Cudne plaże nad polskim morzem.

Wielbicieli nadmorskiego wypoczynku wabić będą, jak co roku, jedne z najpiękniejszych w świecie plaż, delikatny jasny piach i kępki osobliwych traw nieśmiało wyglądające spod kołderki wyrzeźbionych wiatrem wydm. Morza szum ukołysze a śpiew ptaków i krzyk mew dopełni atmosferę wakacyjnej aury.

Wakacje nad polskim morzem, zwłaszcza gdy pogoda dopisuje, a bezpieczeństwo kuracjuszy nie wisi na włosku, zyskują grono zainteresowanych. Nie dziwi zatem, że najsłynniejsze kurorty bywają wypełnione po brzegi. Jednak najpiękniejsze miejsca bywają nieco z boku, niedocenione, i to o nich dziś wspomnieć zamierzam.

Wśród moich faworytów prym wiodą Dębki. Niewielka miejscowość, której życiem sterują pory roku. Nieco wyludniona od jesieni do wiosny, latem staje się mekką wtajemniczonych turystów, którzy poszukują wyjątkowej atmosfery, dziennego gwaru i spokojnych nocy, wykwintnych rarytasów i szybkich przekąsek, ryb prosto z wędzarni i schłodzonych napojów przy plaży. Z muzyką, koncertami i wiatrem we włosach. Tu kończy się główna droga, a zaczynają leśne szlaki. Dominują spacery pomiędzy drzewami, wzdłuż pasa brzegowego. Główny deptak nie przytłacza chińszczyzną i banalnymi straganami, od których ciężko odgonić dzieciaki. Wszyscy zmierzają w stronę błękitu. Każdy znajdzie tu skrawek plaży i nieba tylko dla siebie. Najmłodsi z pewnością tuż przy Piaśnicy, gdzie woda nico cieplejsza. Dębki znajdują się w miejscu wyjątkowym, z dala od miejskiego zgiełku pośród darów natury na obszarze Nadmorskiego Parku Krajobrazowego na Kaszubach. Jego wschodni fragment objęto specjalnym obszarem ochrony siedlisk Widowo a zaledwie półtora kilometra stąd znajduje się rezerwat przyrody Piaśnickie Łąki, okazała roślinność i las dębowo-brzozowy tworzą urzekający klimat. W pobliżu znajdują się osobliwe Wierzchucińskie Błota, które stanowią jeden z ptasich etapów podróży podczas sezonowych przelotów do Skandynawii. Stąd tylko pięć kilometrów do Białogóry, której wzniesienie wynosi 16,7 m n.p.m. Okolica, choć typowo letniskowa, bez zadęcia, skrywa niejedną małą tajemnice. Żądnych przygód odsyłam do lektury, ale jak historia niesie, w pobliżu Dębek 27 września 1785 roku zatonął brytyjski statek handlowy General Carleton. Legendę o nim dziś nieśmiało głoszą nestorzy rybackich rodów. Jego wrak znaleziono dopiero w 1989 roku za sprawą skarżących się rybaków, którym sieci nieustannie zaczepiały się w tej samej okolicy. Ku zdumieniu i zachwycie zainteresowanych, odzyskano z wraku około 700 zabytkowych przedmiotów z XVIII w. Wśród nich znaleziono stare monety, odzież, przedmioty nawigacyjne i wiele innych reliktów przeszłości. Znajdująca się w Dębkach śliczna, drewniana kaplica Księży Zmartwychwstańców pw. MB Częstochowskiej, przyciąga zainteresowanych nie tylko podczas nabożeństw. To miejsce, które z pewnością odwiedzić należy. Na uwagę zasługuje też dom rybacki z końca XVIII znajdujący się pod numerem 66, obecnie pełniący funkcję letniskowego.

Preferując niemal dziewicze plaże, spokój, a jednocześnie możliwość skorzystania z wakacyjnej rozrywki czy sportów nie tylko wodnych, kolejne miejsce, które według mnie na uwagę zasługuje to Wyspa Sobieszewska. Urokliwy zakątek tej części Gdańska nie bez przyczyny cieszy się uznaniem wtajemniczonych. Może nie jest tak popularna, jak plaże i miejscowości na Półwyspie Helskim, to grono zwolenników tutejszego wypoczynku posiada. I słusznie, bo jest ona idealna niemal pod każdym względem.

Sobieszewo okalają wody Zatoki Gdańskiej, Martwej i Śmiałej Wisły oraz Przekop tej rzeki. Jej pas nadmorski stanowi niezwykły las i niezalesione wydmy. Plaża długa, szeroka i jasna, otulona miękkim piaskiem jest perełką tegoż miejsca. Walory przyrodnicze sprawiły, że znajdują się tu aż dwa rezerwaty przyrody. Jednym z nich jest Ptasi Raj stanowiący siedlisko licznych gatunków ptaków i miejsce ich odpoczynku podczas sezonowych przelotów. Droga do niego niełatwa prowadzi bowiem przez masywną, kamienną groblę usypaną już w latach 1887-1888, oddzielającą jezioro Ptasi Raj od Śmiałej Wisły. Drugi z rezerwatów to Mewia Łacha słynący z wypoczywających tam stad foki szarej oraz licznego ptactwa. Wyspa ma też swój pomnik przyrody, a jest nim dąb szypułkowy, którego obwód wynosi 470 cm. Okazałe drzewo rośnie przy ul. Kwiatowej, na posesji prywatnej.

Obok tych cudów natury, wyspa skrywa też dzieje ludzkości, głównie te związane z okresem wojennym. Stąd należy wspomnieć o „Forsterówce”, czyli rezydencji gauleitera i obergruppenführera SS Alberta Forstera, „Kacie Pomorza”. Miejsce to znajduje się przy ulicy Lazurowej 4 w Orlem, tuż obok malowniczej plaży, kempingów, ośrodków wypoczynkowych i Bałtyckiego Centrum Spotkań Młodzieży. Tu też podobno szkolono funkcjonariuszy pobliskiego obozu koncentracyjnego Stutthof. Do samego obozu można dostać się przez prom w Świbnie.

W tę pozytywną część historii wyspy wpisali się liczni artyści, pisarze a między nimi się Wincenty Pol, poeta i autor nazwy „Wisła Śmiała”. Izba jego pamięci to dziś nie tylko muzeum poświęcone życiu i twórczości poety, ale też Centrum Wystawiennicze, gdzie okoliczni artyści, rzeźbiarze eksponują swe prace. Do ciekawych miejsc należy też, powstała w latach 1889-1895, śluza komorowa w Przegalinie. Umożliwia ona śródlądową żeglugę pomiędzy Wisłą Martwą a Przekopem Wisły. Kolejna gratka dla globtroterów i obieżyświatów żądnych wiedzy.

Sobieszewska Wyspa na krańcu kraju, czy Dębki na skraju drogi, to idealne miejsca na spotkania z polskim morzem. To wyjątkowe i czyste plaże, lasy i gaje, możliwe grzybobranie, łowienie ryb i odkrywanie pasjonujących historii kart. To skrawek ziemi, do którego ludzie wracają ponownie. I każdy znajdzie tu coś dla siebie.

Wybierając bałtyckie progi czasami warto udać się w miejsca mało modne, nieco zapomniane, oddalone od centrum rozrywki, a sprezentujemy sobie znacznie więcej, bo możliwość ponownego odkrywania osobliwych kart cudów historii i natury, możliwość poznania siebie i holistycznego czerpania z oferty świata. Dozy przygody i wrażeń nie zabraknie na pewno.