Jak rząd zamierza walczyć z suszą? Interpelacja poselska w sprawie niewystarczającej pomocy rządu dla gospodarstw rolnych

Z problemem suszy borykają się tysiące polskich gospodarstw, które potrzebują realnej pomocy rządu. Dotychczasowe działania rządu  w  tym zakresie  w ocenie rolników, z którą trudno się nie zgodzić są absolutnie niewystarczające. Dodatkowo sytuację utrudniają nieprawidłowości  w funkcjonowania  tzw. komisji klęskowych,  o których mowa w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 roku w sprawie szczegółowego zakresu  i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji  i Modernizacji Rolnictwa.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami rolnicy, w których gospodarstwach wystąpiły szkody na skutek niekorzystnych warunków atmosferycznych, mogą ubiegać się o pomoc państwa, gdy poziom strat stwierdzony przez komisję klęskową wynosi min. 30% średniej rocznej produkcji. Jeżeli komisja stwierdzi taki poziom tych strat, rolnik może uzyskać pomoc polegającą przede wszystkim na przyznaniu dopłat do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na sfinansowanie kosztów wznowienia produkcji rolnej oraz kosztów odtworzenia środków trwałych.Niestety dla większości producentów rolnych jest to pomoc tak naprawdę jedynie pozorna, zaś największym  jej beneficjentem są banki, które zarabiają na odsetkach od kredytów.

Według raportu Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach za okres 11 czerwca –10 sierpnia 2015 roku zagrożeniem wystąpienia suszy objętych jest blisko 33% polskich gmin, w których uprawiane są zboża jare. Tak duża skala problemu powinna skłonić rząd do potraktowania zjawiska suszy z większą powagą i pilnego wypracowania konkretnych rozwiązań, które zapewnią realną pomoc poszkodowanym rolnikom. W obecnej sytuacji rolnicy mają do dyspozycji jedynie pomoc pod postacią kredytów, które prędzej czy później i tak będą musieli spłacić. Rolnictwo jest gałęzią gospodarki, która w najbardziej bezpośredni sposób zależna jest od warunków pogodowych. Niestety  w aktualnych realiach producenci rolni  nie wiedzą,  jak planować swoją przyszłość,  a rozwój poszkodowanych przez suszę gospodarstw stoi pod znakiem zapytania. Należy pamiętać o tym, że nieurodzaj w produkcji roślinnej pociągnie za sobą straty w produkcji zwierzęcej. Szacowanie strat powinno objąć również uprawy kukurydzy i traw, które są podstawową paszą w żywieniu zwierząt, a które także znacznie ucierpiały w wyniku suszy.

Niezbędne jest także ujednolicenie procedur i dokumentacji stosowanej przy ocenie strat gospodarstw poszkodowanych  na skutek wystąpienia niekorzystnych warunków atmosferycznych. Obecnie mamy do czynienia z zasadą samodzielności wojewodów, która skutkuje  tym, że pomiędzy poszczególnymi regionami występują znaczne różnice, m.in. dotyczące protokołów szacowania strat. „Zasady szacowania strat” opracowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie wyczerpują wszystkich aspektów pracy komisji, co z kolei sprawia, że nie wszyscy wojewodowie przekazują komisjom odpowiednie wytyczne. Przykładem jest sprawa uwzględniania w protokole kosztów związanych z zakupem pasz, których  w związku  z suszą brakuje  w gospodarstwie. W 2013 roku Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi stwierdziło, że wysokość szkód oszacowanych przez komisje może być powiększona o kwotę dodatkowych kosztów poniesionych np. na zakup pasz, o ile zakup ten wynika z ujemnego bilansu paszowego będącego następstwem szkód zaistniałych  w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych. Niestety Podlaski Urząd Wojewódzki wystosował pismo przypominające członkom komisji o możliwości skorzystania  z tego zapisu dopiero 13 sierpnia 2015 roku, kiedy większość poszkodowanych rolników, którzy nie osiągnęli wymaganego progu 30% strat, nie mogła skorzystać z ponownego ich oszacowania, gdyż plon główny został już zebrany.

Zwracając uwagę  na przedstawione nabrzmiałe problemy  w polskim rolnictwie na znacznym terytorium kraju, które dodatkowo pogłębia brak jednolitych przepisów formalnych regulujących prace komisji klęskowych, na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 9 maja 1996 roku o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. z 1996 roku Nr 73, poz. 350, z późn. zm.) proszę Panią Premier i rząd o dogłębne przeanalizowanie zaistniałej sytuacji oraz udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1.Jaka jest na terenie Polski skala strat spowodowanych utrzymującą się  od dłuższego czasu suszą i w jaki sposób oraz z uwzględnieniem jakich kryteriów wielkość tych strat została oszacowana (Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi podaje informację o kwocie ok 550 mln złotych)?

2.Jakie działania rząd podjął bądź zamierza w najbliższym czasie podjąć w celu przyjścia  z realną pomocą rolnikom, których gospodarstwa zostały dotknięte problemem suszy?

3.Czy nie uważa Pani Premier, że sytuacja w polskim rolnictwie spowodowana suszą wymaga szczególnego, ponadstandardowego podejścia ze strony rządu?

4.Czy w ocenie Pani Premier oraz Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi sytuacja, jaka utrzymuje się w tysiącach gospodarstw rolnych na znacznym obszarze kraju nie wyczerpuje ustawowych znamion stanu klęski żywiołowej?

5.Kiedy rząd doprowadzi do ujednolicenia przepisów dotyczących funkcjonowania komisji szacujących straty w rolnictwie i stosowania jednakowych w całym kraju kryteriów oceny tych strat?