Szef KAS będzie mógł zablokować konto firmy w razie podejrzenia, że może ona wykorzystać system bankowy lub SKOK do oszustwa podatkowego - zakłada najnowsza wersja projektu dot. uruchomienia Systemu Teleinformatycznego Izby Rozliczeniowej (STIR).

Chodzi o przygotowany w resorcie finansów projekt nowelizacji niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Jest on jednym z proponowanych przez MF rozwiązań zmierzających do uszczelnienia systemu VAT.

Zgodnie z jego aktualną wersją, szef Krajowej Administracji Skarbowej będzie mógł zażądać blokady rachunku przedsiębiorcy, na okres nie dłuższy niż 72 godziny, „jeżeli posiadane informacje, w szczególności wyniki analiz ryzyka, wskazują, że przedsiębiorca może wykorzystywać działalność banków lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi lub do czynności zmierzających do wyłudzenia skarbowego, a blokada rachunku przedsiębiorcy jest konieczna, aby temu przeciwdziałać”.

W poprzedniej wersji szef KAS mógł zażądać blokady rachunku przedsiębiorcy, „jeżeli posiadane informacje, w szczególności wyniki analizy ryzyka, wskazują, że rachunek ten może być wykorzystywany do celu mającego związek z wyłudzeniem skarbowym”. Zmiana pozwala na blokadę rachunku także w przypadku, gdy zachodzi podejrzenie, iż do wyłudzenia podatku miałby posłużyć inny rachunek - w innym banku lub SKOK-u.

„W mojej ocenie to doprecyzowanie jest istotne i przyczyni się do większej skuteczności w zapobieganiu wyłudzeń skarbowych” - zaznaczył w dokumencie zamieszczonym na stronie RCL wiceminister finansów Paweł Gruza. Według niego zmiana oznacza także, że szef KAS w każdym jednostkowym przypadku powinien potrafić wykazać konieczność zastosowania blokady w wymienionym celu.

Przesłanka ta stanowi realne ograniczenie dla stosowania instytucji blokady na okres nie dłuższy niż 72 godz.

— dodał Gruza.

MF zgodziło się też na wydłużenie do 14 dni vacatio legis dla zmian.

Projekt zakłada uruchomienie system STIR (System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej), za pomocą którego instytucje finansowe będą przesyłać do izby rozliczeniowej oraz KAS informacje o rachunkach firm i transakcjach na nich. Izba rozliczeniowa opracuje tzw. wskaźniki ryzyka wykorzystywania danego konta do oszustw skarbowych. Natomiast szef KAS ma prowadzić analizę ryzyka wykorzystywania banków i SKOK-ów do wyłudzeń skarbowych, zwłaszcza w zakresie VAT przez zorganizowane grupy przestępcze oraz przestępstw z tym związanych (np. wystawianie pustych faktur).

Dokument reguluje zasady blokowania, na żądanie szefa KAS, rachunków przedsiębiorcy podejrzanego o oszustwa skarbowe do 72 godzin (z możliwością przedłużenia do trzech miesięcy). Przewiduje też stworzenie elektronicznego wykazów podmiotów, które nie zostały zarejestrowane jako podatnicy VAT, zostały wykreślone z rejestru z urzędu (bez konieczności zawiadamiania go o tym), bądź zostały przywrócone jako podatnicy VAT. Wykazy te będą udostępniane w Biuletynie Informacji Publicznej MF.

W Ocenie Skutków Regulacji resort finansów zaznaczył, że w obecnym stanie rozwoju technicznego, informacyjnego oraz społecznego analiza przepływów finansowych jest jedną z najistotniejszych metod służących identyfikacji zagrożeń wykorzystywania systemu bankowego do działalności przestępczej.

„W karuzelach VAT służących wyłudzeniu zwrotów VAT transfery środków przez kolejne rachunki są najczęściej przeprowadzane z wykorzystaniem systemu bankowego. Analiza nadużywania sektora bankowego może posłużyć nie tylko jako narzędzie wykrywania przestępstw popełnianych na szkodę instytucji finansowych lub ich klientów, ale także przestępstw skarbowych” - napisano.

Podkreślono, że OECD rekomenduje udostępnienie władzom skarbowym możliwie jak najszerszego dostępu do danych wynikających z analizy finansowej z uwzględnieniem wprowadzenia odpowiednich zabezpieczeń.

MF szacuje, że na podstawie projektowanych rozwiązań rocznie będzie blokowanych około 4,6 tys. rachunków. Zdaniem resortu zmiana, w ciągu 10 lat o wejścia w życie, może przynieść budżetowi ponad 47 mld zł.

autor: Marcin Musiał

edytor: Sonia Sobczyk (PAP)

lw, PAP