TYLKO U NAS. Doradca premiera Tuska, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej apeluje o usunięcie pomnika czterech śpiących! "Wierzę, że spuściznę przeszłości można uporządkować i nadszedł na to dobry moment"

Prof. Paweł Machcewicz, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej a także doradca premiera Tuska popiera pomysł przeniesienia pomnika Braterstwa Broni (tzw. czterech śpiących) z warszawskiej Pragi - wynika z listu, do którego dotarł portal wPolityce.pl.

W piśmie do prof. Andrzej Kunerta z Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Machcewicz wskazuje, że czas pozbyć się symbolu zniewolenia, jakim jest pomnik na Pradze.

Publikujemy całość listu prof. Machcewicza:

Pan Dr hab. Andrzej Kunert
Sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa

Szanowny Panie Ministrze

Z wielką uwagą śledzę publiczną debatę, która wybuchła wokół kwestii odrestaurowania i ponownego ustawienia Pomnika braterstwa Broni w Warszawie na placu Wileńskim. Rozumiem jej emocjonalny charakter i międzynarodowe uwarunkowania, które skłaniają do szczególnie ostrożnego decydowania w kwestii lokalizacji tego pomnika. Mimo to uważam, że nadszedł dobry moment, aby zmierzyć się z trudnymi i ciągle nierozwiązanymi historycznymi problemami, które towarzyszą sprawie Pomnika.

Pomnik ten, jak wiele innych, powstał jako symbol epoki, która przyniosła wiele zła i krzywd narodowi polskiemu. Żołnierze radzieccy przynieśli Polakom wyzwolenie od niemieckiego ludobójstwa, ale jednocześnie nowe zniewolenie i brutalne represje. Pomnik Braterstwa Broni umiejscowiony w centrum przestrzeni miejskiej dzielnicy Praga Północ budził od lat wiele kontrowersji. Otaczające go budynki były ośrodkami terroru i represji NKWD wobec obywateli polskich. Wszystko sprawia, że pomnik i jego otoczenie są miejscem szczególnie naznaczonym cierpieniami Polaków, które trzeba należycie uszanować. Zachowanie w porządkującej się obecnie przestrzeni architektonicznej pomnika będącego czytelnym znakiem dominacji ZSRR nad Polską w okresie po 1944 roku pozostanie przykrym dysonansem w kontekście przewartościowania naszego myślenia o przeszłości i odrzucania manipulacji i fałszerstw historycznych sprzed 1989 roku.

Nadarzająca się okazja do zmiany lokalizacji pomnika, wobec prac prowadzonych przy budowie nowej linii metra, zastanawia, czy nie jest to dobry moment do uporządkowania reliktów przeszłości w przestrzeni miasta. Pomnik poświęcony żołnierzom radzieckim poległym w walkach z hitlerowską III Rzeszą powinien znaleźć w Warszawie odpowiednie miejsce na obszarze do tego celu przeznaczonym. Uważam, że należną zmarłym powagę i szacunek można oddać umieszczając pomnik na Cmentarzu Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich przy ul. Żwirki i Wigury. Ów cmentarz jest, w mojej opinii, najwłaściwszym miejscem uczczenia pamięci żołnierzy radzieckich poległych w walkach o Warszawę.

Mam nadzieję, że Pan Minister weźmie pod uwagę ten głos, wypływający z głębokiego przekonania, że podchodząc z należytą rozwagą do pomników budzących kontrowersje można prowadzić debatę zmierzającą do pojednania z innymi narodami. Wierzę, że spuściznę przeszłości, choćby najtrudniejszej, można uporządkować, i nadszedł na to dobry moment.

Prof. dr hab. Paweł Machcewicz
Dyrektor Muzeum II Wojny Światowej

 

Jak widać pomysł, by przy okazji budowy II linii metra uporządkować przestrzeń symboliczną w Warszawie, zyskuje szerokie poparcie. List byłego szefa Biura Edukacji Publicznej IPN za czasów Leona Kieresa, obecnie doradcy premiera Donalda Tuska, który kieruje także sztandarowym za czasów PO Muzeum II Wojny Światowej, dobitnie to pokazuje.

Wydaje się, że list prof. Pawła Machcewicza jest ważnym głosem w toczącej się obecnie dyskusji o przyszłości tzw. pomnika czterech śpiących oraz planach zbudowania na Pradze pomnika Witolda Pileckiego. Nie ma żadnych wątpliwości, że po przewartościowaniu myślenia, o którym pisał prof. Machcewicz, to właśnie Pilecki zasługuje na pomnik...

Stanisław Żaryn