Duńska propozycja jak przetrwać wywołany koronawirusem kryzys gospodarczy jest chyba najbardziej radykalna z tych które się do tej pory pojawiły, ale zasługuje aby poświęcić jej trochę uwagi, a może skopiować w Polsce niektóre zaproponowane rozwiązania.

Peter Hummelgaard, duński minister zatrudnienia mówi w wywiadzie dla „The Atlantic”, że „to plan radykalny. Ale czas radykalnych zmian wymaga radykalnych odpowiedzi”. Dania planuje „zamrożenie gospodarki” po to aby uchronić miejsca pracy. Istotą rządowej propozycji jest to, że z funduszy publicznych będą wypłacane wynagrodzenia dla wszystkich pracowników, do wysokości 90 % ich wysokości, przez 3 miesiące, pod warunkiem, że w tym czasie nie zostaną oni zwolnieni.

Jak to w praktyce może wyglądać Hummelgaard wyjaśnia na przykładzie restauracji zatrudniającej 10 osób, która z powodu ograniczeń związanych z epidemią została właśnie zamknięta a jej pracownicy siedzą w domu. Przez 3 miesiące, o ile nie zostaną zwolnieni, otrzymają oni od rządu zasiłek w wysokości 90 % wynagrodzenia, nie więcej niż 4 tys. dolarów miesięcznie. Koszty stałe, związane z prowadzeniem biznesu, takie jak czynsz za wynajęcie lokalu, rząd również bierze na siebie. Opłacał je będzie proporcjonalnie do spadku obrotów odnotowanych przez przykładową restaurację. Po trzecie, jeżeli, którykolwiek z pracowników zachoruje, rząd od pierwszego dnia zacznie wypłacać mu zasiłek chorobowy, co jest odejściem od zasady według której za pierwsze 30 dni choroby pracownika zasiłek wypłaca pracodawca. Wreszcie rząd odroczył terminy opłaty wszystkich podatków, z VAT-em włącznie, oraz zachęcił system bankowy do podobnego ruchu w odniesieniu do spłat kredytów.

Jak się oblicza zaproponowane działania kosztowały będą 13 % duńskiego PKB, ale ich celem jest „zamrożenie” gospodarki, uniknięcie zwolnień na masową skalę i przetrwanie duńskiego potencjału produkcyjnego w nienaruszonym stanie do momentu, aż pandemia Covid-19 zostanie opanowana. Odpowiadając ewentualnym krytykom skali przedsięwzięcia duński minister argumentuje, że masowe zwolnienia po zakończeniu kwarantanny i tak w dłuższej perspektywie doprowadziłyby do lawinowego wzrostu wypłat budżetowych związanych z zasiłkami dla osób bez pracy, ale dodatkową ceną byłaby z jednej strony likwidacja szeregu firm, których zastąpienie w warunkach rynkowych wymaga czasu, z drugiej zaś bezrobocie na masową skalę wiąże się z narastaniem problemów społecznych i indywidualnych, których też warto, jeśli można, uniknąć. Rozwiewając wątpliwości związane z długością trwania rządowego programu wsparcia zatrudnienia Hummelgaard mówi, że jego sens sprowadza się do próby budowania społecznego zaufania do polityki rządu. W pierwszym rzędzie jeśli idzie o politykę zdrowotną. Państwo duńskie nie chce przede wszystkim dopuścić do tak szybkiego rozwoju epidemii, jak to ma miejsce we Włoszech czy w Hiszpanii, bo z taką skalą problemu, żaden system ochrony zdrowia sobie nie poradzi. Dlatego pierwszym celem odpowiedzialnego działania jest zwolnienie tempa rozwoju infekcji Covid-19. Ale, drugim, równie istotnym elementem tej polityki, jest przekonanie współobywateli, że rząd pracuje, ma narzędzia, a najważniejsze, chce reagować odpowiednio do zmieniającej się sytuacji. I temu właśnie służy program zasiłków nazywany skrótowo „zamrożeniem gospodarki”. Jeżeli okaże się, argumentuje duński minister, że musimy żyć w zamknięciu dłużej niż trzy miesiące, to zrewidujemy założenia naszej propozycji. Najważniejsze, podkreśla, jest przekonanie wszystkich, że zrobimy, w razie potrzeby, więcej.

Ważne jest też inne przesłanie duńskiego ministra, tym razem adresowane do świata polityki amerykańskiej, ale wydaje się, że mające zastosowanie również w polskich realiach. Kluczowe jest – argumentuje – zakończenie wojen partyjnych i przekonanie wszystkich, że plan pomocy jest dla wszystkich a nie dla Wall Street. Uchronienie dochodów zwykłych, pracujących ludzi, jest również tarczą ochronną dla małego i średniego biznesu.