„Cracoviae Merenti” dla „sumienia miasta”

120-letnie Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa otrzymało srebrny medal „Cracoviae Merenti” przyznawany za szczególne zasługi dla podwawelskiego grodu.

Stało się w dokładnie w rocznicę wydania 5 czerwca 1257 roku przez księcia Bolesława Wstydliwego przywileju lokacyjnego dla Krakowa.

Właśnie w sali obrad Rady Miasta Krakowa w Pałacu Wielopolskich przy placu Wszystkich Świętych odbyło się 6 stycznia 1897 roku pierwsze walne zebranie tego zasłużonego stowarzyszenia, wśród którego założycieli byli m.in. profesorowie Stanisław Krzyżanowski i Władysław Łuszczkiewicz, dyrektor Archiwum Miejskiego Adam Chmiel, jeden z ojców krakowskiej szkoły konserwacji zabytków Zygmunt Hendel, Stanisław Wyspiański - nie tylko malarz, poeta i dramaturg, ale także radny miejski oraz Klemens Bąkowski, który zapisał mu w spadku kamienicę przy ulicy Świętego Jana 12.

• Nie ma innej organizacji, która w sposób równie wszechstronny zajmowała się przeszłością Krakowa. W czasie 120 lat swojego istnienia Towarzystwo uczestniczyło we wszystkich debatach dotyczących miasta, zapobiegło wyburzeniu ważnych obiektów zabytkowych. Narodziło się zaś „z serdecznej troski o miasto” - powiedział w laudacji prezydent Krakowa prof. Jacek Majchrowski.

W skład zwanego często „sumieniem miasta” TMHiZK wchodzą Komitet Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego (któremu mam zaszczyt przewodniczyć od 1987 roku) i Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej. Przez wiele lat związany był z nim także samodzielny obecnie Komitet Kopca Kościuszki.

Pod egidą Towarzystwa odbywał się przez wiele lat przemarsz Lajkonika, jego członkowie zainicjowali konkurs szopek krakowskich, fotograficzny pod hasłem „Ocalić od zapomnienia”, Dni Krakowa, wygłaszają wykłady w ramach akcji „Zdobywamy odznakę Przyjaciela Krakowa”. Do sukcesów wydawniczych należy zaliczyć ponad 160 tomów „Biblioteki Krakowskiej” i 82 tomy „Rocznika Krakowskiego”. Prężnie działają komisje konserwatorska i odczytowa.

• Nasza misja jest niewzruszona i ponadczasowa. Wymaga jednak ciągle nowych form jej wypełniania, bo dziś fundamentem naszego stosunku do przeszłości nie jest już tylko pietyzm wobec zabytków, ale kultura pamięci rozumiana jako system pamięci zbiorowej danej społeczności. Dziedzictwo to nasza pamięć i nasza tożsamość. Pogłębieniu badań nad dziedzictwem podwawelskiego grodu będzie zaś służył Instytut Kraków, który mamy zamiar powołać w siedzibie naszego towarzystwa przy ul. św. Jana - powiedział dziękując za przyznanie medalu prezes TMHiZK prof. Jacek Purchla.