europy Zachodniej pod względem jakości życia.

Potwierdzają to dane Eurostatu według których Polska bardzo mocno przesunęła się w stronę krajów gdzie ubóstwo jest małym problemem, cały czas zwiększa się udział płac w PKB, mamy także do czynienia z dużą skalą transferów społecznych, to wszystko poprawia sytuację finansową gospodarstw domowych i zwiększa także wartość konsumpcji per capita w stosunku do średniej unijnej.