1. W wywiadzie we wczorajszym wydaniu „Rzeczpospolitej” wiceminister finansów Leszek Skiba, zapowiada dużą nowelizację ustawy o podatku VAT, będącą swoistym drugim krokiem w uszczelnianiu systemu poboru tego podatku.

Resort finansów przewiduje, że projekt zostanie przyjęty przez Radę Ministrów jeszcze we wrześniu tego roku i uchwalony przez Parlament najpóźniej na przełomie października i listopada tego roku tak aby zaczął obowiązywać już od 1 stycznia 2017 roku.

Od lipca tego roku w ramach uszczelniania systemu podatkowego wprowadzono już w tzw. pierwszym kroku: Jednolity Plik Kontrolny (JPK) i pakiet paliwowy dotyczące podatku VAT, a także klauzulę przeciw unikaniu opodatkowania w podatku CIT.

2. Duża nowelizacja ustawy o podatku VAT dotyczy między innymi ograniczeń w kwartalnym systemie rozliczania tego podatku, rozszerzenia systemu tzw. odwróconego VAT, ograniczeń w rejestracji tzw. słupów, zwiększenia rozmiarów sankcji finansowych za wyłudzenia VAT, wreszcie wprowadzenie Centralnego Rejestru Paragonów (CRP) i Centralnego Rejestru Faktur (CRF).

System kwartalnego rozliczania podatku VAT zostanie utrzymany dla tzw. małych podatników (do 1,2 mln euro obrotów rocznie), a więc zdecydowanej większości podatników, natomiast firmy duże (obroty powyżej 1,2 mln euro rocznie) oraz firmy nowo zarejestrowane (przez pierwszy rok swojej działalności), będą rozliczały i odprowadzały podatek VAT w okresach miesięcznych.

Rozszerzony zostanie także system odwróconego poboru podatku VAT (podatek zamiast sprzedawcy płaci nabywca będący czynnym podatnikiem podatku VAT), między innymi na obrót procesorami, a także niektórymi towarami w kategorii złota i srebra.

3. Duże zmiany obejmą obszar rejestracji firm dla celów VAT, między innymi zostanie wprowadzona tzw. kaucja rejestracyjna (stosowana w przypadkach kiedy zaistnieje ryzyko, że nowo rejestrowana firma może generować zaległości podatkowe), a także odmowa zarejestrowania, bądź jego szybkie wykreślenie z rejestru podmiotu jeżeli czynności sprawdzające wykażą, że podmiot jest fikcyjny albo też nie składa deklaracji VAT albo składa tzw. „zerowe”.

Wprowadza się również sankcje dla pełnomocników osób, które pomagają w rejestracji tzw. słupów, za zaległości podatkowe powstałe przez pierwsze pół roku po zarejestrowaniu takiej firmy, odpowiadałby właśnie taki pełnomocnik (do wysokości 10 miesięcznego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce – obecnie byłoby to około 42 tysięcy złotych).

4. Ważne jest również przywrócenie sankcji finansowych w systemie poboru podatku VAT, zniesionych przez rząd PO-PSL.

Za zaniżanie podatku należnego, zawyżanie podatku naliczonego, czy niewpłacenie należnego zobowiązania wiążącego się z niezłożeniem deklaracji podatkowej, groziłaby sankcja finansowa w wysokości 30% kwoty zaniżenia lub zawyżenia.

Aż 100% sankcja dotyczyłaby największej obecnie plagi w systemie podatku VAT czyli wyłudzeń podatku w oparciu o tzw. fikcyjne faktury, które nie dokumentują rzeczywistych transakcji.

5. Wreszcie rozwiązania rozłożone na dłuższy okres do końca 2017 roku to między innymi wprowadzenie wspomnianych już wyżej CRP i CRF.

Wprowadzenie CRP jest związane z koniecznością wymiany kas fiskalnych (te nowe miałby system przekazujący paragony do CRP w czasie rzeczywistym), z kolei wprowadzenie CRF zbudowania odpowiedniego systemu informatycznego, który umożliwiałby takie operacje przedsiębiorcom jak korekta czy anulowanie wystawionej faktury.

Wszystkie te zmiany zdaniem ministra Skiby, powinny poprawić już w roku 2017 ściągalność podatku VAT przynajmniej o 8 mld zł, natomiast wprowadzenie klauzuli zakazu obejścia prawa w podatku CIT, powinno poprawić ściągalność tego podatku przynajmniej o 2 mld zł.