W środę Rada Ministrów przyjęła przygotowaną przez ministerstwo finansów coroczną aktualizację Programu Konwergencji, która już dzisiaj zostanie przesłana do Komisji Europejskiej i Rady UE.

Działania UE

Komisja Europejska w tym roku zgodziła się na Program Konwergencji w ograniczonej formie, ze względu na pandemię koronawirusa, co więcej koncentruje się on na skutkach działań antykryzysowych podjętych w związku z pandemią, w tym także konsekwencjach dla systemu finansów publicznych.

Na podstawie analizy tak przygotowanych aktualizacji Programów Konwergencji przez poszczególne kraje członkowskie, KE przygotuje zalecenia w ramach tzw. semestru europejskiego, których realizacja zapewni koordynację i odpowiedni poziom działań fiskalnych wspierających ich gospodarki.

Już w marcu Rada ECOFIN (Rada ministrów finansów krajów członkowskich) stwierdziła, że w gospodarkach krajów członkowskich dojdzie do spowolnienia, a nawet recesji (spadek PKB w II kolejnych kwartałach) i w związku z tym należy skorzystać z tzw. generalnej klauzuli wyjścia znajdującej się w Pakcie Stabilności i Wzrostu.

Pozwala to państwom członkowskim w 2020 roku na tymczasowe odejście od zaleceń Rady UE dotyczących polityki budżetowej, pod warunkiem jednak, że odejście to nie zagraża stabilności finansów publicznych w średnim okresie.

W tej sytuacji rząd polski zasygnalizował, że przewiduje w naszym kraju realny spadek PKB, któremu będzie towarzyszył spadek wpływów budżetowych w stosunku do 2019 roku z podatku VAT oraz wpływów z podatków dochodowych tj. CIT oraz z PIT w części związanej z działalnością gospodarczą.

Z kolei poziom wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2020 roku będzie zdeterminowany przede wszystkim skalą pomocy w ramach Tarczy antykryzysowej i Tarczy finansowej, kierowanej do przedsiębiorstw w celu potrzymania aktywności gospodarczej oraz w celu wsparcia rynku pracy.

Gospodarka po koronawirusie

W konsekwencji w 2020 roku pogorszy się wynik sektora instytucji rządowych i samorządowych w stosunku do PKB, oraz nastąpi wzrost długu tego sektora w stosunku do PKB.

W rezultacie pandemii koronawirusa realne tempo wzrostu PKB w Polsce w 2020 roku wyniesie -3,4 proc. (w 2019 roku wyniosło 4,1 proc.), tempo wzrostu spożycia prywatnego -3 proc., tempo wzrostu spożycia publicznego wzrośnie o 2,9 proc., tempo wzrostu nakładów brutto na środki trwałe (inwestycje i wzrost zapasów) wyniosą -11,4 proc., tempo wzrostu eksportu wyniesie-7 proc., importu -9,4 proc.

W konsekwencji finalny popyt krajowy ujemnie złoży się na PKB w wysokości 3,3 pkt. procentowego, inwestycje także ujemnie w wysokości 1,1 pkt. proc., natomiast eksport netto dodatnio w wysokości 1,1 pkt proc (na skutek szybszego spadku importu niż eksportu).

Spadek PKB jak już wspominaliśmy spowoduje spadek dochodów podatkowych, a z kolei konieczność poniesienia dodatkowych wydatków w związku ze wspieraniem przedsiębiorstw i ochroną miejsc pracy, pogorszą stan finansów publicznych.

W rezultacie deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrośnie z 0,7 proc. PKB w 2019 roku do 8,4 proc. PKB w 2020 roku, a dług sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrośnie z 46 proc. PKB w 2019 roku do 55,2 proc. PKB w 2020 roku.

Aktualizacja Programu Konwergencji zawiera także prognozy dotyczące 2021 roku i z nich wynika, że tempo wzrostu PKB będzie szybsze niż tempo spadku w 2020 roku, co oznacza, że wzrost PKB może zbliżyć się do 4 proc.

Tak wysokie odbicie w gospodarce i znaczący wzrost PKB, powinno spowodować odbudowanie wpływów podatkowych zarówno jeżeli chodzi o wpływy z podatku VAT jak i akcyzy oraz wpływy z obydwu podatków dochodowych CIT i PIT.

A więc już w roku 2021 powinna się poprawić nie tylko sytuacja gospodarcza ale także sytuacja budżetu i w konsekwencji całych finansów publicznych, a to oznacza także obniżenie relacji długu publicznego do PKB.

W związku z problemami z dystrybucją drukowanej wersji tygodnika „Sieci” (zamykane punkty sprzedaży, ograniczona mobilność społeczna) zwracamy się do państwa z uprzejmą prośbą o wsparcie i zakup prenumeraty elektronicznej - teraz w wyjątkowo korzystnej cenie! Z góry dziękujemy!