Prezydent Andrzej Duda: Poprawa jakości powietrza i zmniejszanie emisyjności gospodarki priorytetem Polski

Priorytetem Polski jest łagodzenie zmian w środowisku naturalnym, zmniejszenie emisyjności gospodarki, poprawa jakości powietrza i redukcja emisji C02 - mówił we wtorek prezydent Andrzej Duda podczas konferencji dot. finansowania inwestycji środowiskowych z funduszy norweskich i EOG.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Nowa odsłona rządowego programu „Czyste Powietrze”. SPRAWDŹ 10 najważniejszych zmian - szybciej, prościej, więcej!

Andrzej Duda, prezydent Islandii Gudni Thorlacius Jóhannesson oraz minister klimatu Michał Kurtyka brali we wtorek udział w konferencji inaugurującej program Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu, który jest finansowany z trzeciej puli środków funduszy norweskich i EOG w Polsce.

Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu

Prezydent Polski podkreślił, że fundusze norweskie i EOG są od lat istotnym wsparciem prorozwojowym Polski i zmniejszania różnic społeczno-gospodarczych. Przypomniał, że w dwóch poprzednich edycjach (lata 2004-2009 i 2009-2014) fundusze te posłużyły do realizacji ok. 2,7 tys. inwestycji w Polsce. Dotyczyły one ochrony środowiska, ochrony zdrowia, promocji OZE czy wsparcia lokalnych inicjatyw.

Andrzej Duda podkreślił, że w trzeciej odsłonie funduszy Polska otrzymała najwięcej środków - ponad 800 mln euro, z czego na inwestycje prośrodowiskowe trafi ok. 160 mln euro.

Priorytetem Polski jest łagodzenie zmian w środowisku naturalnym, zmniejszanie emisyjności gospodarki, poprawa jakości powietrza i redukcja emisji CO2

— zaznaczył prezydent. Przypomniał, że na tym polu mamy już sukcesy m.in. redukcja emisji dwutlenku węgla o ponad 30 proc. - zgodnie z Protokołem z Kioto.

Dodał, że Polska w pełni „dostrzega konieczność podejmowania działań, niekiedy pilnych na rzecz środowiska naturalnego”. Zwrócił uwagę, ze wyrazem tego była m.in. trzykrotna organizacja przez Polskę szczytów klimatycznych. Podczas ostatniego w Katowicach wypracowano np. zasady wdrażania Porozumienia Paryskiego, czyli pierwszej globalnej umowy klimatycznej. Przyjęto też deklarację Solidarnej i Sprawiedliwej Transformacji, która wskazuje na konieczność uwzględniania aspektów społecznych w drodze ku niskoemisyjnej gospodarki.

Walka ze zmianami w środowisku naturalnym to działanie, które jako społeczność międzynarodowa musimy podejmować wspólnie. Dla osiągnięcia sukcesu niezwykle istotne są wymiana doświadczeń i korzystanie z know-how naszych partnerów. Dla Polski takim partnerem, ale również darczyńcą, jest m.in. Islandia, doświadczona w wykorzystywaniu dostępnych zasobów naturalnych

— mówił podczas konferencji prezydent Andrzej Duda.

Dodał, że goszcząc prezydenta Islandii Gudni Thorlaciusa Jóhannessona, chciałby podziękować za wkład tego kraju do Funduszu EOG i podkreślić wielką wagę, jaką Polska przykłada do wieloletniej współpracy z Islandią od 2004 r. w obszarze wdrażania funduszy EOG oraz docenić wielką możliwość wymiany wiedzy i doświadczeń.

Prezydent wyraził przekonanie, że kontynuacja dotychczasowej współpracy pozwoli na jeszcze bardziej efektywną realizację celów funduszy EOG.

Prezydent Islandii: Do 2040 r. osiągniemy neutralność klimatyczną

Odnosząc się do kwestii klimatycznych prezydent Islandii Gudni Thorlacius Jóhannesson oświadczył, że Islandia do 2040 r. osiągnie neutralność klimatyczną i chce dzielić się swoimi doświadczeniami z innymi.

Jak mówił we wtorek w Warszawie Jóhannesson, dla pierwszych mieszkańców Islandii środowisko wyspy było wrogie, ale z czasem dostrzegli pierwsze korzyści, chociażby z gorących źródeł.

Dopiero w XX w. udało nam się ujarzmić i wykorzystać naturalne żywioły, takie jak wody termalne, rzeki i wulkany - powiedział Jóhannesson, dodając, że dziś praktycznie 100 proc. energii elektrycznej i ciepła na Islandii pochodzi z hydroenergetyki i geotermii. „To wielki krok w kierunku zakończenia używania paliw kopalnych. Islandia do 2040 r. chce być neutralna klimatycznie i to się uda” - oświadczył prezydent Islandii.

Jak dodał, Islandia chce się dzielić swoimi doświadczeniami z pożytkiem dla środowiska i obywateli, oraz współpracować z innymi państwami. Polska ma np. do wykorzystania pewien potencjał geotermii, tylko od nas zależy, czy pójdziemy naprzód w tym kierunku - stwierdził Jóhannesson, zaznaczając, że jest przekonany, iż któregoś dnia zobaczy efekty współpracy z Polską.

Fundusze norweskie

Uczestniczący w wydarzeniu minister klimatu Michał Kurtyka poinformował, że w przyszłym tygodniu ogłoszonych zostanie osiem z dwunastu konkursów środowiskowych w ramach trzeciej edycji środków norweskich i EOG. Poinformował, że wsparcie pójdzie m.in. na tzw. zieloną i niebieską infrastrukturę, które pozwolą łagodzić efekty zmian klimatu szczególnie w miastach.

Nabory wniosków mają rozpocząć się w drugim i trzecim kwartale 2020 roku, a umowy mają być podpisywane od 2021 roku. Inwestycje będą musiały być rozliczone do końca kwietnia 2024 roku.

W ramach programów, na: zielono-błękitną infrastrukturę w miastach ma zostać przeznaczone 23 mln euro; działania proklimatyczne w szkołach - 1,6 mln euro; gospodarkę w obiegu zamkniętym - 3 mln euro; ochronę ekosystemów - 5,9 mln euro; przeciwdziałanie inwazyjnym gatunkom obcym - 3,5 mln euro; wsparcie organizacji pozarządowych - 2,9 mln euro; modernizację szkół w kierunku niemal zerowym zużyciu energii - 20 mln euro; kogenerację - 40 mln euro; miejskie systemy ciepłownicze - 38 mln euro; instalacje z pelletu - 3 mln euro; głęboką geotermię - 7,3 mln euro; małe elektrownie wodne - 3 mln euro.

Fundusze norweskie to potoczna nazwa bezzwrotnej pomocy finansowej dla Polski w postaci dwóch instrumentów: Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF EOG) oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego (NMF). Środki na finansowanie pochodzą z trzech krajów: Norwegii, Islandii i Liechtensteinu. W ramach trzeciej edycji na lata 2014-2021 wsparcie przyznano 15 państwom Europy Środkowej i Południowej oraz krajom bałtyckim na kwotę ponad 2,8 mld euro. Polska z alokacją 809,3 mln euro, podobnie jak w poprzednich latach, pozostaje największym beneficjentem tych środków.